Tham nhũng và Nhân quyền tại Việt Nam – Nguyễn Quang
Tham nhũng và Nhân quyền tại Việt Nam
Tiểu luận
Nguyễn Quang
Nội dung:
Giới thiệu
Phần Một: Các vụ tham nhũng nổi tiếng gần đây tại Việt Nam.
Phần Hai: Phương cách giải quyết
- 1. Mang tính toàn cầu
- 2. Đặc thù Việt Nam
- 3. Hậu quả
Phần Ba: Đường Lối Mới Nhân Bản
Kết luận
_____________________________
Giới thiệu
Nhân quyền được xem là một trong mười sáng kiến làm thay đổi thế giới nhưng tham nhũng chính là vấn nạn hàng đầu tước đi những quyền tự nhiên của con người bởi tập đoàn thống trị vì có quyền mới dẫn đến lạm quyền tham ô hối lộ! [1]
Đặc điểm tham nhũng tại Việt Nam là không biết thẹn: trí thức không biết sĩ diện, chính quyền không lấy làm xấu hổ và người dân xem chuyện mãi lộ ngày nay như một chuyện thường tình! Xã hội chủ nghĩa nó là thế thôi! Theo luật tự nhiên ai cũng muốn hưởng tối đa nhưng trong chế độ CS con người chỉ làm đạt hiệu quả ở mức tối thiểu! Do đó chỉ còn con đường tước đoạt để hưởng thụ! Con người không còn xem những quyền cơ bản như những quyền bẫm sinh nhưng do đảng, nhà nước, thậm chí do một lãnh tụ vĩ đại nào đó ban phát! Nhân vị con người không có trong thế giới đại đồng của Mác, và một khi con người không còn biết tôn trọng chính mình cũng như tôn trọng tha nhân: Tất cả trên sự nhân danh cái chung tối thượng đầy hư ảo để tồn tại cái riêng ngụy tín xấu xa! Đó là yếu tính của tham nhũng!
Một chính phủ không tự do như vậy các công dân sẽ có tự do nhiều hơn, song tại Việt Nam ngược lại với một chính quyền hoàn toàn chuyên chính độc tài cho nên người dân không có một quyền nào hết từ quyền tự do ngôn luận, quyền tự do tín ngưỡng, quyền tự do lập hội, vẫn chưa phải là sự liệt kê đầy đủ các quyền mà các công dân có được trong một nền dân chủ.
Trong bản Tuyên ngôn Độc lập Hoa Kỳ, Thomas Jefferson đã đưa ra một nguyên tắc cơ bản làm cơ sở cho sự thành lập chính phủ dân chủ. Các chính phủ trong thể chế dân chủ không ban phát các quyền tự do cơ bản mà Jefferson đã nêu, mà chính các chính phủ đó được lập ra để bảo vệ các quyền tự do đó – các quyền mà mọi cá nhân hiển nhiên có do sự tồn tại của mình.
Các quyền này không bị phá hủy khi xã hội dân sự được thiết lập và không một xã hội hay một chính phủ nào có thể xóa bỏ hoặc “chuyển nhượng” các quyền này song tại Việt Nam các tổ chức xã hội dân sự là con số không, cho dù về hình thức vẫn cờ xí, biểu ngữ, danh gọi như các hội đoàn dân sự của các nước thật sự dân chủ!
Tổ chức Minh bạch Quốc tế là một trong những tổ chức phi chính phủ quốc tế đi đầu trong công cuộc chống tham nhũng có trụ sở chính tại thủ đô Berlin, Đức.
Đứng đầu danh sách minh bạch nhất năm 2010 là New Zealand, với mức điểm được đánh giá là 9,4/10. Đan Mạch đứng thứ hai với 9,3 điểm.
Việt Nam vào vị trí thứ ba trong danh sách các nước tham nhũng nhất châu Á-Thái Bình Dương trong một phúc trình kinh tế mới ra. Theo Forbes cho biết danh sách các quốc gia tham nhũng nhất thế giới của họ được dựa trên đánh giá minh bạch của Tổ chức Minh bạch Quốc tế, khảo sát của Ngân hàng Thế giới và chỉ số Bertelsmann Transformation của tổ chức Bertelsmann, vốn dùng để đánh giá mức độ phát triển tại 128 quốc gia. Tổ chức Tư vấn Rủi ro Chính trị-Kinh tế (PERC), trụ sở tại Hong Kong!
Các nước như Thái Lan, Ấn Độ, Trung Quốc và Malaysia cũng bị cho là có mức độ tham nhũng cao.
Trong khi đó Nhật Bản, Hoa Kỳ, Hong Kong, Australia và Singapore là ít tham nhũng nhất.
Tổ chức minh bạch quốc tế (TI) đã công bố chỉ số cảm nhận tham nhũng 2010 (CPI). Việt Nam xếp hạng 116/178 quốc gia và vùng lãnh thổ, với điểm số 2,7/10.
Tham nhũng ở Việt Nam quy mô, đồng bộ và phức tạp, tính chất tha hóa nhân tính, nên không chỉ đơn thuần đổ lỗi cho hệ thống nhưng nó là tự thân con người Việt dễ tiếp nhận các nền văn hóa, nhất là ngàn năm đô hộ không thể tránh khỏi ảnh hưởng sâu đậm cách sống của Tàu! Người Hoa gặp nhau câu nói đầu tiên đó là ‘ăn gì chưa?…’ Và từ cách cho, cách ăn đến ăn món gì vì là con người nên đều thích ăn…đã dẫn đến bữa ăn công chính và bất chính!
Người Hoa đến Việt Nam rải rác trên khắp mọi miền nhưng họ tập trung thành khu sầm uất đó là Chợ Lớn, Sài Gòn và bài học phổ biến nhất đó là mãi lộ. Người Hoa được tiếng thơm ‘biết giữ chữ Tín’, từ này xuất phát từ sự chung chi đúng hẹn. Họ đến Việt Nam hầu hết làm nghề buôn bán, chính môi trường trong những thương vụ để vượt qua con mắt chính quyền, họ đã hối lộ như phương cách giải quyết ưu tiên. Qua quan sát và kiểm chứng của người viết với các nhà tư bản người Hoa cùng ở tù, án mười đến hai mươi năm, sau khi Cộng Sản chiếm miền Nam và bị quy kết tội ‘Tư sản mại bản’. Người nào cũng cho biết sách lược hàng đầu đó là chung chi và cách sống để tồn tại trong tù cũng vậy, không có một nhà tư sản người Hoa nào mà không đút lót cán bộ Việt cộng!
‘Kiến vi tri trứ’, từ bài học ngoài đời đến nơi cùng cực nhất của con người, trước cái chết, bản chất của người Tàu là như vậy, hà tất đã ảnh hưởng rất lớn đối với người Việt, nay cộng với thói gian manh của chủ nghĩa Mác, cả hai dân tộc càng chìm sâu trong vũng lầy dối trá, ngược chiều với đồng loại đang ngày càng tiến về thế giới văn minh được định nghĩa là: Con người biết kiềm chế! Tự chủ! Tự trọng chính mình và tôn trọng tha nhân!
– Chú thích:
[1]. Nguồn Wikipedia: Nhân quyền được xem là một trong mười sáng kiến làm thay đổi thế giới, cùng với nông nghiệp, phân tâm học, thuyết tương đối, vắc xin, thuyết tiến hóa, World Wide Web, xà phòng, số không, và lực hấp dẫn.
______________________
Phần Một
Tại Việt Nam, những vụ tham nhũng nổi tiếng gần đây:
- Vụ PMU18
- Vụ tham nhũng PCI
- Vụ tham nhũng Đề án 112
- Vụ Nexus Technologies công ty Mỹ hối lộ quan chức Việt nam [10]
- Vụ Công ty của Úc Securency hối lộ in tiền Polome ở Việt nam[11]
- Vụ chia chác đất công ở An Hải, Hải Phòng [12] [13]
- Vụ Vinashin
- Vụ án Tướng Trần văn Thanh
- . Tham nhũng trong đất đai ở Việt Nam
- . Nạn phong bì nơi bệnh viện
- . Rửa tiền tham nhũng tại thị trường chứng khoán Việt Nam
- Hy sinh đời bố để củng cố đời con
I. Vụ PMU 18
Nguồn :Bách khoa toàn thư mở Wikipedia:
Vụ PMU 18 (PMU viết tắt theo tiếng Anh cho Project Management Unit, có nghĩa là Đơn vị quản lý dự án), là một vụ bê bối liên quan đến tham nhũng trong Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đầu năm 2006. Vụ này đã gây xôn xao dư luận tại Việt Nam cũng như các nước và tổ chức cung cấp viện trợ phát triển chính thức (ODA) cho Việt Nam [1], đã khiến Bộ trưởng Bộ GTVT Đào Đình Bình phải từ chức [2] và Thứ trưởng Thường trực Nguyễn Việt Tiến bị bắt giam [3].
