Quảng Ngãi Nghĩa Thục

Tràn lan thủy điện – mồ chôn môi trường

 

Ars longa, vita brevis – Đời người thì ngắn, nghệ thuật mới lâu dài! Và môi trường cũng vậy. Mùa lũ vừa qua hai tỉnh Phú Yên, Quảng Nam bị nhấn chìm trong nước khi thủy điện A Vương và Sông Ba Hạ xả lũ với lưu lượng lên đến hàng ngàn mét khối mỗi giây! Tỉnh thành nào ngày nay cũng thành lập đại học và xây dựng thủy điện tràn lan như riêng tỉnh Lâm Đồng theo con số chính thức có đến 80 công trình thủy điện. Tuy thực tế trên bình diện cộng đồng, các nhà đầu tư chủ yếu là nhà nước chỉ quan tâm đến sinh lợi nhuận tối đa, bao hệ lụy về môi trường như nguồn nước, sông ngòi cạn kiệt, những trung tâm du lịch với những dòng thác nổi tiếng chỉ còn là những tảng đá trơ vơ thi gan cùng tuế nguyệt!

 

– Lợi bất cập hại khi cắt vườn quốc gia Cát Tiên làm… thủy điện, có thể gây tác hại khôn lường!

Việc chuyển đổi đất rừng thuộc Vườn quốc gia Cát Tiên và rừng phòng hộ Nam Cát Tiên sang làm 2 Dự án Thuỷ điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A, mặc dù chưa thực hiện, nhưng đã có trên bàn các quan tham và dư luận đầy sự quan ngại đã thể hiện trên các báo trong nước, cho dù kiểu thủy điện gì rồi rừng cũng biến mất do phá rừng để xây hồ chứa, đồng thời sự đa dạng sinh học sẽ suy giảm đến hủy diệt!

Vườn quốc gia Cát Tiên là khu bảo tồn thiên nhiên, dự trữ sinh quyển, nếu các dự án thủy điện hình thành sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến quần thể đàn bò tót, tê giác…những loài hết sức quý hiếm và nhạy cảm với môi trường sống. Đây là tài sản vô giá, một khi mất đi thì khó tìm lại được: Bảo tồn chính là phát triển!

Thủy điện cũng nhằm phát triển, nhưng trong trường hợp này phải mất hàng trăm năm mới có được thảm thực vật đa dạng của rừng Cát Tiên. Theo tính toán, để làm ra 1 MW điện thì sẽ mất đi từ 15-100ha rừng… Tổng diện tích 137ha đất rừng Cát Tiên cắt ra chỉ là diện tích để xây dựng nhà máy, còn diện tích rừng bị mất đi do ngập nước và các nguyên nhân khác có liên quan đến thuỷ điện còn lớn hơn nhiều. Tác động toàn bộ hệ sinh thái với những hậu quả xấu khó lường trước về mặt khoa học môi trường chưa có một luận chứng nào lý giải cho gần 20 nhà máy thuỷ điện theo bậc thang trên sông Đồng Nai có hợp lý về mặt khoa học!?

– Chú ý, khu dự trữ sinh quyển thế giới Nam Cát Tiên chỉ cách Biên Hòa, Đồng Nai 120km và cách Sài Gòn, Hòn Ngọc Viễn Đông 160km!

Quả thật chỉ có Việt Nam dưới thời CS ‘kẻ lạ lên làm lãnh tụ’ mới xảy ra những chuyện của như thế đó, cho dù các nhà khoa học đã lên tiếng, đây là việc làm gây nguy hại vô cùng đến dự trữ sinh quyển! Bộ NNPTNT vừa chính thức có công văn về việc xin điều chỉnh quy hoạch, chuyển đổi 137ha đất rừng thuộc VQG sang làm 2 dự án thuỷ điện!

– Tham nhũng đến vườn quốc gia cũng không tha: Hai Dự án Thuỷ điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A theo thiết kế sẽ sử dụng tới hơn 370ha diện tích đất rừng, trong đó có 137ha rừng thuộc VQG Cát Tiên, gần 144ha thuộc rừng phòng hộ Nam Cát Tiên, còn lại là đất rừng của các đơn vị lâm nghiệp khác! Tha hồ mà xé rừng chia nhau miếng đỉnh chung!

– VQG Cát Tiên là một khu bảo tồn thiên nhiên nằm trên địa bàn 3 tỉnh: Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Phước. VQG Cát Tiên có tổng diện tích là 71.920ha. Hiện nay, VQG Cát Tiên là một trong những khu dự trữ sinh quyển thế giới ở Việt Nam.

Trả lời câu hỏi của phóng viên “Ông đã đi kiểm tra thực tế chưa? “- Thứ trưởng Bộ Nông Nghiệp thay mặt chính phủ ký, tên là Ông Nhị đã trả lời: “Do anh em họ đi kiểm tra, tôi chưa đi nên không biết cụ thể việc đó”.

