Quảng Ngãi Nghĩa Thục

MỘNG TUYỀN VẤN ÐÁP SAO LỤC 335

THINH QUANG

VẤN” Lê Mộng Tuyết, Virginia: Nghe nói phép chẩn mạch của nền y học Ðông Phương có bốn phép, vậy 4 phép đó gồm những phép nào? Xin bà chỉ giáo và giảng giải cho.

ÐÁP: Bốn phép đó là:Vọng,Văn,Vấn và Thiết, như sau:

1. VỌNG: Hãy nhìn vào hình dạng của người bệnh, nếu bệnh nhân vốn là bẩm sinh yếu đuối hoặc giả đã bị ngã bệnh lâu ngày, đó là HƯ thì nên bổ, Trường hợp nếu kẻ bệnh vốn sức vóc khỏe mạnh mà lại mới bị lâm bệnh, thuộc về THỰC, nên tả. Phải nhớ rằng đó là “nguyên tắc”để tìm hiểu bệnh nhân thuộc hai chứng HƯ,THỰC. Theo y học Ðông phương cho đó là nguyên khí. Thường thì xem LƯỠI trước tiên, bởi các chứng bệnh xuất hiện ra từ lưỡi. Y học Ðông phương cho là chót lưỡi thuộc về Tim. Ngay giữa lưỡi thuộc tì vị mà tì vị là lá lách và dạ dày. Quan sát thấy bên cạnh lưỡi thì thuộc về can và đảm tức là gan và mật. Nếu nhìn thấy ở cuống lưỡi thì nhằm vào thận tức trái cật. v.v…

2. VĂN : là nghe tiếng nói của bệnh nhân để nhận ra đó là HƯ hay THỰC. Ngoài ra còn lắng nghe hơi thở cũng như giọng nói, nếu nhận thấy hơi thở và giọng nói yếu ớt thì biết ngay kẻ bệnh bị suy nhược, ngược lại hơi thở mạnh và giọng nói to lớn thì biết bệnh nhân còn sức lực nhiều. Những người phát ra thanh âm như tiếng chuông vang lên thì…đây biểu trưng cho người trường thọ.

3.VẤN: Hỏi bệnh nhân là điều cần thiết. Ngoài việc dùng kỹ thuật nghe bệnh qua mạch lý nhưng người thầy thuốc cần biết dò hỏi bệnh nhân thật cặn kẽ, ví như bệnh xuất phát từ bao giờ? Lúc đầu có triệu chứng ra làm sao? Trong người nóng hay lạnh? Nóng.rét thế nào? Có đỗ mồ hôi không? Mồ hôi đỗ thế nào? Có bị nhức đầu không, có táo bón không, tiểu tiện như thế nào? V.v…

4. THIẾT: Tức là xem mạch. Tất cả các điều hướng dẫn bên trên sẽ giúp cho người thầy thuốc sẽ dễ dàng chẩn bệnh một cách chính xác qua mạch lý.
Nên nhớ nếu mới đặt nhẹ mấy ngón tay lên ngoài da đã thấy mạch động thì chính đó là “biểu tà”ø thuộc ngoại cảm. Ðông y gọi đó là THÙ THUỘC BIỂU. Trường hợp phải ấn ngón tay xuống chạm đến xương mới cảm nhận được mạch động thì đó là “lý tà”ø tức bị nội cảm thường gọi là Trầm thuộc lý. Ngoài ra còn các mạch gọi như Trì thuộc hàn,Sắc thuộc nhiệt,Nhược thuộc hư, Cuồng thuộc thực v.v…Ðại khái là như vậy…

VẤN: Oâng Lê Như Hà, San Jose: Bài thơ “Bán Chiếu Gon”mà lúc còn ở bậc tiểu học tôi thường nghe, chẳng biết là của tác giả nào và luôn bài đáp họa nữa. Bà cụ biết xin chỉ giáo cho.

ÐÁP: Tác giả bài này là của Nguyễn Trải. Có hai bài cùng một nghĩa. Bài thứ nhất:
Ả ở đâu mà bán chiếu gon?
Chẳng hay chiếu ấy hết hay còn?
Xuân xanh chừng dộ bao nhiêu tuổi?
Ðã có chồng chưa? Ðược mấy con?

Theo Phạm Văn Diêu về trong các tác phẩm khác thì Nguyễn Trải còn có ba bài “Hỏi ả bán chiếu”, “Tự thán” và “Chơ trời”:

Người ở đâu mà bán chiếu gon?
Mặt trời đã tối chửa về non?
Xuân xanh nay độ bao nhiêu tuổi?
Chồng chửa? Hay là đã mấy con?

Nguyễn Thị Lộ, đã đáp lại:

Tôi ở Thanh Trì bán chiếu gon,
Mặt trời chửa tối chửa về non.
Xuân xanh nay đúng hai mươi tuổi,
Chồng vẫn còn không,chớ hỏi con.

Một bài khác đáp lại và cũng được xem là Nguyễn Thị Lộ:

Tôi ở Tây Hồ bán chiếu gon,
Cớ chi ông hỏi hết hay còn?
Xuân thu phỏng độ trăng tròn bóng,
Chồng còn chưa có,hỏi chi con!
THINH QUANG