Cũng liên quan đến vụ việc này, có thêm nhiều quan chức cấp cao khác bị tố cáo tham gia chạy án cho các bị can. Trong đó phải kể đến Thiếu tướng công an Cao Ngọc Oánh (Tổng cục phó Tổng cục Cảnh sát Nhân dân, Thủ trưởng cơ quan điều tra Bộ Công an) và ông Nguyễn Văn Lâm (Phó chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ). Chính vì việc này mà ông Cao Ngọc Oánh mất cơ hội vào Trung ương cũng như thăng chức lên Thứ trưởng Bộ Công an Dư luận nghi ngờ đây là cuộc “đấu đá nội bộ”.[4] Sau khi lên làm Thủ tướng, Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu 2 nhân vật này không giữ các vị trí quan trọng khi công tác điều tra đang diễn ra.[5][6] Đến cuối tháng 1 năm 2007, cơ quan điều tra mới khẳng định ông Cao Ngọc Oánh không liên quan tới việc chạy án.[7]
Sau thời gian 18 tháng điều tra, cơ quan công an đã truy tố Bùi Tiến Dũng và 5 thuộc cấp, miễn truy tố trách nhiệm hình sự đối với ông Nguyễn Việt Tiến, đồng thời khởi tố một số nhà báo và các cảnh sát viên điều tra vụ án này.[8][9][10]
Mục lục vụ án: |
1. Bối cảnh và diễn tiến
Đầu tháng 1 năm 2006, Bùi Tiến Dũng, Tổng Giám đốc Ban Quản lý Các Dự án PMU-18 bị bắt giữ và cáo buộc đã cá độ bóng đá với số tiền trên 1,8 triệu đô la.[11] Ông bị tố cáo đã dùng tiền thắng để bao gái. Công an đã tìm thấy tài liệu trong máy tính của đơn vị cho thấy trên 200 nhân viên đã tham gia cá độ.
PMU-18 nguyên là một đơn vị đặt ra từ năm 1993 để điều hành một số dự án xây cất cầu cống cho Bộ Giao thông Vận tải. Trong thời gian 13 năm từ 1993 đến 2006, đơn vị này quản lý khoảng 2 tỷ Mỹ kim do Ngân hàng Quốc tế (World Bank), Nhật Bản và một số quốc gia Âu châu tài trợ và nhà nước Việt Nam góp vốn. Mấy tờ báo lớn như An ninh Thủ đô, Tuổi trẻ, và Thanh niên đều loan tin vụ cá độ cực lớn bằng tiền công quỹ và còn đặt nghi vấn về cựu tổng giám đốc của PMU-18 là Nguyễn Việt Tiến, lúc bấy giờ đã thăng chức làm thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải có dính líu về vụ nhũng lạm tài chính này không.[12]
Ngày 4 Tháng Tư thì Nguyễn Việt Tiến bị công an bắt nhưng vì cáo trạng lạm quyền khác: lấy xe của công dùng cho việc tư, chấp thuận việc xây một đoạn đường sáu cây số để tư lợi cho gia đình, và trong khi giám sát việc cất một cây cầu mà đã cố ý bội chi hơn hai Mỹ kim.[13]
Ngày 13 Tháng Tư, báo Tiền phong đăng tin là năm ngày trước khi Bùi Tiến Dũng bị bắt, một buổi tiệc tại khách sạn Melia, Hà Nội do người của ông Dũng dàn xếp đã mời Đoàn Mạnh Giao, người điều hành văn phòng thủ tướng; Nguyễn Văn Lâm, phụ tá văn phòng thủ tướng; và Thiếu tướng công an Cao Ngọc Oánh, thủ trưởng cơ quan điều tra Bộ Công an đến gặp để nói chuyện nhưng có lẽ để chạy án.[14]
Ngày 16 Tháng Tư báo Thanh niên tiết lộ là 40 quan chức nhà nước cũng đã nhận hối lộ để ém nhẹm vụ vỡ lở. Quan sát viên ngoại quốc thì cho là những viên chức cao cấp nhất có thể bị liên lụy vì Đặng Hoàng Hải, một người thân cận với Bùi Tiến Dũng cũng là con rể của Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh.[15]
Trong khi báo chí còn đang sốt sắng loan tin về vụ PMU-18 thì Tháng Tư năm 2006 cũng là lúc Đảng Cộng sản Việt Nam nhóm họp kỳ đại hội đảng nhưng khi đại hội kết thúc thì có lệnh ngưng không cho báo chí đăng thêm tin tức về PMU-18 nữa mà chuyển sang những bài báo về chính sách chống tham nhũng của nhà nước.[16]
2. Điều tra – xét xử
Sau 18 tháng điều tra, nguyên thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Việt Tiến đã được miễn trách nhiệm hình sự và khôi phục sinh hoạt Đảng vào ngày 7 tháng 5 năm 2008,[9][17] còn Bùi Tiến Dũng và năm thuộc cấp bị truy tố lần lượt về hành vi “cố ý làm trái các qui định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” và “tham ô tài sản”. Dũng lãnh án 13 năm tù (sáu năm vì tội cá độ, bảy năm vì ăn hối lộ). Bảy người khác cũng bị kết án tù. Tòa án kết luận là Cao Ngọc Oánh không liên hệ gì đến vụ chạy án.[18]
3. Diễn biến sau phiên tòa và hậu quả đến truyền thông
3.1 Sai sự thật trong quá trình điều tra
Một thời gian sau khi vụ án được tuyên bố kết thúc, cơ quan điều tra đã bắt tạm giam và khám xét nơi ở và nơi làm việc của hai nhà báo kỳ cựu chuyên viết mảng nội chính của Báo Tuổi trẻ và Báo Thanh niên[10] về tội “lợi dụng chức vụ và quyền hạn trong khi thi hành công vụ” (điều 281 Bộ luật Hình sự nằm trong mục A chương XXI về các “Tội phạm tham nhũng”) trong việc đưa tin bài về vụ tham nhũng tại Ban quản lý các dự án 18 (PMU 18).
Ngoài ra, thiếu tướng Phạm Xuân Quắc nguyên Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội (C14), Bộ Công an, nguyên Phó thủ trưởng cơ quan cảnh sát điều tra, cùng với cấp dưới của mình, cũng bị khởi tố về tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo điều 281 Bộ luật Hình sự vào ngày 13 tháng 5 năm 2008.[19]
3.2 Sự kiện liên quan
Ngày 1 tháng 8 năm 2008, Thứ trưởng Bộ Thông tin Truyền thông Đỗ Quý Doãn đã ký quyết định thu hồi thẻ nhà báo của 7 cán bộ, phóng viên có vi phạm nghiêm trọng, trong đó có Nguyễn Quốc Phong, Phó tổng biên tập báo Thanh Niên, Bùi Văn Thanh, Phó tổng biên tập báo Tuổi Trẻ, Huỳnh Kim Sánh, Tổng Thư ký tòa soạn báo Thanh Niên, và ông Dương Đức Đà Trang, Trưởng Văn phòng đại diện báo Tuổi Trẻ TP HCM tại Hà Nội với lý do họ vi phạm các Điều 7, Điều 10 và Điều 15 của Luật Báo chí Việt Nam, cụ thể là “đã trực tiếp viết, biên tập, duyệt đăng các tin bài về vụ PMU 18, trong đó có những thông tin sai sự thật nghiêm trọng” [20] [21]
Nguyên thứ trưởng Nguyễn Việt Tiến, người vừa được “trắng án” trong vụ PMU 18, đã được khôi phục tư cách đảng viên ngày 7 tháng 5[22] nhưng đến ngày 12 tháng 8, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã họp xét kỷ luật ông, cách chức hết các chức vụ trong Đảng, yêu cầu Thủ tướng Chính phủ cách chức Thứ trưởng Bộ Giao thông – Vận tải đối với ông Nguyễn Việt Tiến.[23][24]
Tháng 8 2008, Masayoshi Taga, cựu chủ tịch công ty Pacific Consultants International (PCI) của Nhật và ba quan chức đồng nhiệm đã bị nhà chức trách Nhật bắt vì bị tình nghi bị nghi đã hối lộ 2 lần tổng cộng 820.000 đôla trong tháng 12/2003 và tháng 8/2006 cho người đứng đầu ban quản lý phụ trách giao thông công chính ở TP HCM và Ban Quản lý PMU Đông-Tây. Theo báo Yomiuri Shimbun, ông Masayoshi Taga đã cáo buộc ban Quản lý dự án PMU tại TP HCM đòi 15% tiền hoa hồng để đổi lấy việc trao thầu tư vấn cho PCI trong hai dự án tám năm trước. Báo chí Nhật cũng cho rằng sự kiện này có thể chỉ là “phần nổi của tảng băng” hối lộ[25] và nghi ngờ tính hiệu quả trong việc sử dụng nguồn vốn viện trợ phát triển (ODA) của Việt Nam.[26] Chính phủ Việt Nam thì cho rằng truyền thông báo chí không nên đưa tin về vụ Công ty Nhật hối lộ quan chức Việt Nam khi chưa sự việc chưa ngã ngũ.[26]
Ngày 11 tháng 7 năm 2009, bị can Phạm Tiến Dũng, 36 tuổi, nguyên trưởng phòng kinh tế – kế hoạch PMU 18 đã bất ngờ đột tử trong trại giam.[27] Ông Dũng bị tạm giam từ 3/3/2006 vì tình nghi liên quan tiêu cực tại PMU 18, gồm vụ tham ô tại dự án cầu Bãi Cháy và sai phạm trong quản lý tại PMU 18.[27]
4. Chú thích
- ^ Nhà tài trợ ODA cẩn trọng hơn sau vụ PMU 18 trên VnExpress
- ^ Bộ trưởng Đào Đình Bình từ chức
- ^ Bắt tạm giam nguyên thứ trưởng Nguyễn Việt Tiến
- ^ “Nghi vấn thiếu tướng Cao Ngọc Oánh “nhúng chàm”: Có phải là cuộc “đấu đá nội bộ”?”. Sài Gòn Giải Phóng (17 tháng 4 năm 2006).
