Tại sao thua đậm?
Tại sao thua đậm?
Lữ Giang
Tờ The Economic Times của Ấn Độ đã mở một cuộc thăm dò tại nhiều quốc gia trên thế giới và cho biết có đến 81% dân chúng trên thế giới ủng hộ ông Barack Obama. Riêng tại Anh, tỷ lệ này tăng đến 85%. Họ cho rằng Obama là “người đã thực hiện sự thay đổi sau tám năm George Bush cầm quyền”. Riêng tại Trung Quốc, chỉ có 52% tuyên bố ủng hộ Obama.
Khi hay tin ông Obama đắc cử, Thủ tướng Stephen Harper của Canada là người đầu tiên chúc mừng vì cho rằng dưới thời ông Obama, Canada và Mỹ “có một trong những quan hệ khăng khít và toàn diện nhất trên thế giới”. Còn Tổng Thống Pháp Francois Hollande ca ngợi chiến thắng của ông Obama là một “lựa chọn sáng suốt cho một nước Mỹ cởi mở và thống nhất, hoàn toàn đóng vai trò lớn trên sân khấu thế giới”.
Trong khi đó, tại Little Saigon, California, thủ đô nối dài của VNCH, một cuộc kiểm kê sơ khởi cho biết đa số cử tri người Việt ở đây đã bỏ phiếu cho ông Romney. Rất nhiều người Việt ở trên các tiểu bang khác của Hoa Kỳ cũng đã bỏ phiếu cho ông Romney với hy vọng khi ông ta trúng cử sẽ tấn công Trung Quốc và trừng phạt CSVN. Do đó, tin Obama thắng cử đã trở thành một thứ “tin sét đánh”. Nhiều “tin buồn” đã được gởi lên các diễn đàn trên Internet. Một người chống ông Obama đã viết: “Chấp nhận cuộc chơi dân chủ. Nhưng tiếc cho nước Mỹ đã bỏ lỡ thêm 4 năm để vươn lên và phục hồi truyền thống xã hội như ý định của các vị lập quốc Hoa Kỳ. Obamacare sẽ còn gặp nhiều chống đối của các Tiểu Bang, của Hạ Viện. Và sẽ bị chống đối đến cùng vì các điều khoản vi phạm tự do tín ngưỡng.”
Hiện nay, các nhà chính trị và bình luận đang cố gắng tìm hiểu tại sao ông Romney đã thảm bại như vậy và trong tương lai ông Obama phải hành động như thế nào để đưa nước Mỹ vượt qua những khó khăn và đi lên.
ĐẶC TÍNH CỦA ĐẢNG CỘNG HOÀ
Có rất nhiều bài nói về các nguyên nhân đưa tới sự thất bại của ông Romney, kể cả bảo Sandy. Chúng tôi chú ý đến lời giải thích của ông Nguyễn Mạnh Hùng, Giáo sư về Chính Trị và Bang Giao Quốc Tế tại Đại Học George Mason ở Virginia vì nó có tính cách bao quát hơn. Trong cuộc phỏng vấn của Đài Á Châu Tự Do ngày 7.11.2012, phóng viên Thanh Quang đã hỏi rằng Đảng Cộng Hoà gặp trở ngại gì trong cuộc bầu cử Tổng thống vừa qua khiến ông Romney bị thất bại. Ông Hùng đã trả lời như sau:
“Chúng ta thấy phía đảng Cộng Hoà cũng có những nhược điểm của nó, mà quan trọng nhất là 3 loại làm cho nhiều cử tri không thích. Thứ nhất là “Tea Party” với thái độ rất cứng rắn và cực đoan. Thứ hai là phe “Religious Rights” là phe tôn giáo cực đoan, không tha thứ quan niệm social issue nào mới mà ngược với người ta. Và thứ ba về cung cách ngoại giao bị ảnh hưởng quá lớn của phe “Neoconservative” (Tân Bảo thủ). Phe này đã đưa nước Mỹ vào 2 cuộc chiến tranh Ả Rập mà đã làm cho Mỹ gần như phá sản.”
Với câu trả lời này, Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng đã nói lên được đường lối của các nhóm trong Đảng Cộng Hoà.
(1) Nhóm Tea Party movement: Chữ TEA không phải là trà như một số người đã lầm tưởng, mà là chữ viết tắt của ba chữ “Taxed Enough Already”. Nhóm này chủ trương giảm chi tiêu của chính quyền, chống lại việc đánh thuế theo những mức độ khác nhau, giảm bớt nợ của quốc gia và sự thâm hụt ngân sách liên bang, và tôn trọng triệt để sự giải thích của Hiến Pháp Hoa Kỳ. Đây là nhóm đã ngăn chận các đề nghị của Tổng Thống Obama bỏ khoản miễn thuế cho nhà giàu mà ông Bush đã ban cho từ năm 2000 và đòi phải cắt giảm chi tiêu để cân bằng ngân sách.
