Quảng Ngãi Nghĩa Thục

Thi Sĩ và Chiến Tranh

Ở bất cứ thời điểm nào, quốc gia nào, chiến tranh luôn luôn là đề tài cho những người cầm bút. Đặc biệt Việt Nam, hầu hết nửa sau của thế kỷ 20 đã chìm trong khói lửa. Trong bối cảnh ấy rất nhiều người đã làm thơ với chủ đề chiến tranh.

Trần Mộng Tú là một nhà thơ bắt đầu những bài thơ của mình trong cuộc chiến tranh ấy. Tuy nhiên tmt không phải chỉ xúc động về chiến tranh trên quê hương mình mà còn để tâm mình đến sự an nguy của nhóm dân tộc này, đến tiếng súng nổ ra ở đất nước kia, những phần đất mà nhà thơ chưa hề đặt chân tới.

Mời độc giả đọc hai bài thơ dưới đây để biết chiến tranh đã gây nên ấn tượng thế nào trong tâm hồn một thi sĩ.

THI SĨ VÀ CHIẾN TRANH

Sáng nay bên đường có bụi hoa vàng Daffodil nở

gương mặt hoa trông giống gương mặt trẻ thơ

cánh hoa như con mắt thuôn dài ngơ ngác mở

tôi vừa lái xe, ngắm hoa vừa nghe phát thanh về chiến tranh

Tôi sinh ra từ nơi có chiến tranh

tôi lăn tròn sau chiến tranh như viên đá cuội

cái lăn cuối cùng thật rất đỗi xa

ngoảnh mặt lại quê nhà thăm thẳm

Tôi vừa lái xe vừa nghe nói chiến tranh chỉ còn hai giờ nữa

cứ tưởng tượng những khuôn mặt như hoa Daffodil vừa nở

mầu vàng tươi sẽ loang lổ đỏ

những con mắt đẹp như cánh hoa

sẽ khép lại không bao giờ mở nữa

Tôi không biết phải làm thế nào cho đúng

có người dạy tôi: Muốn có hòa bình phải có chiến tranh (*)

người khác rủ tôi làm thơ phản chiến

cả hai cùng đúng cùng sai

Ôi cuộc chiến nào được gọi là cần thiết!

Có trận đánh người ta bảo chỉ hai ba ngày là kết thúc

nhưng nó đã kéo dài gần hai mươi năm

nó biến những cánh đồng hoa vàng thành nghĩa trang liệt sĩ

để an ủi

nó dựng thêm bức tường đá đen rồi lại cắm hoa vàng

Tôi đã là nạn nhân của cuộc chiến trên quê hương tôi

và tôi không phải là nạn nhân duy nhất

trên quê tôi mùa chiến tranh kéo dài như vô tận

mầu đỏ nhuộm cánh đồng vàng hoa đến tận chân trời

Những khuôn mặt hoa, những cánh hoa mắt thuôn dài

Đã nhắm lại dưới bàn tay mẹ vuốt

Tôi lái xe trở về ngôi nhà trên đồi

ở đó tôi có thể nhìn lên tận đỉnh núi

những đám khói xanh bốc lên rất mơ hồ

tôi nghe lòng mình nặng trĩu.

Trần Mộng Tú

3:00 pm ngày 3/19/2003; Ngày khai hỏa cuộc chiến Trung Đông.

(*) Si vis pacem, para bellum -If you want peace, prepare for war

Và đây là biến cố mới nhất, xảy ra ngay trong tháng Tám này tại Afghanistan :

Những Viên Đạn Biết Khóc

Bây giờ là tháng Tám

Năm đó là tháng Tư

Tháng nào thì cũng thế

Lịch sử sang trang thường không chọn tháng ngày

Những người phụ nữ A Phú Hãn hôm nay

Đang khóc bằng đôi mắt của người phụ nữ Việt Nam 46 năm trước

Nước mắt của họ giống nhau

Không màu

Nhưng mặn hơn muối

Những người phụ nữ A Phú Hãn

Đang ôm những đứa con bằng hai cánh tay của người phụ nữ Việt Nam của tháng Tư năm đó

Hai cánh tay quá nhỏ không ôm được hết đàn con nên đã đánh rơi

một đứa con nào đó trên đường

không sao nhặt lại được nữa

Đứa bé chìm khuất trong biển người

Những người phụ nữ A Phú Hãn

Đang chạy bằng đôi chân của người phụ nữ Việt Nam của tháng Tư năm đó

Đôi chân ngắn và yếu

Nên thất lạc con mình

Khi một quốc gia tan rã

Những người phụ nữ là những nạn nhân đáng thương nhất

Họ mất chồng không biết rõ ngày giờ

Họ mất con không biết ở quãng đường nào

trong thành phố nào

Những đôi mắt của bà mẹ Việt Nam tháng Tư

Những đôi mắt của bà mẹ A Phú Hãn tháng Tám

Những đôi mắt của các bà mẹ trong chiến tranh

Đều có hình viên đạn

Những viên đạn

Không phát ra tiếng nổ

Nhưng những viên đạn đó biết khóc

Những giọt lệ rơi xuống

Âm thầm không tiếng động

Bây giờ là tháng Tám A Phú Hãn

Năm đó là tháng Tư Việt Nam

Tháng nào thì cũng thế

Lịch sử sang trang

thường không chọn tháng ngày

tmt – Tháng 8-22-2021