- ^ Thứ trưởng Lâm từ chức, tướng Oánh thôi thủ trưởng điều tra
- ^ Tướng Cao Ngọc Oánh rút khỏi Tổng cục Cảnh sát
- ^ Tướng Cao Ngọc Oánh không liên quan chạy án vụ PMU 18
- ^ Truy tố Bùi Tiến Dũng cùng 5 thuộc cấp
- ^ a b Miễn trách nhiệm hình sự cho ông Nguyễn Việt Tiến
10.^ a b 2 nhà báo Thanh Niên và Tuổi Trẻ bị bắt vào ngày 12 tháng 05 năm 2008 vì đưa tin vụ PMU 18
11.^ Tổng giám đốc PMU18 Bùi Tiến Dũng bị bắt
12.^ Hayton, Bill. tr 136
13.^ Hayton, Bill. tr 137
14.^ Hayton, Bill. tr 137
15.^ Hayton, Bill. tr 138
16.^ Hayton, Bill. tr 138
17.^ Ông Nguyễn Việt Tiến được khôi phục Đảng
18.^ Hayton, Bill. tr 138
19.^ VTC, Ngày mai, ông Phạm Xuân Quắc hầu tòa, 13/10/2008 14h31 (GMT+7)
20.^ Cục Báo chí giải thích lý do thu thẻ 7 nhà báo, tuy nhiên không ghi rõ sai như thế nào
22.^ Ông Nguyễn Việt Tiến được khôi phục Đảng
23.^ Thi hành kỷ luật ông Nguyễn Việt Tiến
24.^ Trung ương Đảng CSVN xét kỷ luật ông Nguyễn Việt Tiến
25.^ Báo Nhật tiếp tục mổ xẻ vụ PCI
26.^ a b ‘Không nên đưa tin’ vụ Nhật hối lộ, BBC 17/08/08
27.^ a b Phạm Tiến Dũng – bị can vụ PMU 18 đột tử
5. Tham khảo
- Hayton, Bill. Vietnam, Rising Dragon. New Haven, CT: Yale University Press, 2010.
6. Liên kết ngoài
Lấy từ “http://vi.wikipedia.org/wiki/V%E1%BB%A5_PMU_18”
***
II. Vụ hối lộ quan chức Việt Nam của PCI
Nguồn: Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Vụ hối lộ quan chức Việt Nam của công ty PCI (Pacific Consultants International, viết tắt là PCI, Công ty Tư vấn Quốc tế Thái Bình Dương) Nhật Bản là vụ việc nổi đình đám trong năm 2008 tại Việt Nam, liên quan đến việc đưa hối lộ của một số quan chức công ty PCI với Ban Quản lý dự án PMU tại Thành phố Hồ Chí Minh, cụ thể là với ông Huỳnh Ngọc Sĩ[1], Phó Giám đốc Sở Giao thông Công chính Thành phố Hồ Chí Minh kiêm Giám đốc Ban Quản lý PMU Đông – Tây.
Mục lục vụ án: |
1. Diễn tiến
Liên quan tới việc đấu thầu dự án Đại lộ Đông – Tây tại Thành phố Hồ Chí Minh, báo chí Nhật đưa tin việc Masayoshi Taga, Kunio Takasu, Haruo Sakashita và Tsuneo Sakano đã nhận việc chuyển cho một quan chức cao cấp tại Thành phố Hồ Chí Minh số tiền hối lộ 820.000 đôla để thắng thầu dự án phát triển cơ sở hạ tầng có sử dụng vốn ODA của Nhật trong thành phố.
Các khoản tiền mà PCI trao cho ông Huỳnh Ngọc Sĩ được các công tố viên tại Tòa án quận hạt Tokyo liệt kê là 650.000 đôla trao hồi tháng 1 năm 2002 và tháng 7 năm 2002; 860.000 đôla năm 2003; 540.000 đôla năm 2004; 160.000 đôla năm 2005 và 220.000 đôla năm 2006. Phe công tố trong biên bản luận tội nói rằng số tiền hối lộ tổng cộng lên tới 2,43 triệu đôla nhưng chỉ xác lập vụ án hình sự 2 khoản, tổng cộng 820.000 đôla. [2]
Ngày 5 tháng 8 năm 2008, có 4 quan chức công ty PCI đã bị bắt và đến cuối tháng đã bị khởi tố là Masayoshi Taga (cựu chủ tịch PCI), Haruo Sakashita (cựu thành viên Hội đồng quản trị công ty PCI), Kunio Takasu (Cựu giám đốc điều hành), và Tsuneo Sakano (Cựu đại diện văn phòng Hà Nội của công ty PCI)[3]. Tòa án Quận hạt Tokyo đã buộc tội các bị cáo vi phạm Luật Chống cạnh tranh không lành mạnh của Nhật Bản, trong đó có điều nghiêm cấm hối lộ các quan chức chính phủ nước ngoài và trước tòa, các quan chức PCI đã nhận tội. [4]
Hai tuần sau khi 4 quan chức PCI bị phía Nhật Bản bắt và đã được báo chí Nhật loan tin rộng rãi, báo chí Việt Nam vẫn im lìm, đồng thời báo chí nước ngoài lại loan tin một Thứ trưởng ngoại giao của Việt Nam đã yêu cầu phía Nhật can thiệp để báo chí Nhật ngừng đăng tin về vụ PCI trong lúc việc điều tra đang diễn ra[5]. Việc này đã gây bất bình thêm trong công luận Nhật Bản vì ở nước Nhật có quyền tự do báo chí, Chính phủ Nhật Bản không có quyền định hướng hoặc ngăn cấm báo chí và người dân Nhật vốn là những người đóng thuế để cung cấp viện trợ ODA cho nước ngoài đang trông chờ một lời giải thích đúng đắn và tích cực từ phía Việt Nam. [6]
Về phía Việt Nam, tới ngày 19 tháng 11 năm 2008 báo chí Việt Nam đã loan tin rộng rãi về việc ông Huỳnh Ngọc Sĩ đã bị tạm đình chỉ công tác. [7][8][9] và lãnh đạo dự án Đại lộ Đông Tây Thành phố Hồ Chí Minh đã được thay thế. [10]
Ngày 22 tháng 11 năm 2008 báo chí Việt Nam loan tin rộng rãi trong khi hội kiến cùng Thủ tướng Nhật Taro Aso tại Peru, người đứng đầu Nhà nước, Chủ tịch Nguyễn Minh Triết khẳng định quan điểm của Việt Nam là “kiên quyết chống tham nhũng” và “Việt Nam sẽ làm rõ các nghi vấn liên quan đến Công ty Tư vấn quốc tế Thái Bình Dương (PCI) với một số quan chức Việt Nam và có biện pháp xử lý nghiêm khắc.[11]
Năm tháng sau khi vụ PCI vỡ lở tại Nhật, ông Huỳnh Ngọc Sĩ, người được nêu đích danh là nhận hối lộ vẫn tại vị. Phía Việt Nam vẫn chưa có động thái nào về việc điều tra, khởi tố và tới tận tháng 12 năm 2008, ông Nguyễn Thành Tài, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh người chịu trách nhiệm trực tiếp xử lý về vụ PCI, người đã nhiều lần làm việc với đối tác Nhật vẫn khẳng định phía Việt Nam chưa nhận được văn bản và chứng cứ từ phía Nhật. Ông đã yêu cầu phía Nhật đưa ra bằng chứng rồi sẽ tiến hành xét xử chứ không thể nói chung chung vì khi đưa một công dân hay một tội phạm nào ra xét xử thì cũng phải có chứng cứ để luận tội và “…chúng ta sử dụng cán bộ là chúng ta phải tin cán bộ“. [12]. Các phát biểu của ông vào ngày 05 tháng 12 năm 2008 có người [13] cho là phát biểu thiếu trách nhiệm và thiếu suy nghĩ.
Chỉ 5 ngày sau khi Đại sứ Nhật tại Việt Nam thông báo tạm dừng vốn vay ưu đãi chờ kết luận cuối cùng về nghi án hối lộ của PCI và 4 ngày sau khi ông Nguyễn Thành Tài khẳng định chưa có cơ sở bằng chứng để xử lý vụ nghi vấn hối lộ của PCI, ngày 9 tháng 12 năm 2008, vụ hối lộ liên quan đến ông Huỳnh Ngọc Sĩ chính thức được phía Việt Nam khởi tố. [14]
2. Hậu quả
Vụ việc đã khiến cho sự ủng hộ của công chúng Nhật Bản giảm sút nghiêm trọng. Tại Hội nghị nhóm các nhà tư vấn tài trợ cho Việt Nam khai mạc sáng 4 tháng 12 năm 2008, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Mitsuo Sakaba cho biết các dự án ODA dự kiến trong nửa đầu năm tài khoá 2008 của Nhật Bản dành cho Việt Nam đã bị tạm dừng lại[15], đồng thời Nhật Bản cũng chưa thể công bố viện trợ mới cho tới khi Ủy ban hỗn hợp phòng chống tham nhũng giữa hai nước xem xét lại việc thực hiện vốn ODA của Nhật tại Việt Nam.