(2) Nhóm Religious Rights: Đây là nhóm chủ trương xử dụng sự hiểu biết của họ về các giáo huấn (teachings) của tôn giáo vào chính trị và chính sách công cộng. Có nhiều tôn giáo tham gia vào nhóm này như Kitô giáo, Hồi giáo, Ấn giáo, Do Thái giáo…, nhưng Kitô giáo có ảnh hưởng mạnh nhất.
Tuy nhiên, với phương pháp tổ chức bầu cử tổng thống hiện nay và tinh thần tự do cá nhân của người Mỹ, tôn giáo khó gây được ảnh hưởng vào các sinh hoạt chính trị trên đất nước này.
(3) Nhóm “Neoconservative” (Tân Bảo thủ). Đây là nhóm ủng hộ mạnh mẻ sự can thiệp của Hoa Kỳ ở hải ngoại và trở thành người cảnh sát của thế giới (They strongly favor US military interventions overseas and becoming the world’s policeman).
Chủ trương này có thể thực hiện vào đầu thập niên 2000 khi Mỹ trở thành vô địch thế giới. Tuy nhiên, khi hai cuộc chiến Afghanistan và Iraq do Tổng Thống Bush phát động bị sa lầy đã gây quá nhiều hao tổn cho nước Mỹ, Nga đang phục hồi về quân sự còn Trung Quốc tiến mạnh về kinh tế, nên chủ trương của nhóm Neoconservative không còn hợp thời nữa.
“CHIẾN SĨ” BẢO VỆ NHÀ GIÀU
Ngoài 3 đặc tính nói trên, Đảng Cộng Hoà còn nổi tiếng là phục vụ quyền lợi của nhà giàu. Người ta thường nêu tên Thượng Nghị Sĩ Mitch McConnell, trưởng nhóm thiều số của Đảng Cộng Hòa ở Thượng Viện như là một “chiến sĩ” bảo vệ nhà giàu.
Chúng ta nhớ lại, trong cuộc phỏng vấn ngày 23.10.2010 của cơ quan truyền thông National Journal, khi được hỏi về ngày bầu cử sắp đến, Nghị Sĩ Mitch McConnell, đã nói với họ rằng các bạn phải đi ra và giúp chúng tôi hoàn thành một công việc. Phóng viên của National Journal hỏi: “Việc gì?”. Ông McConnell trả lời:
“Chỉ có một việc tối quan trọng mà chúng tôi muốn hoàn thành là làm cho Tổng Thống Obama trở thành tổng thống một nhiệm kỳ.”
(The single most important thing we want to achieve is for President Obama to be a one-term president).
Câu nói này đã trở thành một câu “châm ngôn” nổi tiếng của Đảng Cộng Hòa, được cựu Tổng Thống Clinton nhắc lại.
Khi được hỏi tại sao phải làm như vậy, ông McConnel nói rằng “nếu (Obama) muốn thỏa hiệp với chúng tôi về một vài vấn đề trong các vấn đề to lớn nhất, làm việc với ông ta là không thích hợp với chúng tôi”. (if [Obama is] willing to meet us halfway on some of the biggest issues, it’s not inappropriate for us to do business with him.)
Thượng Nghị Sĩ Mitch McConnell thuộc tiểu bang Kentucky được xếp vào một trong 10 thành viên giàu nhất trong Thượng Viện Mỹ. Ông đã từng giữ chức Phụ Tá Bộ Trưởng Tư Pháp dưới thời Tổng Thống Gerald Ford và trở thành Thượng Nghị Sĩ từ năm 1984. Ông được khoảng 20 tổ chức tài phiệt lớn tài trợ trong các hoạt động hậu trường như UBS, FMR Corporation (Fidelity Investments), Citigroup, Bank of New York and Merrill Lynch, Securities and Investments, and Health Professionals, Lawyers, v.v. Ông được bầu làm lãnh tụ khối thiểu số Đảng Cộng Hòa ở Thượng Viện kể từ năm 2006. Ông luôn bảo vệ quyền lợi của nhà giàu tại quốc hội.
Mitch McConnell đã trở thành một cái gai lớn trước mắt nhiều người Mỹ.
