Quảng Ngãi Nghĩa Thục

Hiếu Kinh – Diễn âm, Dịch nghĩa Phạm Huệ

 

Diễn âm:    Thứ nhân                    Chương đệ Lục

Dụng thiên chi đạo, phân địa chi lợi, cẩn than tiết dụng, dĩ dưỡng phụ mẫu. Thủ thứ nhân chi Hiếu dã.

Cố tự Thiên tử dĩ chí ư thứ nhân, Hiếu vô chung thủy vô quán bất cập giả vị chi hữu dã.

Dịch nghĩa :

Chương thứ Sáu                         Chữ Hiếu của kẻ thứ nhân

Biết áp dụng qui luật của Trời dự phần vào tài nguyên của đất, biết sống vừa sống đủ   để mà lo nuôi dưỡng mẹ cha. Như thế là đạo Hiếu của kẻ thứ nhân.

Thế nên bảo rằng :

Từ ông vua cho đến kẻ thường dân, đã là hiếu thì không thể bảo được ai là kẻ người đầu kẻ cuối hoặc bắt đầu từ đâu và chung cục là lúc nào.

Nếu bảo rằng có người không làm được điều hiếu….thì là chuyện chưa hề có vậy.

 

Diễn âm :      Tam Tài                                  Chương Đệ Thất.

Tăng tử viết : Thậm tai Hiếu chi đại dã

Tử viết :  Phù Hiếu Thiên chi kinh dã, địa chi nghĩa dã, dân chi hạnh dã.

Thiên địa chi kinh, nhi dân thi tắc chi. Tắc thiên chi minh, nhân địa chi lợi, dĩ thuận thiên hạ. Thị dĩ kỳ giáo bất dĩ nhi thành, kỳ chính bất nghiêm nhi trị

Tiên vương kiến giáo chi khả dĩ hóa dân dã. Thị cố tiên vương dĩ bác ái nhi dân mạc di kỳ than. Trần chi dĩ đức nghĩa, nhi dân hưng hạnh, Tiên chi dĩ kính nhượng, nhi dân bất tranh . Đạo chi dĩ    lễ nhạc , nhi dân hòa mục . Thị chi dĩ hiếu ố , nhi dân chi cấm

Thi vân : Hách hách sư Doãn  dân câu nhĩ lãm

Dịch nghĩa :

Tăng tử thưa : Cao cả thay. Rằng hiếu thì là bao la

Khổng tử đáp :

Vâng Hiếu y như là cái Kinh của Trời cao cái Nghĩa của Đất dày và cái Hạnh của con người. Đã xem như là kinh luật của Đất Trời nên con người cứ tựa theo đó.

Nương theo ánh sang của Trời, tựa theo thuận lợi của Đất làm cho thiên hạ được yên thuận.

Đó là giáo không tiêu tán mà còn thành tựu. Chính không cần chat chịa mà vẫn yên trị

Tiên vương thấy giáo có thể làm cho người ân thêm , hóa ra.

Thế cho nên : Trước hết nhờ giáo hóa long yêu thương bang bạc nên dân không bỏ bê người thân của mình. Rồi thì nên bày tỏ cho dân họ thấy cái đức nghĩa của mình. Đức hạnh trong dân hưng phát thêm ra là nhờ vậy.

Trước hết nhờ giáo hóa long. Kính yêu nhường nhịn nên dân không tranh giành. Rồi cũng nên nói cho dân họ rõ về  lễ nhạc.

Trong dân chúng sẽ có sự hoà mục. Cho dân họ thấy điều đúng điều sai, họ sẽ biết điều không được phép làm.

Rỡ rang thay gương ông Y Doãn

Người người đều đã ngước mắt mà nhìn lên.

( Còn nữa )