Sự cố ODA nói trên gây ảnh hưởng nặng nề tới nhiều dự án thực hiện bằng nguồn vốn ODA tại Việt Nam. [16]
3. Thời gian biểu diễn tiến vụ việc:
29/6/2008 – Một nhà quản lý của PCI nói công ty đã hối lộ quan chức VN.
4/8/2008 – Bốn người của PCI bao gồm chủ tịch và giám đốc điều hành bị bắt vì cáo buộc đưa hối lộ. Truyền thông Nhật rầm rộ đưa tin.
17/8/2008 – Thứ trưởng ngoại giao Hồ Xuân Sơn khuyên báo chí VN, Nhật Bản không nên đưa tin.
25/8/2008 – Nhật truy tố bốn cựu quan chức PCI
26/9/2008 – Báo Tuổi trẻ đưa tin TP. Hồ Chí Minh quyết định ngừng giải ngân các hợp đồng với PCI.
12/11/2008 – Bốn cựu lãnh đạo PCI nhận tội trong vụ mà bên công tố nói họ hối lộ ông Huỳnh Ngọc Sĩ hơn 2,4 triệu đô la Mỹ.
13/11/2008 – Trả lời chất vấn của đại biểu quốc hội Nguyễn Minh Thuyết, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói làm rõ tới đâu sẽ xử lý tới đó.
19/11/2008 – Ông Huỳnh Ngọc Sĩ bị đình chỉ công tác.
4/12/2008 – Nhật tuyên bố ngưng viện trợ ODA, đóng băng khoản 700 triệu đô la đã cấp cho năm 2008.
23/2/2009 – Nhật Bản chính thức nối lại nguồn viện trợ ODA cho Việt Nam sau những động thái của chính phủ Việt Nam trong việc xử lý các quan chức liên quan đến tham nhũng trong vụ PCI
25/9/2009 – Ông Huỳnh Ngọc Sĩ nhận bản án 3 năm tù, vụ việc vẫn tiếp tục được điều tra
Ngày 18/10/2010, tòa án Nhân dân TP Hồ Chí Minh tuyên phạt ông Huỳnh Ngọc Sỹ tù chung thân với tội danh “nhận hối lộ”. [17]
4. Chú thích
- ^ Có tài liệu ghi là “Huỳnh Ngọc Sỹ”
- ^ Cựu lãnh đạo PCI nhận tội
- ^ Phía Việt Nam đòi 15% tiền dự án
- ^ Lãnh đạo PCI nhận tội hối lộ ở dự án ODA Việt Nam
- ^ Phát biểu “thiếu trách nhiệm, thiếu suy nghĩ” tuần này là…12/12/2008 08:29 (GMT + 7)
- ^ [“Lấy lại hình ảnh đất nước không phải để được nhận ODA!” 09/12/2008 09:41 (GMT + 7)
- ^ Tạm đình chỉ công tác ông Huỳnh Ngọc Sĩ
- ^ Đình chỉ công tác ông Huỳnh Ngọc Sĩ
- ^ Đình chỉ quan chức bị nghi vấn liên quan vụ hối lộ ‘triệu đô’
10.^ Thay lãnh đạo dự án Đại lộ Đông Tây
11.^ Việt Nam sẽ làm rõ nghi vấn, xử nghiêm vụ PCI 22:13′ 22/11/2008 (GMT+7)
12.^ Vụ PCI: “Nếu có chứng cứ sẽ tiến hành xét xử” 10:04′ 06/12/2008 (GMT+7)
13.^ Giáo sư Trần Văn Thọ [“Lấy lại hình ảnh đất nước không phải để được nhận ODA!” 09/12/2008 09:41 (GMT + 7)
14.^ Khởi tố vụ hối lộ liên quan đến PCI
15.^ Nhật tuyên bố không cấp mới ODA cho Việt Nam
16.^ Sự cố ODA ảnh hưởng nhiều dự án
17.^ http://www.bbc.co.uk/vietnamese/vietnam/2010/10/101018_huynhngocsi_sentence.shtml
***
III. Đề án 112
Nguồn: Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Đề án 112 hay còn gọi là Đề án Tin học hóa hành chính nhà nước của Chính phủ Việt Nam nhằm mục đích xây dựng chính phủ điện tử ở Việt Nam. Đây là một chương trình hiện đại hóa hành chính của chính quyền Việt Nam giai đoạn từ 2001 – 2010 về cải cách thủ tục hành chính nhà nước.
Mục lục vụ án: |
1. Mục tiêu
Mục tiêu của đề án 112 đặt ra bao gồm:
- Tiến hành tin học hóa quan hệ hành chính trong nội bộ cơ quan hành chính giữa chính phủ với các bộ, ngành, với chính phủ địa phương;
- Tin học hóa mối quan hệ giữa chính phủ với công dân trong giải quyết các dịch vụ công, tạo thuận lợi hơn, hiện đại hơn cho quan hệ này;
- Đào tạo đội ngũ công chức chính phủ, để thông qua tin học nâng cao chất lượng quản lý công.
2. Thất bại
Đề án 112 được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam quyết định vào năm 2001 (Quyết định 112 ngày 25/7/2001), thực hiện giai đoạn 1 đến năm 2005. Nhưng đến cuối năm 2005, đầu năm 2006, đề án 112 thất bại sau khi phát lộ nhiều sai phạm [1] [2] và chi phí quá lớn nhưng mang lại hiệu quả quá thấp. [3] [4]
Kết quả giai đoạn 1 của đề án 112 là cả 5 mục tiêu cụ thể mà đề án đặt ra đều chưa được hoàn thành hoàn chỉnh và cảnh sát Việt Nam đã khởi tố bắt giam Vũ Đình Thuần, Lương Cao Sơn, cùng hàng chục người khác liên quan đến tiêu cực và tham nhũng. Số tiền đã chi tiêu là 1.534 tỷ đồng trong đó tổng kinh phí đã sử dụng là gần 1.160 tỷ đồng Việt Nam [4], số tiền đã tạm ứng chưa chi tiêu cần thu hồi lại là trên 300 tỉ đồng (tổng dự toán của đề án: 3.800 tỉ đồng).
Vào thời gian này, Ban Điều hành Đề án 112 (do Vũ Đình Thuần, Thứ trưởng làm Trưởng ban) đã đề nghị tiếp tục thực hiện giai đoạn 2 từ 2006-2010 [5] [6], nhưng ngày 19 tháng 4 năm 2007 Thông tấn xã Việt Nam đưa lên mạng một bản tin ngắn loan báo, thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã chỉ đạo dừng triển khai Đề án. [4]
3. Chú thích
- ^ Sai phạm trong Đề án 112: Khởi tố nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ
- ^ 23 bị can trong vụ Đề án 112 hầu tòa
- ^ Đề án 112: Chi tiêu quá lớn, hiệu quả kém
- ^ a b c Đề án 112, “chi ngàn tỷ để mua vịt giời”
- ^ Không thể xóa trắng Đề án 112
- ^ Bàn về Đề Án 112 giai đoạn 2006 – 2010
4. Liên kết ngoài
- Cái chết của Đề án 112, kỳ 1: ném tiền qua cửa sổ
- Vụ tham nhũng tại Đề án 112: Lại quả 30% cho những hợp đồng in ấn
- Đề án 112: Tiêu tiền của dân sao dễ thế?
- Ăn chia tiền tỷ khi thực hiện Đề án 112
Nguồn từ: “http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=%C4%90%E1%BB%81_%C3%A1n_112&oldid=3457251”
***
IV. Công ty Mỹ ‘nhận đã hối lộ quan chức VN’
Nguồn: BBC thứ tư, 1 tháng 7, 2009
Bộ Tư pháp Hoa Kỳ nói cựu lãnh đạo công ty Nexus Technologies ‘khai đã hối lộ quan chức Việt Nam’ để đổi lấy hợp đồng với các công ty trực thuộc một số bộ ở Việt Nam.
Thông cáo báo chí ra ngày 29/6 của Văn phòng Bộ Tư pháp ở tiểu bang Pennsylvania, nơi công ty Nexus Technologies có văn phòng, nói người nhận tội là ông Joseph T. Lukas, năm nay 60 tuổi và đồng sở hữu công ty tư nhân Nexus cho tới năm 2005.
Bộ Tư pháp Mỹ nói:
”Cùng với việc nhận tội, ông Lukas thừa nhận rằng từ năm 1999 tới năm 2005, ông và các nhân viên khác của Nexus Technologies Inc. đã đồng ý trả, và cố ý đưa hối lộ cho các quan chức chính phủ Việt Nam để đối lấy các hợp đồng với các cơ quan mà những quan chức này phụ trách.
”Các khoản hối lộ được che giấu dưới hình thức ‘hoa hồng’ trong tài khoản của công ty.”
Hoa Kỳ cũng nói ông Lukas bị bắt hôm 05 tháng Chín năm 2008 sau khi bị tòa liên bang ở thành phố Philadelphia, bang Pennsylvania buộc tội hối lộ quan chức Việt Nam, vi phạm Luật chống các hành vi tham nhũng ở nước ngoài của Hoa Kỳ.