HÌNH BÓNG CỦA BUSH SAU ROMNEY
Đa số các cử tri Mỹ đi bầu cử, các chính quyền và dân chúng của các quốc gia trên thế giới có thể không hề biết đến các chủ trương của Đảng Cộng Hòa nói trên. Nhưng họ nhìn ông Romney và thấy hình ảnh của ông Bush đàng sau đó. Trong 8 năm cầm quyền, ông Bush đã phục vụ quyền lợi của nhà giàu gây ra những thảm hoạ cho nước Mỹ và nhiều quốc gia trên thế giới:
(1) Ban hành hai đạo luật miễn thuế cho nhà giàu trong 10 năm (sau đó thêm 2 năm) gây tổn thất cho ngân qũy mà theo ước lượng của ông Obama là khoảng 3.500 tỷ Mỹ kim.
(2) Mở hai cuộc chiến Afghanistan và Iraq gây tốn thất nặng nề về cả tài chánh lẫn nhân mạng, đưa nước Mỹ đến giai đoạn mà Giáo sư Nguyễn Mạnh Hùng gọi là “phá sản”. Tạp chí Newsweek số ra ngày 30/6 cho biết số phí tổn hai cuộc chiến đã lên tới 3.700 tỷ USD và có thể tới ngưỡng 4.400 tỷ USD. Ngoài ra, cuộc chiến đã cướp đi sinh mạng của ít nhất 225.000 người trong đó phần lớn là thường dân. Có hơn 6.000 binh sĩ và 2.300 công nhân viên quốc phòng Mỹ đã thiệt mạng. Trong khi đó, các công ty khai thác dầu hỏa và đấu thầu quốc phòng đã thu vào những mối lợi kếch xù.
(3) Dung dưỡng các tập đoàn tài phiệt như Lehman Brothers, Fannie Mae, Freddie Mac, AIG, Bank of America, Citigroups, JP Morgan Chase, Goldman Sachs v.v., làm ăn gian lận, đưa tới sự sụp đổ nền kinh tế Hoa Kỳ và Âu Châu, khiến nhiều người bị thất nghiệp, mất hết nhà cửa và lâm cảnh khốn cùng.
Ông Romney đã để lộ cho dân chúng Mỹ và thế giới thấy ông sẽ tiếp tục đi con đường của ông Bush, trước hết là phục vụ nhà giàu. Một cuốn video thu lại một cuộc nói chuyện của ông với đám nhà giàu được phổ biến hôm 9.10.2012 đã làm nhiều người ngao ngán. Ông chỉ trích 47% cử tri, những người ủng hộ ông Obama, là những kẻ “không nộp thuế”, “ăn bám chính quyền”… Ông nhấn mạnh “tôi không quan tâm tới những kẻ đó”.
Khi nghe ông Romney tuyên bố nếu ông là tổng thống ông sẽ ra lệnh tấn công Iran, nhiều nhà quân sự đã hoảng sợ, họp nhau lại làm một bản phúc trình cho biết nếu tấn công Iran, chuyện gì sẽ xầy ra. Đọc bản phúc trình này, ông Romney không nói đến tấn công Iran nữa.
TIẾNG NÓI CỦA NGƯỜI MỸ
Khi chúng tôi viết bài này, ông Obama đã có được 303 phiếu cử tri đoàn, còn ông Romney 206 phiếu. Như vậy ông Obama chắc chắn thắng cuộc.
Về số dân biểu và nghị sĩ, Đảng Cộng Hòa đã thắng ở Hạ Viện với 233 ghế, còn Đảng Dân Chủ 193 ghế. Nhưng Đảng Dân Chủ lại thắng ở Thượng Viện với 53 ghế và Đảng Cộng Hòa 45 ghế. Như vậy tình trạng vẫn như trước ngày bầu cử.
Về các sắc tộc thiểu số, các cuộc thăm dò trên toàn quốc cho thấy 73% người Mỹ gốc Á, 70% người Mỹ gốc Latino và 93% người Mỹ gốc Phi bỏ phiếu cho Obama. Còn đa số người Mỹ gốc Việt (chiếm 0,5% dân số) đã bỏ phiếu cho Romney.
Số phiếu của người Mỹ gốc Á quá nhỏ nên chẳng ảnh hưởng gì đến kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Vì thế, người Mỹ gốc Hoa (Đài Loan) và gốc Đại Hàn lúc nào cũng bỏ phiếu bằng tiền, nên đảng nào thắng cũng đều đứng về phe quốc gia của họ. Còn lâu người Mỹ gốc Việt mới học được cách bỏ phiếu này.
Ngày 8.11.2012
Lữ Giang