Giây phút chạnh lòng – Thế Lữ
Giây phút chạnh lòng
(Cảm đề truyện “Đoạn Tuyệt”)
Anh đi đường anh, tôi đường tôi
Tình nghĩa đôi ta có thế thôi
Đã quyết không mong sum họp mãi
Bận lòng chi nữa lúc chia phôi
Non nước đang chờ gót lãng du
Đâu đây vẳng tiếng hát chinh phu
Lòng tôi phơi phới quên thương tiếc
Đưa tiễn anh ra chốn hải hồ
Anh đi vui cảnh lạ, đường xa
Đem chí bình sinh dãi nắng mưa
Thân đã hiến cho đời gió bụi
Đâu còn lưu luyến chút duyên tơ
Rồi có khi nào ngắm bóng mây
Chiều thu đưa lạnh gió heo may
Dừng chân trên bến sông xa vắng
Chạnh nhớ tình tôi trong phút giây
Xin anh cứ tưởng bạn anh tuy
Giam hãm thân trong cảnh nặng nề
Vẫn để hồn theo người lận đận
Vẫn hằng trông đếm bước anh đi
Lấy câu khảng khái tiễn đưa nhau
Em muốn cho ta chẳng thảm sầu
Nhưng chính lòng em còn thổn thức
Buồn kia em giấu được ta đâu
Em đứng nương mình dưới gốc mai
Vin ngành sương đọng, lệ hoa rơi
Cười nâng tà áo đưa lên gió
Em bảo: hoa kia khóc hộ người.
Rồi bỗng ngừng vui cùng lẳng lặng
Nhìn nhau bình thản lúc ra đi
Nhưng trong khoảnh khắc thờ ơ ấy
Thấy cả muôn đời hận biệt ly
Năm năm theo tiếng gọi lên đường
Tóc lộng tơi bời gió bốn phương
Mấy lúc thẫn thờ trông trở lại
Để hồn mơ tới bạn quê hương
Ta muốn lòng ta cứ lạnh lùng
Gác tình duyên cũ chẳng đường trông
Song le hương khói yêu đương vẫn
Phảng phất còn vương vấn cạnh lòng
Hôm nay tạm nghỉ bước gian nan
Trong lúc gần xa pháo nổ ran
Rũ áo phong sương trên gác trọ
Lặng nhìn thiên hạ đón xuân sang
Ta thấy xuân nồng thắm khắp nơi
Trên đường rộn rã tiếng đua cười
Động lòng nhớ bạn xuân năm ấy
Cùng ngắm xuân về trên khóm mai
Lòng ta tha thiết đượm tình yêu
Như cảnh trời xuân luyến nắng chiều
Mắt lệ đắm trông miền cách biệt
Phút giây chừng mỏi gót phiêu lưu…
Cát bụi tung trời – Đường vất vả
Còn dài – Nhưng hãy tạm dừng chân
Tưởng người trong chốn xa xăm ấy
Chẳng biết vui buồn đón gió xuân?
1937
Đôi Ngả Dặm Trường
Truyện “đoạt tuyệt” nhân tình thế thái
Đường nhân duyên ân ái thế thôi
Đoạn trường rẽ ngả đôi nơi
Quyết không sum họp chia phôi cuộc đời
Non nước đó bồi hồi phiêu lãng
Điệu chinh phu cay đắng xót xa
Trời xanh phơi phới la đà
Tiễn anh khuất nẻo bóng tà tà dương
Quên nuối tiếc yêu thương nguội lạnh
Anh vui say lạ cảnh đường xa
Bình sinh dầu dãi nắng mưa
Quản chi cát bụi ta bà khổ đau
Đừng lưu luyến tình đâu còn nưã
Ngắm bóng mây lạnh gió heo may
Dừng chân trên bến sông này
Chạnh lòng nhớ lại phút giây thuở nào…
Xin anh cứ mơ hồ tình bạn
Giam hãm mình ân hận não nề
Hằng trông đếm bước ê chề
Đôi câu khảng khái dầm dề tiễn đưa…
Lòng em vẫn ngậm sầu thổn thức
Nỗi buồn đau tan tác bi ai
Lặng mình dưới gốc cây mai
Vin cành sương đọng tuôn hoài châu sa
Nâng tà áo cánh hoa lả tả
Dưới chân em từng đoá xác xơ
Nhìn nhau bình thản thờ ơ
Biệt ly tủi hận hững hờ thế sao?