‘150.000 USD’
Hoạt động tại khu vực Châu Á, Nexus hiểu rằng chữ Tín và mối quan hệ trong kinh doanh là rất cần thiết và phải mất nhiều thời gian để vun đắp.
Thông tin từ trang web của Nexus
Các đồng phạm của ông Lukas là ba công dân Hoa Kỳ Nam Nguyen, 53 tuổi ở Houston, Kim Nguyen, 40 tuổi ở Philadelphia và An Nguyen, 33 tuổi cũng ở Philadelphia.
Họ đều cùng bị bắt với ông Lukas hôm 05 tháng Chín năm 2008
Khi đó Bộ Tư pháp Hoa Kỳ nói bốn bị cáo đã hối lộ các quan chức Việt Nam ít nhất 150.000 đôla Mỹ và các công ty trực thuộc một số bộ trong đó có Bộ Giao thông, Công nghiệp và Công an.
Theo cáo buộc được đưa ra, ông Nam Nguyen bị tố cáo đàm phán các hợp đồng và các khoản hối lộ với phía Việt Nam trong khi ông Lukas đàm phán với các công ty bán hàng ở Hoa Kỳ.
Hai bị cáo Kim Nguyen va An Nguyen bị tố cáo chuyển tiền theo chỉ đạo của ông Nam Nguyen.
Phạt 16 triệu đô?
Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cũng nói mỗi người trong số bốn nhân viên của Nexus bị cáo buộc hai tội, một tội cấu kết đưa hối lộ và một tội đưa hối lộ cho quan chức nước ngoài.
Mỗi tội này đều có thể dẫn tới án phạt tù tối đa năm năm và mức án tối đa cho mỗi người có thể là 10 năm với hai tội.
Ngoài ra Nexus có thể bị phạt tối đa hai triệu đôla cho mỗi một cáo buộc bị tòa kết tội.
Nếu bốn nhân viên đều bị kết tội, công ty sẽ có thể bị phạt tối đa tới 16 triệu đô la Mỹ.
Thông tin trên trang web của Nexus nói công ty này ”chuyên cung cấp trang thiết bị và dịch vụ tích hợp hệ thống chủ yếu cho các ngành công nghiệp phát triển kỹ thuật cao”.
Trang web của họ cũng viết: ”Hoạt động tại khu vực Châu Á, Nexus hiểu rằng chữ Tín và mối quan hệ trong kinh doanh là rất cần thiết và phải mất nhiều thời gian để vun đắp.”
”Chúng tôi tự hào đã tạo cho mình một nền tảng vững chắc bằng sự thể hiện đầy tin cậy và bằng uy tín của mình đối với khách hàng.”
***
V. Úc điều tra vụ tiền polymer dính líu Việt Nam
Nguồn: BBC thứ bảy, 23 tháng 5, 2009
Ngân hàng Trung ương Úc nắm một nửa cổ phần của Securency
Cảnh sát liên bang Úc được yêu cầu điều tra theo sau cáo buộc của một tờ báo rằng công ty làm giấy nền polymer để in tiền ký các hợp đồng đáng ngờ qua trung gian ở nhiều nước, liên quan đến cả con trai cựu Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Sau khi báo Úc, tờ The Age, chạy bài Đặc Biệt về đề tài này, BBC Tiếng Việt đã liên lạc với Ngân hàng Trung ương Úc hôm 23/05 và được xác nhận là cảnh sát Úc sẽ vào cuộc.
The Age, đặt ở Melbourne, cáo buộc những môi giới viên cho hãng Securency đã “trả hàng triệu đôla tiền hoa hồng cho công ty CFTD của Việt Nam, có công ty con Banktech thuộc quyền quản lý của con trai Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam vào lúc ngân hàng trung ương quyết định chuyển sang loại tiền polymer năm 2002”.
CFTD là công ty đã tham gia việc thực hiện bộ tiền mới và cung cấp vật tư, thiết bị in tiền ở Việt Nam.
Điều tra năm 2007 của Thanh tra Chính phủ Việt Nam nói việc con trai ông Lê Đức Thúy, Thống đốc NHNN lúc đó, có thời gian làm cho Banktech “tuy không trái quy định của pháp luật, nhưng đã gây nghi ngờ về sự khách quan, minh bạch”.
Cảnh sát Úc vào cuộc
Ngày hôm nay, Securency đã ra thông cáo liên quan bài viết trên The Age.
Thông cáo nói: “Một bài báo của The Age hôm nay tố cáo Securency đã trả tiền cho người môi giới mà tiền này lại có thể bị dùng để lo lót cho các viên chức chính phủ nước ngoài.”
“Mặc dù The Age không nói Securency dính líu hối lộ, nhưng Ban Quản trị của Securency xem các cáo buộc là nghiêm trọng. Ban Quản trị đã thảo luận cáo buộc với Cảnh sát Liên bang Úc, và chuyển cáo buộc cho Cảnh sát để điều tra.”
Securency International Pty Ltd là liên doanh giữa Ngân hàng Trung ương Úc và một công ty đặt ở Anh.
Ban Quản trị đã thảo luận cáo buộc với Cảnh sát Liên bang Úc, và chuyển cáo buộc cho Cảnh sát để điều tra.
Thông cáo ngày 23/05 của Securency
Nói chuyện với BBC Việt ngữ hôm nay, bà Vanessa Crowe, Phòng báo chí của Ngân hàng Trung ương Úc (Reserve Bank of Australia), cho biết Ngân hàng nắm 50% cổ phần của Securency.
Bà nói thêm: “Trước hết, đây là vấn đề cho cảnh sát. Chúng tôi sẽ xem chuyện sẽ diễn tiến ra sao.”
Giới chức Ngân hàng vừa làm việc với cảnh sát sáng nay (giờ Úc), và BBC được cho biết cuộc điều tra có thể sẽ bắt đầu ngay trong thứ Hai tuần sau.
Ông Bob Rankin, Chủ tịch của Securency, nói với Reuters qua điện thoại rằng công ty sẽ áp dụng mọi hành động cần thiết nhưng không bình phẩm liệu nó có bao gồm việc cắt đứt quan hệ với đối tác kinh doanh nào không.
Reuters trích lời ông: “Chúng tôi trông chờ báo cáo từ AFP (Cảnh sát Liên bang Úc) sau kết quả điều tra. Dù phát hiện có thế nào cũng sẽ giúp chúng tôi có phản ứng phù hợp.”
‘Lo lót’
Hai phóng viên điều tra Richard Baker và Nick McKenzie của The Age viết rằng một số người môi giới của Securency “gần gũi với chính phủ hoặc viên chức ngân hàng trung ương ở các nước bị Transparency International xếp hạng là rất tham nhũng”.
Ngoài cáo buộc về Việt Nam, The Age nói những kẻ trung gian đã “trả khoản tiền lớn cho công ty ở London Contec Global, mà công ty này bị cuộc điều tra tham nhũng chính thức của Uganda cáo buộc có quan hệ mờ ám với một bộ trưởng Uganda bị buộc tội ‘ngụy trang và vận động’ cho công ty”.
Những người môi giới cho Securency cũng bị cáo buộc dính líu các phi vụ hối lộ ở Nam Phi và Ấn Độ.
The Age không ám chỉ Securency “tham gia hối lộ, nhưng hoạt động của hãng với những kẻ môi giới ở những nước dễ xảy ra tham ô dấy lên lo ngại về thủ tục đối phó rủi ro của hãng”.
Thông tin liên quan đến tiền polymer một hồi gây xôn xao dư luận Việt Nam
Tờ báo dẫn lời người bên trong Securency nói rằng hãng này đặt ra khoản thù lao cho việc môi giới hợp đồng lên đến 10-20%, trong khi mức tiêu chuẩn chỉ là 2-6%.
Một thông cáo của Securency gửi cho The Age nói hãng này có quy trình nghiêm ngặt khi bổ nhiệm môi giới viên, bao gồm kiểm tra của Ủy ban Thương mại Úc (Austrade) và tuân thủ các công ước chống tham nhũng quốc tế.
Securency nói những người môi giới của họ đều đã ký thỏa thuận nghiêm cấm trả tiền cho các viên chức và chính trị gia nước ngoài.
Phó Thống đốc Ngân hàng Trung ương Úc Ric Battellino nói với The Age rằng ông sẽ yêu cầu Securency phải trả lời ngay về việc sử dụng người môi giới.
Polymer ở Việt Nam
Cáo buộc của báo The Age hâm nóng lại cuộc tranh cãi quanh đồng tiền polymer ở Việt Nam ba năm trước đây.
Một số bài báo trong giai đoạn này chuyển đi các thông điệp rằng tiền polymer chất lượng kém và giá thành cao và đề cập tới sự liên hệ trong khâu in tiền ở một công ty có sự tham gia của ông Lê Đức Minh, là con trai Thống đốc Lê Đức Thúy.
Tháng Mười 2006, ông Lê Đức Thúy, khi đó còn là Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, đã phải ra thông cáo dài giải thích với công luận.
Ông Lê Đức Thúy nói từ khi phát hành bộ tiền mới, cùng với những kết quả trong đấu tranh với tội phạm buôn bán tiền giả, tình hình tiền giả trong lưu thông đã giảm xuống.
