NGHĨ VỀ THI CA CỦA NGƯỜI CỔ ĐẠI Thinh Quang
NGHĨ VỀ THI CA
CỦA NGƯỜI CỔ ĐẠI
Thinh Quang
Không nên nghĩ rằng người xưa tình cảm khô khan, mà thật ra còn ướt át hơn các nhà thơ của thời hậu thê.
Ngay cả trong thời chiến, những bậc chọc trời khuấy nước như Tào Tháo hay con cái ông ta từng có những bài tình thi lãng mạn làm rung động được lòng người. Như bài Tình Thi dưới đây của Tào Thực:
Du ngư tiềm lục thủy
Tường điểu bạc thiên phi
Thi xuất nghiêm hàn kết
Kim lai bạch lộ y.
Dưới giòng nước trong xanh cá lội
Vài cánh chim thẳng lối lên trời
Giữa cơn gió lộng hôm nay
Móc rơi trắng xóa ngập đầy sáng nay…
Thinh Quang
Chuyển dịch
Và nhất là bài Mỹ Nữ Thi cũng của Tào Thực đã làm cho người đọc cảm thấy tâm hồn mình lâng lâng theo bức tranh của người mỹ nữ:
Cố phán di quang thái
Trường khiếu khí nhược lan
Hành đồ dụng tức giá
Hưu giả dĩ vong xan.
Mắt nàng trông đẹp làm sao
Nghe trong hơi thở ngạt ngào hương lan
Bước đi uyển chuyển gót vàng
Làm cho người phải mơ màng quên ăn.
Thinh Quang
(Chuyển dịch)
Ngay cả trong thi ca thần thoại thời cổ đại có những câu chuyện tình rất lãng mạn và súc tích như chuyện Hằng Nga Lộng Nguyệt, Ngưu Lang Chức Nữ xuất hiện rất sớm như bài:
THƯƠNG NGA
Bạt chi chức nữ
Chung nhật thất tương
Hoãn bỉ khiên ngưu,
Bất dĩ phục sương.
Tuy là bài thơ cũng thuộc loại tuyệt tác song các nhà phê bình về thi ca thì bài thơ trên vẫn còn quá đơn giản. Đến khi các thi nhân đời Đường gợi lại hình ảnh người đẹp trên trăng của Lý Thương Ẩn ca tụng mối tình lãng mạn trong bài Thương Nga qua lời thơ mà người đọc cho rằng mỗi chữ trong bài thơ này rực lên như từng hạt châu dưới ánh mặt trời:
Vân mẫu bình phong chúc ảnh thâm
Trường hà tiệm lạc hiểu tinh trầm
Thương Nga ưng hối du linh dược
Bích hải thanh thiên dạ dạ tâm.
Đèn khuya hiu hắt bóng bình phong
Thưa thớt sao trời vắng bến sông
Trộm thuốc thiếp đành cam chịu tội
Bể xanh trời thẳm đớn đau lòng
Và chính bài thơ này mở màn cho một phong trào thi ca lãng mạn…
Thinh Quang
Quảng Ngãi Nghĩa Thục 