Mỹ: Bệnh nhân nào được ưu tiên thay ghép bộ phận cơ thể
Mỹ: Bệnh nhân nào được ưu tiên thay ghép bộ phận cơ thể
Với những tiến bộ của y học, hiện nay việc thay ghép các bộ phận cơ thể con người thường xuyên được tiến hành tại các trung tâm y khoa lớn ở nước Mỹ cũng như toàn cầu. Tuy nhiên con số bệnh nhân chờ được thay ghép các bộ phận cơ thể bao giờ cũng nhiều hơn là số được đồng ý đem hiến tặng nên các bệnh nhân phải chờ đợi có khi rất lâu. Vậy thì làm sao quyết định là bệnh nhân nào sẽ được ưu tiên thay ghép bộ phận cơ thể? Tại Hoa Kỳ, tổ chức duy nhất có thẩm quyền là The United Network for Organ Sharing gọi tắt là UNOS. Câu Chuyện Nước Mỹ tuần này sẽ đem đến quí thính giả bài nói chuyện của bác sỹ Nghiêm Đạo Đại chuyên khoa về ghép các bộ phận cơ thể hiện đang giảng dạy tại đại học UC Davis ở Sacramento, bang California.
Lan Phương – VOA
Theo tin cho biết cựu phó tổng thống Mỹ Dick Cheney tiếp tục bình phục sau khi được giải phẫu thay tim hôm 24 tháng Ba vào tuổi 71. Vụ giải phẫu của cựu phó tổng thống gây nên một cuộc tranh luận của công chúng về vấn đề một người ở vào tuổi như ông Dick Cheney liệu có quá già khi được thay tim hay không.
Cựu tổng thống Dick Cheney đã có bệnh tim từ lâu. Ông lên cơn đau tim lần đầu khi mới 37 tuổi. Trong 30 năm kế tiếp ông bị thêm đến 4 lần. Ông đã phải dùng tim máy vì tim thật của ông quá yếu. Năm ngoái ông Dick Cheney cho xem tim máy trên đài truyền hình ABC và giải thích trên một năm trước đây ông bị suy tim vào giai đoạn cuối. Tim ông quá yếu không thể bơm máu nuôi thận và gan được. Trước khi hội đủ điều kiện để được thay tim, bệnh nhân phải được chẩn đoán bị suy tim giai đoạn cuối.
Có một số những yếu tố giúp các bác sỹ quyết định xem ai sẽ được thay tim mới. Nếu một người lớn tuổi nhưng các bộ phận khác trong cơ thể vẫn vận hành tốt, các bác sỹ sẽ xét đến tuổi tâm lý như là một yếu tố quan trọng hơn là tuổi đời.
Và để tìm hiểu xem cơ quan nào có thẩm quyền xét đến vấn đề ưu tiên cho bệnh nhân được nhận bộ phận cơ thể hiến tặng để thay ghép, chúng tôi đã tiếp xúc với bác sỹ Nghiêm Đạo Đại, chuyên khoa về ghép các bộ phận cơ thể.
Bác sỹ Đại đã giảng dạy tại đại học Iowa trong 8 năm, sau đó là giáo sư tại đại học MCP ở Pittsburgh trong 27 năm đồng thời là trưởng khu giải phẫu ghép tạng tại bệnh viện toàn khoa Allegheny. Và hiện nay ông còn dạy tại UC Davis University ở Sacramento về ngành này.
Mời quí vị theo dõi bài phỏng vấn sau đây là do Lan Phương thực hiện:
VOA: Xin bác sỹ cho biết cách tổ chức hệ thống cung cấp các bộ phận cơ thể của nước Mỹ cho các bệnh viện để thay ghép cho các bệnh nhân trên danh sách chờ đợi.
Dr. Nghiêm Đạo Đại: Chương trình duy nhất của nước Mỹ gọi là UNOS viết tắt của United Network for Organ Sharing là một tổ chức rất đặc biệt do tất cả những bác sỹ chuyên khoa ghép cơ quan bộ phận cơ thể, vừa là nội khoa, vừa là ngoại khoa và những người thường (không ở trong ngành y) lập ra sau khi ký hợp đồng với chính phủ, được chính phủ đài thọ và được chính phủ kiểm soát rất chặt chẽ. Trong đó phải kể thêm là có những người đại diện cho các bệnh nhân ghép gan, ghép thận hay ghép tim v..v..và có cả những vị cố vấn trong các tôn giáo để coi sóc xem công việc của tổ chức làm đúng hay sai, và làm thế nào để yểm trợ cho công tác xin các cơ quan (bộ phận cơ thể) của dân chúng khi mà họ chết não để đem ghép cho bệnh nhân, và làm sao sử dụng những cơ quan đó (bộ phận cơ thể đó) cho đúng mà không hoang phí, vì số người chờ ghép hiện giờ đông gấp 9 lần số bộ phận cơ thể được dùng để ghép. Thành thử số tử vong bây giờ rất cao.