Nhưng thông cáo không nhắc gì đến các tin đồn rằng con trai của thống đốc, ông Lê Đức Minh, có công ty liên quan đến công nghệ in tiền.
Điều tra của chính phủ Việt Nam năm 2007 nói có ‘nghi ngờ về tính khách quan’ của ông Lê Đức Thúy
Khi đó, một đại biểu Quốc hội tỉnh Kiên Giang, bà Nguyễn Thị Việt Nhân, cáo buộc bà từng nhận được những tài liệu do chính các cán bộ cấp dưới của ông Thúy đưa cho, có cả hình ảnh tố cáo vai trò môi giới của ông Lê Đức Minh, phó giám đốc công ty BankTech.
Đến tháng Sáu 2007, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu ông Lê Đức Thúy, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, cùng các Phó Thống đốc làm kiểm điểm sau khi có kết luận thanh tra nhiều nội dung tại cơ quan này.
Mặc dù nội dung trong báo cáo thanh tra của của chính phủ nói rằng không thấy có vấn đề về tham nhũng hay gây ra hậu quả xấu về kinh tế thì các cụm từ như phát hiện một số vi phạm, khuyết điểm cũng như việc NHNN không lấy ý kiến cơ quan chức năng là trái với qui định cho người ta thấy phần nào về mức độ nghiêm trọng.
Báo cáo cũng nói đề án Bộ tiền in bằng chất liệu polymer là một công việc được mô tả là hệ trọng của ngân hàng nhưng không được thống đốc Lê Đức Thúy, Bí thư Ban cán sự đảng, đưa ra thảo luận trong tập thể lãnh đạo và chính trong ban cán sự đảng.
Thanh tra kết luận việc sử dụng tiền mới bằng giấy polymer không gây ra hậu quả xấu về kinh tế, tuy vậy, phê bình ông Thúy đã chỉ trình Thủ tướng về dự án tiền giấy polymer trong khi đề xuất của NHNN có nhắc đến lựa chọn giấy cotton.
Báo cáo của thanh tra chính phủ kết luận rằng việc tham gia của con ông Thống đốc, Lê Đức Minh, vào dự án in tiền tuy không trái qui định của pháp luật nhưng đã gây sự nghi ngờ về tính khách quan, minh bạch của Thống đốc Lê Đức Thúy.
BBC sẽ tiếp tục theo dõi, cập nhật diễn tiến cuộc điều tra và ghi nhận phản ứng từ phía nhà chức trách Việt Nam về vụ việc. Độc giả có thông tin, xin gửi thư cho BBC ở vietnamese@bbc.co.uk.
__________________________
VI. Vụ chia chác đất công tại Quán Nam (HP): Hai phó chủ tịch thành phố đề nghị cấp đất cho các “quan”
Tòa ra phán quyết vụ Quán Nam
Nguồn: BBC Thứ Bảy, 28 Tháng 2, 2009
Phiên tòa sơ thẩm xử cựu phó chủ tịch UBND TP Hải Phòng và tám cựu quan chức khác về cáo buộc chia chác đất công vừa kết thúc hôm thứ Hai.
Như trông đợi, ông cựu phó chủ tịch Vũ Chí Thanh chỉ lãnh án tù treo.
Vụ cáo buộc chia chác đất công ở Quán Nam, xã Dư Hàng Kênh, huyện An Hải, Hải Phòng, là một trong 13 vụ án “trọng điểm” ở trong nước.
Bởi vậy không lạ khi phiên sơ thẩm xử cựu phó chủ tịch Hải Phòng Vũ Chí Thanh và tám cựu quan chức khác đã thu hút sự chú ý đặc biệt của người dân địa phương, với đông đảo người tới theo dõi phiên tòa.
Dư luận quan tâm
Sau nhiều ngày chậm trễ vì lý do sức khỏe của một trong các bị cáo, tòa đã tuyên án chiều hôm thứ Hai 2/3 sau một tuần xét xử.
Ông Vũ Chí Thanh lãnh án 30 tháng cải tạo không giam giữ vì tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, trong khi tám cựu quan chức dưới quyền ông đều bị tòa kết án tù giam vì tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Một người dân địa phương sau khi theo dõi phiên tòa nói với BBC rằng người dân địa phương rất quan tâm tới vụ Quán Nam vì đây là ‘một trong các vụ tiêu cực lớn ở thành phố’.
Dư luận cũng cho rằng đáng ra có thể làm triệt để hơn, tuy nhiên đằng sau có thể có nhiều lý do mà chúng tôi không dám bàn tới.
Một người dân Quán Nam
“Dư luận cũng cho rằng đáng ra có thể làm triệt để hơn, tuy nhiên đằng sau có thể có nhiều lý do mà chúng tôi không dám bàn tới.”
Cả chín cựu quan chức đều bị cấm đảm nhiệm chức vụ trong các tổ chức chính trị trong vòng ba năm kể từ ngày thi hành xong án phạt tù.
Ông Vũ Chí Thanh là người duy nhất không phải nộp tiền phạt. Mức án dành cho ông thuộc loại nhẹ nhất trong khung hình phạt dành cho tội danh Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, theo điều 285 Bộ Luật Hình sự.
Chia chác đất công
Dự án Quán Nam, nay là phường Dư Hàng Kênh, bắt đầu từ năm 2001 để biến khu đất hơn 10 ha ở ven đô thành khu dân cư cho người nghèo.
Tuy nhiên, sau khi khu đất này được quy hoạch thành nội thành, một danh sách các cán bộ được thêm vào dự án để xin cấp đất, làm diện tích quy hoạch tăng hơn so với ban đầu tới hàng chục ngàn mét vuông.
Đa phần các vụ tham nhũng đều do dân phát hiện, chính quyền phải xử vì không xử không được.
LS Cù Huy Hà Vũ
Trong 848 hộ được giao đất, chỉ có 168 lô được giao cho các hộ dân xã Dư Hàng Kênh. 680 lô đất trị giá từ vài trăm triệu đồng đến cả tỷ đồng/lô về tay quan chức của thành phố, huyện và xã.
Ông cựu phó Chủ tịch UBND bị cáo buộc đã ký ba quyết định phê duyệt đất, mở rộng diện tích khu đô thị Quán Nam, phá nát quy hoạch, tạo điều kiện cho việc cấp đất tràn lan cho những người không đủ điều kiện.
Luật sư Cù Huy Hà Vũ cảnh báo, phán quyết của tòa có thể làm nảy sinh nghi ngờ về quyết tâm chống tham nhũng của cơ quan công quyền.
“Đa phần các vụ tham nhũng đều do dân phát hiện, chính quyền phải xử vì không xử không được.”
“Thế nhưng nếu giơ cao đánh khẽ, xử chỉ vì buộc phải xử, thì sẽ làm dư luận người dân thất vọng.
***
VII. Tập đoàn Kinh tế Vinashin
Nguồn: Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
|
Tập đoàn kinh tế Vinashin |
|
|
|
|
| Loại hình | Tập đoàn kinh tế |
| Ngành nghề | Đóng tàu, bảo hiểm, tài Chính, vận tải biển, các dịch vụ khác |
| Thành lập | Hà Nội (15-5-2006) |
| Nhà sáng lập | Thủ tướng Việt Nam |
| Trụ sở chính | 109 Quán Thánh, Ba Đình, Hà Nội, Việt Nam |
| Thành viên chủ chốt | Nguyễn Ngọc Sự, Chủ tịch HĐQT[1][2] |
| Sản phẩm | Đóng tàu, Dịch vụ đa ngành tàu thủy |
| Công ty mẹ | Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam |
| Công ty con | 24 công ty con[3] 6 công ty liên kết[4] 10 liên doanh[5] |
| Website | vinashin.com.vn |
Tập đoàn Kinh tế Vinashin (tên giao dịch tiếng Anh: Vinashin Business Group, viết tắt là VINASHIN) là một tập đoàn kinh doanh của Việt Nam chuyên về hoạt động đóng tàu do Nhà nước Việt Nam nắm quyền sở hữu chi phối. Tập đoàn được thành lập năm 2006 trên cơ sở tổ chức và sắp xếp lại Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam là một tổng công ty 91 được thành lập từ năm 1996.
Tổng Công ty Công nghiệp tàu thuỷ Việt nam là một trong 17 Tổng công ty lớn nhất Việt Nam. Tổng số tài sản của công ty khoảng 90.000 tỷ đồng (nhưng vay nợ tới hơn 80.000 tỷ), sau khi nhiều dư luận phản ánh, Chính phủ Việt Nam đã cho tái cơ cấu Vinashin, một số dự án sẽ chuyển về Tập đoàn Dầu khí (PVN) và Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines).[6]
Mục lục
- 1 Lịch sử hình thành
- 2 Cơ cấu tổ chức
- 3 Hoạt động kinh doanh và khủng hoảng năm 2010
- 4 Một số dự án thất bại điển hình
- 4.1 Mua 6 tàu cũ
- 4.2 Đóng tàu Lash Sông Gianh
- 4.3 Mua cổ phần Tổng Công ty bảo hiểm Việt Nam
- 4.4 Mua tàu Hoa Sen
- 4.5 Nhà máy điện Diesel Cái Lân
- 5 Nguyên nhân thất bại
- 5.1 Sự bao che, chủ quan từ cấp trên
- 5.2 Đầu tư dàn trải thiếu khoa học
- 5.3 Sai lầm của các cán bộ quản lý
- 5.4 Khủng hoảng Kinh tế trên thế giới 2008-2009
- 6 Thay đổi nhân sự và truy tố hình sự
- 7 Chính phủ tái cơ cấu
- 7.1 Các dự án chuyển giao cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam
- 7.2 Các đơn vị chuyển giao cho Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam
- 8 Kết luận của Chính phủ và Đảng cộng sản Việt Nam
- 9 Dư luận
- 10 Tham khảo
- 11 Liên kết ngoài
1. Lịch sử hình thành
Manh nha thành lập tổng công ty đã có từ lâu trên cơ sở chỉ đạo của trung ương về tổ chức lại ngành công nghiệp tàu thuỷ Việt nam – Một ngành đã có truyền thống rất lâu đời ở Việt nam. Tiền thân của tập đoàn là Tổng Công ty 91 được thành lập từ năm 1996.
