Mỹ, Anh và Đức lên tiếng chỉ trích Nga về bản án thêm sáu năm tù cho nhà cựu tài phiệt ngành dầu lửa Mikhail Khodorkovsky.

Ông Khodorkovsky, người sắp mãn án tám năm vì tội lậu thuế, sẽ phải ngồi tù tới 2017 vì tội biển thủ và rửa tiền.

Hoa Kỳ tuyên bố án tù mới này là lạm dụng pháp luật.

Nga chưa có phản hồi nhưng trước đó đã bác bỏ chỉ trích của phương Tây, nói rằng đó là can thiệp nội bộ.

Sau khi án tù mới được tuyên, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Mark Toner nói Washington quan ngại về việc “lạm dụng hệ thống luật pháp với mục tiêu không chính đáng, nhất là khi ông Khodorkovsky và cựu đối tác Platon Lebedev đã bị xử án mức cao nhất”.

Tiếp đó, một quan chức Mỹ cao cấp khác được hãng Reuters dẫn lời nói bản án có thể gây trở ngại cho việc Nga gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới vào năm 2011.

Thủ tướng Đức Angela Merkel thì nói bà “thất vọng” về án tù này.

Trong một thông cáo, bà Merkel nói có cảm tưởng là động cơ chính trị đã đóng vai trò nào đó trong vụ xét xử.

Ngoại trưởng Anh William Hague thì phát biểu rằng ông rất quan ngại và kêu gọi Nga “tôn trọng các nguyên tắc về công lý và sử dụng pháp quyền một cách không phân biệt”.

Từng bị cho là đe dọa cho quyền lực của cựu Tổng thống Vladimir Putin, ông Khodorkovsky cùng đồng sự bị kết tội đã biển thủ hàng tỷ đôla từ công ty dầu lửa Yukos của ông và rửa số tiền bất hợp pháp đó.

Luật sư của họ được trông đợi sẽ kháng án, nhưng nếu như ông Khodorkovsky phải ở tù cho tới 2017, thì có nghĩa ông sẽ không được tự do khi cuộc bầu cử tổng thống lần tới được tiến hành ở Nga.

Một số phân tích gia cho rằng nếu được tự do, ông có thể gây thách thức chính trị cho ứng viên của Điện Kremlin trong cuộc đua năm 2012.

Bị cô lập

Hai ông Khodorkovsky và Lebedev bị bắt lần đầu tiên vào năm 2003 và bị kết án năm 2005 về tội gian lận và trốn thuế.

Hôm thứ Năm vừa qua, tòa án Moscow tuyên án hai người này thêm 14 năm tù.

Thẩm phán Viktor Danilkin đã đọc phán quyết dài 800 trang từ hôm thứ Hai.

Theo phán quyết, ông Khodorkovsky chỉ có thể “được cải tạo nếu phải cô lập khỏi xã hội”.

Sau khi tòa tuyên án, mẹ ông phản ứng bằng lời chửi rủa vị thẩm phán, nhưng hai bị cáo lại tỏ ra khá bình tĩnh.

Người ủng hộ ông Khodorkovsky đứng bên ngoài tòa án đã lên án ông Putin và Điện Kremlin.

Luật sư bào chữa Yury Shmidt nói với các phóng viên rằng bản án mới đồng nghĩa với việc “không có luật pháp”.

Ông cáo buộc nhà chức trách “do Putin cầm đầu” là bẻ cong công lý.

Ông Putin đã nhắc tới ông Khodorkovsky trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình hồi tuần trước, và nói ông tin rằng “chỗ của một kẻ cắp là ở trong tù”.

Tập đoàn Yukos đã vỡ nợ hồi năm 2006.