VOA: Thưa bác sỹ, tiến trình thu thập và phân phối các bộ phận cơ thể, chắc chắn rất gấp rút, được UNOS xúc tiến như thế nào?
Dr. Nghiêm Đạo Đại: Ví dụ như một người nào bị chết não (đụng xe hay bị bắn vào đầu rồi chết) nếu họ đã ký giấy cho phép lấy cơ quan (bộ phận cơ thể) hay gia đình họ cho, tất cả những bộ phận đó được lấy ra và bảo quản cho đến khi được ghép cho người nhận. Thành ra cơ quan bảo quản bắt đầu làm việc ngay khi được phép. Khi các bộ phận được lấy xong là bắt đầu được chuyên chở đến bệnh viện để thay ghép ngay vì không thể để các bộ phận này lâu được. Trong 51 tiểu bang, bất cứ người nào chết mà hiến tặng bộ phận cơ thể thì đều phải qua UNOS hết. Từ UNOS phân chia ra, định rõ ra, và UNOS kiểm soát tất cả các trung tâm ghép bộ phận cơ thể trên nước Mỹ, để xem coi các trung tâm làm việc có đúng hay không, và trình độ thay ghép các bộ phận của họ như thế nào, thí dụ như tử vong cao quá, biến chứng cao quá chẳng hạn, thì những nơi đó sẽ bị đóng cửa.
VOA: Thưa khi mà có quá nhiều người chờ được thay ghép các bộ phận thì các trung tâm phải quyết định như thế nào về các ưu tiên cho các trường hợp được thay ghép ?
Dr. Nghiêm Đạo Đại: Thí dụ mọi người (các bác sỹ chữa trị) đều đồng ý là người này cần phải được ghép tim, phải ghép thận hay ghép gan.. vv..vv thì họ phải hoàn toàn bình thường trên những phương diện khác. Thí dụ như người được ghép tim sau đó phải uống thuốc, phải đi tái khám, phải có những người trong gia đình chăm sóc. Nếu không có được những điều kiện đó thì người đó không thể nào trở thành bệnh nhân được thay ghép các bộ phận được. Khi được ghép xong, bệnh nhân phải được theo dõi cẩn thận. Đó là điểm thứ nhất. Điểm thứ nhì, sau khi các bác sỹ họp xong có một ban chỉ huy trong cơ quan bàn về bệnh nhân đó xem họ có hội đủ mọi điều kiện như là xã hội, bảo hiểm v..v..để mà nhận được bộ phận thay ghép hay không, rồi nếu được chấp thuận tên họ được đưa vào danh sách. Trong trường hợp có ai chết và hiến tặng bộ phận thì danh sách đưa ra tên bệnh nhân đang chờ, và máy computer tính ra là người nào đó có ưu tiên số một, số hai, số ba, số bốn, số năm…thì người ưu tiên số một sẽ được nhận bộ phận hiến tặng đó. Nếu ngay khi đó mà người này bị nhiễm trùng hay ốm đau vì một lý do khác như đau tim, không thể thực hiện vụ thay ghép bộ phận cơ thể được, thì bộ phận đó sẽ dành cho người số hai, số ba, v..v..
VOA: Thế trong trường hợp hai bệnh nhân trên danh sách chờ đợi có cùng một điều kiện như nhau thì ai là người đưa quyết định dành ưu tiên cho bệnh nhân nào trước thưa bác sỹ?