– Công trình Thủy điện Đồng Nai 6 và Đồng Nai 6A vốn được tách ra từ Dự án Thủy điện Đồng Nai 6 – đây là dự án nằm trong quy hoạch khai thác bậc thang thủy điện sông Đồng Nai, do Công ty cổ phần Tập đoàn Đức Long Gia Lai làm chủ đầu tư và sự liên hệ mật thiết với các nhà thầu Trung Quốc hãy còn là bí mật quốc gia vì trên căn bản để người dân suy luận – vì từ thực tế đã có đến 90% các cuộc đấu thầu trên đất nước Giao Chỉ đều vào tay Trung Quốc và mục đích của Đại Hán là gì trên mảnh đất ngàn năm họ luôn dòm ngó để chiếm đoạt!

Câu chuyện VQG Cát Tiên không còn đơn thuần trong phạm vi quốc gia khi chúng ta không muốn Lào xây dựng đập Xayaburi, vậy tại sao chính người Việt lại xây đập trong lòng đất nước mình với những tác hại tương tự như nhau! Phải chăng một thời với những nhà lãnh đạo hiện nay cố tình hay vì dốt nát để cho ngoại bang điều khiển, hệ lụy dẫn đến phá hoại, hủy diệt môi trường!?

Tỉnh Lâm Đồng có đến gần 80 dự án thủy điện lớn nhỏ. Trong quá trình thi công và khi đi vào hoạt động, nhiều dự án thủy điện đã gây tác động không nhỏ đến đời sống cư dân, môi trường sinh thái… Tác hại danh lam thắng cảnh, nhấn chìm bao quốc lộ!

 

Năm 2008, thủy điện Đại Ninh vận hành cũng là lúc hai thắng cảnh quốc gia thác Gougah và Pongour – vùng Đức Trọng lâm vào cảnh “hấp hối”. Trong khi thác Gougah bị nhấn chìm dưới lòng hồ vào mùa mưa, bên cạnh đó  thắng cảnh Pongour được mệnh danh “Nam Thiên đệ nhất thác” rơi vào tình trạng thiếu nước trong mùa khô. Tương tự, thác Liên Khương, cũng tại Đức Trọng đang bị cạn nước do thủy điện Đa Nhim ngăn đập dự trữ nước.

Không chỉ danh thắng bị ảnh hưởng bởi thủy điện mà đường quốc lộ cũng bị nhấn chìm. Tháng 9-2010, hồ thủy điện Đồng Nai 3 đóng đập tích nước đã làm một đoạn QL28 – đoạn qua Lâm Đồng bị chìm dưới lòng hồ. Đến nay, đoạn đường tránh ngập này (dài 15 km) vẫn chưa được thi công xong khiến cho việc đi lại của nhân dân 2 tỉnh Lâm Đồng và Đắk Nông gặp rất nhiều khó khăn vì phải đi đường vòng xa gấp 3 lần!

Mất hơn 10.000 ha đất rừng !

Các dự án thủy điện này có diện tích chiếm đất tương đối lớn, nhất là các khu vực rừng đầu nguồn và khu vực phía hạ lưu. Tổng diện tích chiếm đất của các dự án này trên 16.157 ha; trong đó có đến hơn 10.703 ha là diện tích đất rừng đầu nguồn, các nông lâm trường, sông suối, còn lại là đất nông nghiệp và đất khác. Một số dự án chưa tính toán hết các yếu tố gây ảnh hưởng có liên quan đến rừng, vấn đề canh tác nông nghiệp khu vực hạ du, nên khi dự án đi vào hoạt động có thay đổi lưu lượng dòng chảy gây ra những khó khăn, thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp.

Thủy điện Đa Nhim – Đơn Dương đầu tư đã lâu nhưng không có hệ thống trả dòng nên việc chuyển trả dòng nước trong mùa khô đối với vùng hạ du rất khó; song vào mùa mưa lại ảnh hưởng ngập úng khi việc xả lũ cùng với mưa lũ tự nhiên đã làm ngập lụt gây thiệt hại hàng trăm ha hoa màu, cây trồng ven sông Đa Nhim của nông dân Đơn Dương thường niên.

Mới đây, ngày 14.6.2011, ống dẫn nước của công trình thủy điện Đạm Bol thuộc xã Lộc Bắc, huyện Bảo Lâm bất ngờ bị vỡ tung khiến 2 người chết, 3 người bị thương, 2 căn nhà bị cuốn trôi và gây thiệt hại hàng chục ha đất sản xuất, đất rừng ở địa phương, khiến người dân lo ngại về độ an toàn của các công trình thủy điện trên địa bàn toàn tỉnh.

Theo báo Sài Gòn Tiếp thị ngày 8.7.2011, Ông Trần Văn Thành, Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên, sau phát biểu trên báo chí phản ứng việc xây dựng hai dự án thủy điện sẽ ảnh hưởng trầm trọng đến môi sinh, môi trường khiến Ông đã phải làm giải trình vì sao dám nói ngược ý kiến của lãnh đạo!?

