HIẾU KINH – Diễn âm, dịch nghĩa , Phạm Huệ
HIẾU KINH
Diễm âm :
Khai Tông Minh Nghĩa Chương đệ nhất
Trọng ni cư, Tăng tử thị. Tử viết :
Tiên vương Hữu Chí Đức , yêu đạo, dĩ huấn ( thuận ) Thiên hạ dân dụng hoà- mục-Thượng hạ vô oán. Nhữ tri chi hồ ?
Tăng tử tị tich viết :
Sâm vô mẫn hà túc dĩ trí chi.
Tử viết :
Phù Hiếu Đức chi bản dã giáo chi sở do sinh dã. Phụ tọa . Ngô ngữ nhữ
Thân thể phát phu thụ chi phụ mẫu. Bất cảm hoại thương. Hiếu chi Thủy dã. Lập thân hành đạo dương danh ư hậu thế dĩ hiển phụ mẫu . Hiếu chi chung dã
Phù Hiếu Thủy ư sự thân Trung ư sự quân . Chung ư lập thân
Đại Nhã viết : Vô Niệm Nhĩ Tố. Phất tu quyết đức
Dịch nghĩa :
Chương thứ Nhất : Mở cái gốc ra , làm cho nghĩa sang ra
Thầy Trọng Ni ( Khổng Phu tử )hôm ấy ở nhà. Học trò là ông Tăng tử ngồi chờ nghe lời thầy. Đức thánh Khổng hỏi : Các bậc vua chúa ngày xưa dốc long vào Đạo vào Đức . Thiên hạ nhờ vậy mà sống xuôi thuận. Dân trong nước chuộng sự hoà mục. Người trên kẻ dưới không oán ghét nhau. Ngươi có biết có chuyện như thế không.
Ông Tăng tử rời chiếu ngồi đứng lên thưa rằng :
Thưa thầy con là Sâm này không mấy sang dạ. Quả thực không được rõ
Ngài bèn nói rằng :
Này Đức là cái gốc. Từ cái Đức mà sự giáo hóa sinh ra. Hãy ngồi xuống đi ta sẽ nói thêm. Rằng…ví như than thể ta đây, ví như da và tóc ta đây thì đều do cha mẹ ta mà có. Ta đâu đành long mà hủy hoại đến than thể và tóc và da của mình . Bắt đầu từ đây mà long hiếu bắt đầu. Ví như ta theo đuổi việc lập than, việc sống hợp với đạo nghĩa, danh thể của mình nhờ đó mà được đời sau biết đến, thì chính là để cho cha mẹ mình ngày trước được rỡ rang thêm lên . Cuối cùng long Hiếu đã đạt kết cuộc như thế này.
Ấy vậy long hiếu lại bắt đầu từ tình tự yêu vì cha mẹ trong nhà tiếp theo thì là yêu vì ông vua trong nước . Mà rốt cuộc thì đó là việc lập than sống đời
Thiên Đại Nhã trong kinh Thi có lời rằng :
Không thương không nhớ Tổ Tông
Làm sao sửa Đức mà mong làm người
( tiếp theo Chương Đệ Nhị )