Dr. Nghiêm Đạo Đại: Ít khi có tình trạng hai nguời có trường hợp giống in như nhau. Thứ nhất là tuổi tác, thứ nhì là HLA typing, tức là gene của bệnh nhân có giống với bộ phận hiến tặng hay không. Nếu giống thì kết quả thay ghép bộ phận kéo dài được lâu hơn. Đó là nói về thận. Còn về thay ghép tim mỗi năm (ở nước Mỹ) chỉ thay ghép chừng 2 ngàn quả tim thôi thì giới thẩm định không để ý mấy đến gene mà chỉ để ý đến loại máu mà thôi. Trong trừơng hợp ghép thận, nếu ai có nhiều gene chung với bộ phận được hiến tặng thì được ưu tiên, sẽ có một số điểm, thí dụ 1,6 điểm, thì người này nhiều điểm hơn là người được 1,4 điểm. Đó là chuyện thứ nhất. Chuyện thứ nhì liên hệ đến thời gian chờ đợi. Thí dụ như hai người cùng có điểm gene giống nhau nhưng một người chờ đã 6 tháng, còn người kia mới chờ có 2 tháng thôi, thì đương nhiên người 6 tháng có ưu tiên hơn. Đó là chuyện thứ hai. Chuyện thứ ba, chuyện này hơi đặc biệt, thí dụ một ông bệnh nhân chờ ghép tim, con gái ông đi xuống Dallas chơi rồi bị đụng xe. Trước khi chết cô con gái dặn rằng “nếu tôi chết thì dành trái tim cho ba tôi” thành thử trái tim của cô được lấy đưa về Michigan ghép cho ông bệnh nhân đó. Ông được quyền ưu tiên vì cô ấy quyết định như vậy.
VOA: Thưa, bác sỹ nghĩ thế nào về chuyện mới đây cựu phó tổng thống Dick Cheney được ghép tim. Dư luận nói rằng ông này lớn tuổi quá rồi, 71 tuổi rồi. Tại sao lại được thay tim như thế?
Dr. Nghiêm Đạo Đại: Ông ấy mổ ở Inova Fairfax và điều kiện của họ cho đến nay người già nhất là 64 tuổi. Nhưng tuổi già và tuổi bệnh nhân khác nhau.Tôi muốn nói là người ta có thể 70 tuổi nhưng người ta tập tành, người ta klhỏe mạnh. Trong khi người 40 tuổi bị diabetes (tiểu đường)bị mù, hay bị hư thận thì tình trạng y tế của người đó không được bằng người 60, 70 tuổi. Thành thử đó là quyền quyết định của Inova Fairfax họ đưa ra. Ông đã thay tim máy khoảng 2 năm nay rồi, nên ông có ưu tiên nhiều hơn là những người không có tim máy. Ông dùng tất cả những tiện nghi mà bảo hiểm bây giờ cho phép. Vấn đề đặt ra là ông Obama đưa ra vấn đề Obama Health Care, qui định tất cả mọi người đều có quyền được chăm sóc sức khỏe. Ông này (Cheney) là Republican (Cộng Hòa) hoàn toàn chống đối luật này mà lại được hưởng nhiều nhất qui chế đó vì ông ấy sử dụng mọi qui chế để được hưởng lợi ích chăm sóc sức khỏe. Phải nói ông là người hưởng nhiều nhất về quyền lợi y tế, trong khi đảng Cộng Hòa lại chống vấn đề (bảo hiểm) y tế cho mọi người.
Quảng Ngãi Nghĩa Thục 
I was more than happy to discover this great site. I want to to thank you for your time due to this fantastic read!! I definitely really liked every part of it and I have you saved as a favorite to see new stuff in your web site.
May I simply say what a comfort to uncover somebody that actually knows what they’re discussing online. You definitely know how to bring a problem to light and make it important. More people should read this and understand this side of your story. I was surprised you’re not more popular because you surely possess the gift.
Excellent post. I definitely love this site. Continue the good work!
It�s difficult to find well-informed people about this subject, but you sound like you know what you�re talking about! Thanks
You should take part in a contest for one of the best sites on the internet. I will highly recommend this blog!
A motivating discussion is definitely worth comment. I think that you ought to write more about this subject, it may not be a taboo subject but typically folks don’t discuss such issues. To the next! Cheers!!
Howdy! I just would like to offer you a big thumbs up for your great info you have right here on this post. I will be coming back to your site for more soon.
When I originally commented I seem to have clicked the -Notify me when new comments are added- checkbox and now whenever a comment is added I receive four emails with the exact same comment. Is there an easy method you are able to remove me from that service? Thank you!
The next time I read a blog, Hopefully it won’t fail me as much as this one. I mean, I know it was my choice to read, however I really thought you would probably have something useful to say. All I hear is a bunch of moaning about something you could possibly fix if you were not too busy seeking attention.
Spot on with this write-up, I absolutely think this site needs a great deal more attention. I�ll probably be back again to see more, thanks for the advice!
You’re so interesting! I don’t suppose I’ve truly read through something like this before. So wonderful to find another person with genuine thoughts on this topic. Seriously.. thank you for starting this up. This web site is one thing that’s needed on the web, someone with some originality!
I like reading a post that will make people think. Also, thanks for allowing for me to comment!
Right here is the right blog for everyone who really wants to find out about this topic. You understand a whole lot its almost tough to argue with you (not that I personally will need to�HaHa). You definitely put a brand new spin on a topic that’s been discussed for ages. Great stuff, just wonderful!