Trời ảm đạm bơ phờ ngơ ngác
Bảo rằng hoa thương khóc hộ người
Trái tim tan nát rã rời
Còn đâu đủ sức cho đời thêm đau
Theo tiếng gọi sơn hà nguy biến
Đấng trượng phu dày dạn tuyết sương
Tơi bời gió lộng bốn phương
Hồn mơ tới bạn quê hương lạnh lòng…
Gác tình cũ chẳng hòng trông đợi
Khói yêu đương le lói vẫn còn
Vấn vương biển động sóng cồn
Hôm nay tạm nghỉ bồn chồn nôn nao
Tiếng pháo nổ xôn xao thiên hạ
Rũ phong trần gác trọ xuân sang
Hồn sầu tê tái bẽ bàng
Tiếng cười rộn rã xóm làng yên vui
Lòng chạnh nhớ ngậm ngùi năm ấy
Cùng ngắm mai khơi dậy tình yêu
Nhụy hoa đắm đuối tiểu kiều
Thướt tha oanh yến sớm chiều nỉ non
Mắt đẫm lệ hao mòn cách biệt
Phút giây chừng mỏi gót phiêu lưu…
Nhớ người cô quạnh đìu hiu
Hay say mùi súng dập dìu công danh?
Đường vất vả rừng xanh núi đỏ
Hãy dừng chân chan chưá hạt sương
Tưởng về thân xóm quê hương
Bóng người con gái lưng ong não nùng….
Đón xuân mới tơ chùng phím lạc
Cung đàn xưa than khóc cho ai
Côn trùng rên rỉ canh dài
Tưởng rằng đoạt tuyệt tuyền đài còn vương…!
Cảm tác từ thơ Thế Lữ ” Giây Phút Chạnh Lòng ” dưạ theo tác phẩm Đoạn Tuyệt.
7.7.2012 Lu Hà
Các nhà thơ thời tiền chiến trong phong trào thơ mới. Có lẽ tôi thấy có ông Thế Lữ là người có lối dễ xúc cảm giống như tôi bây giờ? Có thể làm thơ khi đọc xong một bài báo hay một tác phẩm văn học nghệ thuật nào đó. Nói như vậy không có ý dám tự khoe mình còn vượt trên cả Thế Lữ. Người Việt Nam ta xưa nay rất ghét hạng người họ cho là không khiêm tốn, họ cho là hay khoe khoang dù cho là những tâm sự chân thật. Chưa biết chừng những người chửi mẹ mắng cha, giết người như chảo chớp điêu ngoa lưà lọc họ còn ngưỡng mộ kính trọng hơn một người cứ hay làm thơ và kể lể tâm sự về nỗi lòng cách thức sáng tác cuả mình. Một xã hội dối trá lươn lẹo là khôn ngoan, chẳng có ai ngu gì mà thật thà cả. Những thằng thật thà chỉ có ăn cháo thôi, thi văn sĩ cũng không thể ngây ngô chân thực được phải biết luồn lách thớ lợ để cho văn thơ mình được in, lắm fun lắm người ủng hộ. Nhưng làm thơ yếu tố chân thực thật thà lại là tiêu chuẩn số 1. Dù cho có giả vờ thật thà nhưng tâm hồn mình thì không thể che đậy được. Cái khó nó ở chính chỗ đó. Họ coi thơ như là cái gì đó ghê gớm một sáng tạo để đời cho danh tiếng cuả mình được thiên thu bất hủ. Tôi không nghĩ như vậy và tôi cứ làm cứ viết cứ nói thẳng ra những suy nghĩ cuả cá nhân tôi. Tôi chẳng cần che đậy làm gì. Mình đã cặm cụi tốn công sức chắt lọc tâm tư thả hồn mơ mộng để cảm tác ra thơ tình, hay chuyển thể hoặc hoạ lại thơ cuả một thi sĩ có tên tuổi nào đó trong văn đàn thì nguời ủng hộ cũng có kẻ tiểu nhân hằn học thoá mạ cũng có. Đây mới chỉ là thơ tình chưa nói là thơ đả phá chế độ độc tài công an trị. Sống với người Việt Nam cũng khổ lắm nhưng không phải tất cả là như vậy.
Thực ra đã từ lâu tôi cảm thấy mình đã được nhân loại hoá, nghiã là một con người mang nhiều nét văn hoá Tây Âu nhưng cốt lõi vẫn là Việt Nam.