Rừng nào cọp nấy! Hiện nay khi lập quy hoạch thủy điện cấp tỉnh thì không cần phải có ban chỉ đạo báo cáo đánh giá trình trung ương thuộc phạm vi chiến lược tổng thể quốc gia như thế nào! Bức tranh toàn cảnh như sông Đồng Nai tạo ra 6 – 7 bậc thang thủy điện, với các hồ chứa đã mất đi tính liên tục của dòng chảy, mất phù sa…

– Không có bài học lịch sử, kể cả địa lý nào giống nhau vì tất cả trong sự biến đổi không ngừng – Panta Rei, cụ thể thủy điện Hương Sơn, Hà Tĩnh theo dự án chỉ làm mất 100 hecta rừng nhưng thực tế, dự án này “nuốt” tới 300 hecta rừng.

– Ngụy tạo trong vấn đề thủy điện, tham nhũng tham ô, đó là động cơ thủy điện qua việc khai thác nguồn lợi gỗ quý, chính là lợi ích cốt lõi tối thượng  của các công trình thủy điện mọc lên như nấm hiện nay! Và gỗ quý cuối cùng được mang đi triều cống Trung quốc!

Tại Quảng Nam, thủy điện Khe Diên đã đẻ ra cái tên ‘Trùm gỗ lậu Sáu Ngọc, tên cúng cơm Lê Văn Ngọc, giám đốc công ty TNHH xây dựng Ngọc Sơn, nhân danh làm thủy điện để phá rừng đặc biệt là rừng đặc dụng, và bao nhiêu gỗ quý đã bị đốn hạ! Nhưng tiếng kêu của người dân Quảng Nam cùng bao nhà yêu nước đều trở thành tiếng vọng trên đồng vắng!

Trung bình mỗi vườn quốc gia, khu bảo tồn có 2 đến 5 dự án thủy điện!

Theo kết quả nghiên cứu “Phát triển thủy điện và hệ thống rừng đặc dụng Việt Nam”, qua khảo sát 128 rừng đặc dụng đã có 47 khu rừng đặc dụng có sự hiện hữu ngay trong lòng hoặc tác động từ bên ngoài của 119 dự án thủy điện. Trung bình mỗi vườn quốc gia, khu bảo tồn có 2-5 dự án thủy điện. Các tỉnh có nhiều dự án thủy điện nằm trong rừng đặc dụng là Sơn La có 12 dự án; tiếp đến là Hà Giang, Kon Tum 10 dự án; Quảng Nam, Nghệ An chín dự án; Lào Cai tám dự án; Yên Bái, Thanh Hoá, Đăk Lăk, Đồng Nai có sáu dự án… Dẫn đầu các rừng đặc dụng bị “xâm phạm” là khu bảo tồn Bù Hoạt (Nghệ An), Sông Thanh (Quảng Nam) có bảy dự án thủy điện; Sốp Cộp (Sơn La), Cát Tiên (Lâm Đồng) có sáu dự án; KonChrăng (Gia Lai), Chư Mom Ray (Kon Tum), Bù Gia Mập (Bình Phước), Hoàng Liên (Lào Cai, Lai Châu), Mù Cang Chải (Yến Bái) có năm dự án…

Theo tính toán của trung tâm Con người và thiên nhiên, diện tích rừng đặc dụng bị chặt hạ để nhường chỗ cho các công trình xây dựng, chưa kể diện tích bị ngập dưới lòng hồ, trung bình cứ tạo được 1 MW điện thì mất khoảng 2,35 hecta rừng, tuy nhiên, trên thực tế, diện tích rừng bị mất lên tới 62,63 hecta!

Thủy điện không phải là xấu, nhưng cách làm cốt lừa bịp để nhắm đến chuyện lợi nhuận khác, các báo cáo môi trường không xuất phát từ nghiên cứu nghiêm túc của những nhà lãnh đạo thực tâm yêu nước thương nòi nhưng được chỉ đạo của nhưng kẻ bán nước! Mọi thứ đang đẩy rừng Cát Tiên và bao khu rừng khác từ Ải Nam Quan đến mũi Cà Mau vào cảnh lụi tàn dọn đường cho ngày diệt vong của cả một dân tộc không xa!

Rừng Cát Tiên là viên ngọc hiếm hoi có nhiều loài động, thực vật trong sách đỏ thế giới và Việt Nam. Khu Ramsa Cát Tiên được UNESCO công nhận là cứu cánh cho môi trường trong lành không chỉ cho vài ba ngàn người song nó rất có ý nghĩa với hàng triệu người khác. Nó cũng là hình ảnh Việt Nam trong mắt các tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế giới! Giữ được rừng, không chỉ đem lại lợi ích môi trường mà còn mang lại các giá trị thiên nhiên dành cho con người trong thế giới như càng nhỏ lại dưới mái nhà chung!

Nguyễn Quang