Những Tổng thống nữ của châu Mỹ Latinh
Những Tổng thống nữ của châu Mỹ Latinh
Bà Dilma Rousseff vừa được bầu là Tổng thống Brazil, khiến bà trở thành nữ Tổng thống đầu tiên của nước này và cũng là phụ nữ mới đây nhất ở châu Mỹ Latinh lên điều khiển cả một quốc gia.
BBC News điểm thân thế sự nghiệp các nữ Tổng thống của vùng này – cả trong quá khứ và hiện tại.
Bà Dilma Rousseff, Brazil năm 2010 –

Bà Dilma Rousseff, người của Đảng Lao động cầm quyền, vừa được bầu làm Tổng thống Brazil – một quốc gia với gần 200 triệu người, và một cường quốc đang lên trên thế giới.
Bà là một nhà ngoại giao chuyên nghiệp, và – cho đến trước khi ra tranh cử Tổng thống – là chánh văn phòng cho Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva; trước đó bà đã từng là Bộ trưởng năng lượng.
Ông Lula đã hoàn toàn ủng hộ bà trong chiến dịch tranh cử và bà đã hứa sẽ tiếp tục chính sách của ông.
Những người biết bà Rousseff mô tả bà là một người cứng rắn và một phụ nữ thực tế và quyết tâm, một người thích làm việc. Một trong những tên hiệu của bà là ‘người phụ nữ sắt’.
Bà được cho là người khôn ngoan, với tâm chiến lược hợp lý.
Cha bà là một người nhập cư từ Bulgaria, và mẹ bà là giáo viên phổ thông.
Khi còn là sinh viên hồi những năm 1960, bà tham gia cuộc kháng chiến vũ trang cánh tả chống lại chế độ độc tài quân sự.
Mặc dù bà nói bản thân chưa bao giờ tham gia vào các hoạt động bạo lực, bà vẫn được coi như là một nhân vật chủ chốt của phong trào này.
Bà bị bắt, bị giam giữ ba năm và bị tra tấn trong tù.
Bà Rousseff được thả vào năm 1973, tiếp tục học ngành kinh tế và sau đó làm trong ngành công chức.
Bà Laura Chinchilla, Tổng thống Costa Rica năm 2010 –

Bà Laura Chinchilla tuyên thệ nhậm chức Tổng thống Costa Rica tháng Năm năm nay, sau chiến thắng vang dội trong cuộc bầu cử hồi tháng Hai.
Bà là người của Đảng Giải phóng Quốc gia có đường lối trung dung, và là phó Tổng thống dưới thời người tiền nhiệm của bà, ông Oscar Arias.
Bà Chinchilla đã nắm giữ một số chức vụ trong chính phủ và bà xuất phát từ một gia đình chính trị.
Bà học ở Costa Rica và tại Đại học Georgetown ở Mỹ.
Bà Chinchilla được coi là một người có đường lối bảo thủ về xã hội, phản đối hôn nhân đồng tính và phá thai.
Bà đã hứa sẽ tiếp tục các chính sách thị trường tự do của cựu Tổng thống Arias, và mở rộng các thỏa thuận thương mại tự do của Costa Rica.
Bà Cristina Fernandez de Kirchner, Tổng thống Argentina 2007 –

Bà Cristina Fernandez de Kirchner đã thắng đậm trong vòng đầu cuộc bầu cử tổng thống Argentina vào tháng Mười năm 2007.
Bà lãnh nhiệm chức vụ Tổng thống từ chính ông chồng là Nestor Kirchner.
Cả hai đã làm việc chặt chẽ với nhau, và được gọi là “gia đình Clinton của miền Nam”.
Ông Kirchner chết vì một cơn đau tim ở tuổi 60 vào tháng Mười năm 2010.
Christina Fernandez có sự nghiệp chính trị khá dài kể từ cuối những năm 1980. Bà đã làm việc trong nghị viện vùng, nghị viện quốc gia, và là một thượng nghị sĩ.
Bà học luật tại đại học, và được biết đến bằng những việc làm của bà trong chiến dịch vận động về quyền con người và quyền phụ nữ.
Bà Michelle Bachelet, Tổng thống Chile 2006-2010