Tổng Công ty 91 được thành lập vào ngày 31 tháng 1 năm 1996. Căn cứ vào Quyết định số 69/TTg ngày 31 tháng 1 năm 1996 của Thủ tướng Chính phủ về việc thành lập Tổng Công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam.
Ngày 15 tháng 5 năm 2006, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 103/2006/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án thí điểm hình thành Tập đoàn kinh tế, đa sở hữu, trong đó sở hữu Nhà nước chi phối, trên cơ sở sắp xếp tổ chức lại Tổng Công ty Công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin).[7]
Và ngày 15 tháng 5 năm 2006, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ký Quyết định số 104/2006/QĐ-TTg về việc thành lập Công ty mẹ – Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam. Theo Quyết định này, Công ty mẹ – Tập đoàn Công nghiệp tàu thuỷ Việt Nam được thành lập trên cơ sở tổ chức lại cơ quan quản lý, điều hành và các đơn vị thành viên hạch toán phụ thuộc của Tổng Công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam.[8] Sự kiện này đánh dấu chính thức tập đoàn Vinashin ra đời.
Như vậy tập đoàn Vinashin ra đời căn cứ vào các văn bản pháp luật của nhà nước trên cơ sở chỉ đạo của trung ương về việc tổ chức lại ngành công nghiệp tàu thuỷ của Việt Nam để đáp ứng yêu cầu hội nhập hiện nay.
2. Cơ cấu tổ chức
Tập đoàn được tổ chức theo mô hình cơ cấu công ty mẹ – con; công ty mẹ hoạt động theo dạng công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do chính phủ làm chủ sở hữu 100% vốn điều lệ.
2.1 Công ty mẹ
Tên đầu đủ là: Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam. Đây một doanh nghiệp nhà nước có chức năng đầu tư bằng vốn của Nhà nước.
Công ty mẹ có hệ thống tổ chức bài bản, chặt chẽ bao gồm: Văn phòng, các Ban, Trung tâm chuyên môn, nghiệp vụ. Văn phòng đại diện của Công ty mẹ ở trong nước và nước ngoài. Các chi nhánh trực thuộc Công ty mẹ như: Công ty Xuất Nhập khẩu Vinashin; Trung tâm hợp tác đào tạo lao động với nước ngoài; Trung tâm Tư vấn đầu tư và Kiểm định xây dựng Vinashin. Đơn vị sự nghiệp có thu gồm: Trường Cao đẳng nghề Vinashin;Trường Trung cấp nghề Công nghiệp tàu thủy III; Trường Trung cấp nghề Công nghiệp tàu thủy VI; Tạp chí Công nghiệp tàu thủy
2.2 Các công ty con
Các công ty con thuộc công ty mẹ: Công ty cổ phần Thương mại và Dịch vụ văn phòng Vinashin (Công ty mẹ nắm giữ 51% vốn điều lệ); Các công ty con có vốn điều lệ do công ty mẹ cung cấp 100% gồm 14 công ty.
Ngoài ra tập đoàn còn có 22 Công ty cổ phần; 13 đơn vị hạch toán phụ thuộc; 11 Công ty liên doanh; 7 Đơn vị sự nghiệp có thu; 7 Đơn vị phụ thuộc; 30 Công ty cổ phần do tập đoàn giữ cổ phần chi phối[9].
Trong thời gian gần đây, tập đoàn đã có chiến lược phát triển và dự kiến thực hiện việc xắp xếp, tổ chức lại về mặt nhân sự và cơ cấu tổ chức để nâng cao hiệu quả họat động, gia tăng khả năng cạnh tranh.
3. Hoạt động kinh doanh và khủng hoảng năm 2010
Hoạt động kinh doanh chính yếu của tập đoàn là kinh doanh trong nghề đóng tàu. Tập đoàn VINASHIN không những bao trùm gần như toàn bộ các đơn vị đóng tàu trong nước mà còn hoạt động trên các lĩnh vực khác như: Vận tải, chế tạo máy móc, thiết bị hàng hải… Đến năm 2010, VINASHIN đã đặt cơ quan đại diện ở Đức, Hà Lan, Ba Lan, Úc, Iraq và Hoa Kỳ. Theo báo cáo của riêng Tập đoàn, trong các năm 2007 đến 2009, Tập đoàn đều có lãi.]
Theo kết luận của Ủy ban kiểm tra Trung ương ngày 5/7/2010, “trong những năm qua Tập đoàn đã báo cáo không trung thực về tình hình tài chính của doanh nghiệp”.
Tháng 7/2010, Thanh tra Chính phủ thực hiện thanh tra toàn diện tình hình tài sản, kết quả sản xuất kinh doanh của Vinashin. Theo báo cáo của Thanh tra Chính phủ gửi Thủ tướng, tính tới cuối năm 2009, tổng giá trị tài sản của Vinashin đạt hơn 102.500 tỷ đồng. Nếu loại trừ các công nợ nội bộ thì tổng giá trị tài sản còn lại gần 92.600 tỷ đồng. Tổng nợ phải trả của Vinashin tính đến thời điểm cuối năm 2009 là hơn 86.700 tỷ đồng bao gồm 750 triệu đô la trái phiếu Chính phủ bảo lãnh vay, nợ các ngân hàng trong và ngoài nước, nợ các đối tác. Tổng vốn chủ sở hữu của Vinashin là 5.900 tỷ đồng. Trong năm 2009, Vinashin thực lỗ gần 5.000 tỷ đồng, nhiều hơn 3.300 tỷ so với báo cáo tài chính của Vinashin (1.700 tỷ đồng).[10]
4. Một số dự án thất bại điển hình
Một số dự án thất bại điển hình của Vinashin cho thấy khả năng quản lý kém của Ban giám đốc Vinashin:
4.1 Mua 6 tàu cũ
Công ty Vận tải viễn dương Vinashin (VNSlines) (công ty con của Vinashin) đầu tư hơn 200 triệu USD (khoảng 3.136 tỷ đồng) để mua về tới 6 con tàu có tuổi từ 22 đến 26 năm trong số 9 tàu của Công ty này. Hầu như tất cả các con tầu này hiện tại đều không chạy được, do hỏng hóc, do bị bắt giữ tại các cảng trong và ngoài nước (do thiếu tiền trả tiền dịch vụ cảng hoặc do điều kiện kỹ thuật trang thiết bị quá tồi tệ).
4.2 Đóng tàu Lash Sông Gianh
Ngày 22/7/2005, VNS đã ký kết hợp đồng tín dụng với Quỹ hỗ trợ phát triển Hải Phòng về khoản vay 309,896 tỷ đồng để triển khai kế hoạch đóng tàu H165, giao cho Công ty Công nghiệp tàu thủy Nam Triệu (NASICO) và thuê Cục Đăng kiểm Việt Nam giám sát, cấp đăng ký cho tàu. Theo thiết kế, tàu dài 183m, rộng 25m và chiều cao mạn 12m, trọng tải 10.900 DWT, có thể chở được 38-40 xà lan con trọng tải 200 DWT mỗi chiếc.
Ngay lập tức, Nasico triển khai thực hiện dự án và tới ngày 16/10/2006 làm lễ hạ thủy bước vào giai đọan lắp đặt máy móc thiết bị, nghi khí hàng hải, trang trí nội thất và lắp đặt cẩu dàn 300T. Nasico hứa sẽ giao tàu vào tháng 8/2007 nhưng rồi mãi tới ngày 10/2/2008 (ngày 4 tết Âm lịch Mậu Tý) mới chính thức bàn giao cho Công ty Vận tải biển viễn dương VNS. Tổng chi phí đóng mới con tàu Lash H165 (và được mang tên Lash Sông Gianh) khoảng 400 tỷ đồng.
Đồng thời ông Phạm Thanh Bình giao cho Nhà máy đóng tàu Sông Lô đóng mới tàu đẩy xà lan công suất 190cv, giao cho Nhà máy đóng tàu Bến Kiền đóng tàu công tác 2x192cv, đồng thời giao cho các nhà máy đóng tàu Sông Cấm, Sông Lô, Sông Đào, Hải Dương, Bến Thủy, Đà Nẵng, Cần Thơ đóng mới 120 xà lan (con) trọng tải 200DWT có kích thước dài 20m, rộng 10,2m, cao 2,5m.
