NGHĨ VỀ THI CA BÌNH DÂN Thinh Quang
2
NGHĨ VỀ THI CA BÌNH DÂN
Thinh Quang
Đào Tiềm ngày xưa mô tả cảnh hoàng hôn nơi xóm vắng. Bài Quy Viên Điền Cư ông đã thu trọn cảnh vật đầy thơ mộng này trong bốn câu:
Ái ái viễn nhân thôn
Y y khư lý yên.
Cẩu khuyển thâm hạng trang
Kê minh tang thọ diên.
Xa tít mù cô thôn mờ bóng
Chòm nhà kia lồng lộng mây vàng
Đầu xa bầy chó sũa vang
Rộn ràng gà gáy trên ngàn dâu xanh.
Bài Ngũ Tử Chi Ca trong thi ca bình dân thời cổ đại trong Ngũ cổ văn thượng thư nói về qui luật của Tạo Hóa :
Thổ phản kỳ trạch
Thủy qui kỳ hát
Côn trùng vô tác
Thảo mạch quy kỳ trạch
Đất trở về mồ
Nước về vũng sâu
Côn trùng không phá
Thảo mộc trở lại ao hồ
Bài Ngũ Tử Chi Ca này mô tả cảnh thanh bình an lạc.
Trong Kinh Thi có bài ca tụng cảnh đẹp thiên nhiên của trời đất:
Chiêm bế kỳ úc
Lục trú yy
Hữu phi quân tử
Chung bất khả luyến hề.
Cụ Tản Đà Nguyễn khắc hiếu chuyển dịch:
Kìa xem khóm trúc xanh xanh
Trúc non xinh tốt mọc quanh sông Kỳ
Người sao quân tử nhường kia
Nhường như chuốt gọt ngọc khuê rùa mài.
Lẫm liệt thay,rực rỡ thay
Hỡi người quân tử biết ngày nào quên.
Bài “Dạ Qui Lộc Môn Ca” của Mạnh Hạo Nhiên diễn tả cảnh tiếng chuông chùa trong buổi hoàng hôn trên núi vẳng vọng đến tận bến đò… tận bến sông Giang:
Sơn tự minh chung rú dĩ hôn
Ngư lương độ đầu tranh độ huyên
Nhân tùy sa ngạn hương giang thôn
Dư diệc thừa chu quí Lộc môn
Lộc môn nguyệt chiếu khai yên thụ
Hốt đáo Bàng công thê ẩn xứ
Nham phi tùng kính trường tịch liêu
Duy hữu u nhân tự lai khứ.
Trên non vẳng vọng chuông chùa
Chiều hôm huyên náo bến đò dậy vang
Thuyền ngang dọc bế thôn Giang
Đưa ta đến chốn Lạc môn nẻo ngoài.
Trăng thì rọi,khói thì bay
Bàng công thoắt đã đến ngay lúc nào!
Đường tùng cửa núi âm hao
U nhân qua lại viếng nhau mấy người
Thinh Quang
Quảng Ngãi Nghĩa Thục 