Bà Michelle Bachelet, người của đảng Xã hội, trở thành Tổng thống Chile vào tháng 3 năm 2006.
Bà trước đây đã từng làm Bộ trưởng Quốc phòng Chile – người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này tại châu Mỹ Latinh – và bà cũng là Bộ trưởng Y tế.
Bà nghiên cứu chiến lược quân sự và được đào tạo để trở thành bác sĩ nhi khoa và dịch tễ học.
Vào những năm 1970, trong những ngày đầu cầm quyền của Augusto Pinochet, cha của bà đã bắt vì tội phản quốc. Bà Bachelet và mẹ bà cũng bị giam giữ và tra tấn, trước khi sống lưu vong.
Ở cương vị Bộ trưởng Y tế, bà Bachelet đã gây xôn xao trong giới Công giáo Chile khi cho phép phân phối miễn phí uống thuốc tránh thai dùng sau giao hợp cho các nạn nhân bị lạm dụng tình dục.
Bà từ chức vào háng 3 năm 2010 với đánh giá mức ưa chuộng tới hơn 80%, vì hiến pháp Chile không cho phép tiếp tục một nhiệm kỳ Tổng thống thứ hai liên tiếp.
Bà hiện đang đứng đầu một cơ quan mới của Liên Hợp Quốc làm việc về các vấn đề giới tính mang tên Phụ nữ Liên Hợp Quốc.
Bà Mireya Moscoso, Tổng thống Panama 1999-2004
Bà Mireya Moscoso đã thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống tháng 5 năm 1999, và một năm sau đó đã chịu trách nhiệm về việc Mỹ bàn giao trao trar kênh đào Panama.
Bà là vợ góa của Tổng thống Arnulfo Arias người đã ba lần là Tổng thống.
Bà bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình sau cái chết của chồng bà.
Bà Moscoso xuất thân từ một gia đình nông thôn nghèo và được đào tạo để trở thành một nhà thiết kế nội thất.
Bà hứa sẽ làm việc để giảm đói nghèo ở Panama. Tuy nhiên, nhiệm kỳ Tổng thống của bà đã bị những cáo buộc về tham nhũng đeo đẳng.
Bà Rosalia Arteaga, Tổng thống lâm thời Ecuador 1997
Bà Rosalia Arteaga lãnh trách nhiệm là Tổng thống lâm thời của Ecuador chỉ trong hai ngày vào tháng Hai năm 1997, khi nhà lãnh đạo cũ, Abdala Bucaram, bị tuyên bố không còn thích hợp trong việc tiếp tục cai trị đất nước.
Trước đó bà là Phó Tổng thống.
Bà Arteaga tranh cử Tổng thống trong cuộc bầu cử năm 1998, nhưng chỉ nhận một lượng phiếu nhỏ.
Bà Violeta Chamorro, Tổng thống Nicaragua 1990-1997

Bà Violetta Chamorro đánh bại Tổng thống đương nhiệm, Daniel Ortega, trong cuộc bầu cử, và trở thành Tổng thống của Nicaragua vào tháng tư năm 1990.
Bà là ứng cử viên cho Liên minh Đối lập Quốc gia – một liên minh của các đảng ra tranh cử chống lại Sandinista, một đảng chính trị xã hội tại Nicaragua.
Việc làm đó của bà đã được sự ủng hộ của Mỹ, và sau đó nước này đã bỏ biện pháp trừng phạt đối với Nicaragua sau cuộc bầu cử đó.
Bà Chamorro xuất thân từ một gia đình giàu có và được đào tạo ở nước ngoài, kể cả ở Mỹ.
Bà tham gia chính trị sau khi chồng bà, Chamorro Pedro Joaquin, người từng là biên tập viên của một tờ báo chống chính phủ, bị ám sát. Bà nhận chức biên tập của tờ báo đó sau cái chết của chồng.
Bà được cho là đã giúp mang lại sự ổn định và hòa bình cho Nicaragua.
Bà Lidia Gueiler Tejada, Tổng thống lâm thời Bolivia, 1979-1980
Bà Lidia Gueiler Tejada là Tổng thống lâm thời của Bolivia từ năm 1979 đến năm 1980.
Bà được chọn điều hành đất nước sau cuộc bầu cử bất phân thắng bại và vụ lật đổ Tổng thống lâm thời Walter Guevara.
Bà đáng lẽ đã lãnh đạo Bolivia cho đến khi có cuộc bầu cử mới, nhưng bản thân bà đã bị truất quyền trong một cuộc đảo chính trước khi bầu cử được tổ chức.
Bà được đào tạo ngành kế toán, và làm việc trên cương vị một thành viên Quốc hội và là Chủ tịch Hạ viện trước khi trở thành lãnh tụ lâm thời.
Bà sau đó làm việc trên cương vị Đại sứ Bolivia tại một số nước.
Bà Isabel Peron, Tổng thống Argentina 1974-1976

Bà Isabel Peron là nữ Tổng thống đầu tiên ở châu Mỹ Latinh.
Bà kế nhiệm Tổng thống Argentina khi chồng bà – Tổng thống Juan Domingo Peron, đã ba lần là Tổng thống – chết tại văn phòng vào năm 1974.
Bà Isabel Peron là vợ thứ ba của ông, và họ cưới nhau vài năm sau cái chết của Đệ nhất phu nhân được nhiều người yêu thích, bà Eva Peron.
Được biết người dân Argentina biết đến với cái tên “Isabelita”, bà Peron từng là một vũ công cabaret.
Trong suốt nhiệm kỳ Tổng thống của bà đã xảy ra nhiều cuộc đình công, và hàng trăm vụ giết người chính trị.
Bà Isabel Peron bị truất quyền trong một cuộc đảo chính quân sự năm 1976, và bị quản thúc tại gia trong nhiều năm trước khi chuyển đến Tây Ban Nha.
Vào năm 2007, Argentina đã ra lệnh bắt giữ quốc tế đối với bà, vì các liên hệ bị cáo giác có dính líu tới một nhóm bán quân sự cánh hữu, vốn hoạt động trong thời gian bà nắm quyền.
Chính quyền Argentina cũng muốn thẩm vấn bà về sự mất tích của hai người đàn ông.
Tây Ban Nha đã từ chối yêu cầu dẫn độ.
Tòa án tại Tây Ban Nha phán quyết rằng không có đủ bằng chứng chống lại bà.