Aw, this was an extremely nice post. Taking the time and actual effort to create a very good article� but what can I say� I hesitate a whole lot and never manage to get nearly anything done.
I�m impressed, I have to admit. Rarely do I come across a blog that�s both equally educative and engaging, and without a doubt, you have hit the nail on the head. The problem is something not enough men and women are speaking intelligently about. Now i’m very happy that I found this during my search for something regarding this.
Oh my goodness! Incredible article dude! Thank you so much, However I am going through difficulties with your RSS. I don�t know the reason why I can’t join it. Is there anybody having identical RSS problems? Anyone that knows the answer can you kindly respond? Thanx!!
An outstanding share! I have just forwarded this onto a coworker who had been conducting a little homework on this. And he actually bought me breakfast simply because I found it for him… lol. So allow me to reword this…. Thank YOU for the meal!! But yeah, thanks for spending some time to discuss this issue here on your web page.
After checking out a few of the articles on your web page, I seriously appreciate your way of blogging. I book-marked it to my bookmark webpage list and will be checking back soon. Take a look at my website too and let me know your opinion.
This excellent website really has all of the information and facts I wanted concerning this subject and didn�t know who to ask.
There is definately a lot to learn about this topic. I really like all of the points you have made.
You made some decent points there. I checked on the internet for additional information about the issue and found most people will go along with your views on this website.
Nice post. I learn something totally new and challenging on websites I stumbleupon everyday. It’s always interesting to read content from other authors and use something from other sites.
I blog frequently and I genuinely thank you for your information. This article has really peaked my interest. I am going to take a note of your website and keep checking for new information about once a week. I opted in for your Feed too.
Pretty! This has been a really wonderful article. Many thanks for supplying this info.
Greetings! Very useful advice within this post! It’s the little changes that will make the most important changes. Thanks for sharing!
Howdy! This post could not be written much better! Looking through this post reminds me of my previous roommate! He constantly kept preaching about this. I am going to forward this article to him. Fairly certain he’ll have a very good read. Thanks for sharing!
Howdy, I believe your blog may be having browser compatibility problems. When I look at your blog in Safari, it looks fine however, when opening in I.E., it’s got some overlapping issues. I simply wanted to give you a quick heads up! Aside from that, fantastic site!
Having read this I believed it was extremely informative. I appreciate you finding the time and energy to put this short article together. I once again find myself spending way too much time both reading and commenting. But so what, it was still worth it!
Hello! I could have sworn I�ve visited this website before but after browsing through some of the posts I realized it�s new to me. Anyways, I�m definitely happy I stumbled upon it and I�ll be bookmarking it and checking back regularly!
I wanted to thank you for this fantastic read!! I definitely loved every little bit of it. I have got you book marked to look at new stuff you post�
Hi, I do think this is an excellent website. I stumbledupon it 😉 I’m going to revisit once again since i have saved as a favorite it. Money and freedom is the best way to change, may you be rich and continue to guide other people.
Your style is unique in comparison to other people I have read stuff from. Thanks for posting when you’ve got the opportunity, Guess I’ll just book mark this site.
I used to be able to find good advice from your blog articles.
Excellent article! We are linking to this particularly great post on our website. Keep up the good writing.
This is a really good tip especially to those fresh to the blogosphere. Short but very accurate information� Many thanks for sharing this one. A must read article!
I couldn�t resist commenting. Well written!
Saved as a favorite, I really like your blog!
Good article. I am experiencing some of these issues as well..
Way cool! Some very valid points! I appreciate you writing this write-up and also the rest of the website is really good.
Great blog you’ve got here.. It�s hard to find good quality writing like yours these days. I honestly appreciate individuals like you! Take care!!
This is a topic that is close to my heart… Take care! Exactly where are your contact details though?
I really love your blog.. Excellent colors & theme. Did you create this site yourself? Please reply back as I�m wanting to create my own blog and want to know where you got this from or what the theme is named. Thanks!
I like it when folks get together and share ideas. Great blog, keep it up!
Very good information. Lucky me I came across your website by chance (stumbleupon). I have saved as a favorite for later!
This site was… how do you say it? Relevant!! Finally I’ve found something that helped me. Thanks!
Everything is very open with a really clear clarification of the challenges. It was truly informative. Your site is very useful. Thanks for sharing!
I’d like to thank you for the efforts you have put in writing this website. I’m hoping to see the same high-grade content by you in the future as well. In truth, your creative writing abilities has encouraged me to get my very own site now 😉