Theo kế họach, dây chuyền công nghệ thứ nhất bao gồm tàu Lash Sông Gianh và xà lan, tàu đẩy, tàu công tác, tàu hút bụng công suất 500m3/h (để nạo vét luồng tàu) sẽ phục vụ công tác chuyển tải, vận chuyển clinke, xi măng cho Nhà máy xi măng Sông Gianh do Tổng công ty xây dựng Miền Trung làm chủ đầu tư, xây dựng tại xã Tiến Hóa, huyện Tuyên Hóa, Quảng Bình, công suất 1,4 triệu tấn/năm. Để có nơi trú đậu, kéo thả xà lan, Vinashin lập dự án đầu tư xây dựng Cụm công nghiệp tàu thủy Bắc Sông Gianh giai đoạn 1 trên diện tích 20,49ha với kinh phí 200 tỷ đồng.
Tàu Lash Sông Gianh chỉ chạy thử 1 chuyến đầu tiên (và cũng là chuyến cuối cùng) chở than từ Quảng Ninh vào Sài Gòn. Tổng tiền thu được từ chuyến hàng này chưa tới 1,8 tỷ, nhưng tiền bỏ ra để chi phí phục vụ cho việc chở đã tới hơn 4 tỷ đồng (bao gồm tiền dầu, phí bảo đảm hàng hải, tàu lai, vật tư, phí tàu kéo lash con, lương thủy thủ, phí hoa tiêu…). Thời gian hoàn thành chuyến hàng đầu tiên này cũng đạt mức kỷ lục: gần 2 tháng. Từ đó đến nay, nó được đắp chiếu nằm tại Nhà Bè- Sài Gòn.[11]
4.3 Mua cổ phần Tổng Công ty bảo hiểm Việt Nam
Đầu tư vào mua cổ phần Tổng Công ty bảo hiểm Việt Nam (Bảo Việt), với trị giá 1.467 tỷ đồng mua 20,4 triệu cổ phần chiếm 3,56% vốn với giá mua 70 ngàn VND, sau đó Chính phủ yêu cầu Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước mua lại với giá ban đầu, mặc dù giá thực tế lúc đó trên thị trường chỉ có 40 ngàn VND.
4.4 Mua tàu Hoa Sen
Mua tàu Hoa Sen ngày 15.10.2007 từ Italia, chi phí mua tàu 60 triệu Euro tương đương 1.300 tỷ đồng, chạy tuyến Bắc Nam, hiện tại dừng hoạt động vì mỗi chuyến chạy lỗ 1,5 tỷ VND. tàu Hoa Sen đã từng bị thủng đáy trong thời gian khai thác ở Ý, mang về phải sửa chữa, hiện tại đang nằm tại vùng nước thuộc Công ty công nghiệp đóng tàu Cam Ranh. Dù tàu không chạy mà vẫn phải cho máy nổ, phải có người canh giữ. Mỗi năm phải trả lãi vay gần 80 tỷ đồng.[12]
4.5 Nhà máy điện Diesel Cái Lân
Đối với dự án nhà máy điện Diesel Cái Lân, công ty mua thiết bị cũ kỹ, rỉ hoét, về lắp ráp và chấp nhận cho nhà thầu làm ẩu đến mức Nhà máy điện diesel Cái Lân – VNS hoạt động có hai tổ máy số 4 và số 5 đạt khoảng 75% công suất, 4 tổ máy khác hỏng nằm im. Sau hơn hai năm vận hành (từ tháng 4-2007 đến 10-2009) Nhà máy Cái Lân lỗ hơn 62 tỷ đồng, tổng các khoản nợ không có khả năng thanh toán lên đến 27,58 triệu USD và 107,5 tỷ đồng.
5. Nguyên nhân thất bại
Thất bại của Vinashin bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân.
5.1 Sự bao che, chủ quan từ cấp trên
Chính phủ và Bộ Giao thông vận tại chủ quản. Kiểm toán Nhà nước (KTNN) cho biết, KTNN từng nhiều lần lên kế hoạch kiểm toán, ngay từ khi Vinashin còn chưa nâng cấp lên Tập đoàn. Từ lúc Vinashin đi vào hoạt động (2006) đến nay, KTNN đã hai lần xây dựng kế hoạch kiểm toán đối với tập đoàn này. Cụ thể, năm 2008, KTNN đã lên kế hoạch kiểm toán báo cáo tài chính của tập đoàn, nhưng do Thanh tra Chính phủ đã đưa Tập đoàn Vinashin vào kế hoạch thanh tra năm 2009 – nhưng rồi lại hoãn – nên theo quy chế phối hợp và để tránh trùng lặp, KTNN đã đưa ra ngoài kế hoạch và lùi sang năm 2010. Tuy nhiên, kế hoạch này lại tiếp tục bị “trì hoãn” bởi không được phê duyệt.
Trong báo cáo gửi tới đại biểu Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội dẫn lại chuyện Vinashin như một điển hình cho việc tuy có phát hiện dấu hiệu tội phạm nhưng không xử lý, ngăn chặn kịp thời.
Từ năm 2005 đến nay, đã có 13 – 14 cuộc thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, giám sát ở Vinashin, phát hiện ra nhiều sai phạm, nhưng lãnh đạo tập đoàn này không những không nghiêm túc chấn chỉnh mà còn tìm cách báo cáo không đúng để che giấu sai phạm. Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền cho biết như vậy khi trao đổi với báo chí bên hành lang Quốc hội ngày 21.10.2010[13]
Ủy ban Tư pháp đánh giá, qua 11 lần thanh tra, kiểm toán những sai phạm như đầu tư dàn trải tràn lan trên nhiều lĩnh vực không liên quan đến chức năng của tập đoàn, kém hiệu quả, thua lỗ nặng nề. rồi tình hình tài chính đứng trước bờ vực phá sản, sản xuất kinh doanh đình trệ, nội bộ diễn biến phức tạp trong khi 1,7 vạn công nhân bỏ và chuyển việc và có trên 5.000 công nhân mất việc làm, nợ lương…]
“Nhưng Chính phủ và các cơ quan chức năng không biết, không ai chịu trách nhiệm. Xã hội và cử tri rất bức xúc cho rằng có sự bao che cho những việc làm sai trái, vi phạm pháp luật của Vinashin làm thiệt hại lớn đến tiền và tài sản của nhà nước”.[14]
5.2 Đầu tư dàn trải thiếu khoa học:
Vinashin đầu tư vào rất vào các dự án ngoài ngành (như điện, thép, tài chính…)
5.3 Sai lầm của các cán bộ quản lý
Sự thất bại của Vinashin còn có nguyên nhân từ sai lầm cá nhân của các cán bộ quản lý cao nhất của Vinashin, đặc biệt là Tổng Giám đốc Phạm Thanh Bình, người nắm trọn các chức danh quan trọng tại tập đoàn này: bí thư Đảng uỷ, chủ tịch hội đồng quản trị, tổng giám đốc.
5.4 Khủng hoảng Kinh tế trên thế giới 2008-2009
Khủng hoảng Kinh tế trên thế giới 2008-2009 đã đánh vào tham vọng của Vinashin. Theo ông Phạm Viết Muôn, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ, vào năm 2006, 2007 Vinashin hoạt động tốt, phát triển tốt, qua năm 2008 mới suy thoái. Khi chưa suy thoái Vinashin có 166 hợp đồng đóng tàu, giá trị 5-6 tỉ USD, nhưng có suy thoái các đối tác huỷ hợp đồng gây thiệt cho Vinashin. Các cơ quan làm chiến lược, làm chính sách không phải chỉ tham khảo ý kiến chuyên gia trong nước mà cả nước ngoài để đánh giá hoạt động của Vinashin. [15].
6. Thay đổi nhân sự và truy tố hình sự
Ngày 14 tháng 7 năm 2010, thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng đã ra quyết định đình chỉ chức vụ Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam với ông Phạm Thanh Bình, phân công ông Nguyễn Hồng Trường, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải kiêm nhiệm chức vụ.
Khoảng 19h tối 4/8, Cơ quan An ninh Điều tra, Bộ Công an đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét và bắt tạm giam thời hạn 4 tháng đối với ông Phạm Thanh Bình, nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin).
Được biết, ông Bình bị bắt để điều tra về hành vi “Cố ý làm trái các quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế, gây hậu quả nghiêm trọng” theo Điều 165 Bộ Luật Hình sự.
Các quyết định khởi tố, khám xét và lệnh bắt tạm giam bị can đã được Viện KSND Tối cao phê chuẩn trong ngày.
Sau đó Vinashin 2 lần thay đổi Tổng Giám đốc là các ông Trần Quang Vũ, Nguyễn Quốc Ánh. Đến tháng 10 năm 2010, Chính phủ có quyết định cử ông Trương Văn Tuyến (Trưởng ban quản lý dự án Nhà máy lọc dầu Dung Quất thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Lọc hóa dầu Bình Sơn, nguyên Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí) làm Tổng Giám đốc Tập đoàn, cử ông Nguyễn Ngọc Sự, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (kiêm chức Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đại dương Ocean Bank) làm Chủ tịch Hội đồng thành viên Tập đoàn Vinashin.
7. Chính phủ tái cơ cấu
Năm 2010 là năm bước ngoặt với Vinashin, khi Tập đoàn này đứng bên bờ vực phá sản do nợ quá nhiều. Ngày 18/11/2010, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng ký Quyết định 2108/QĐ-TTg phê duyệt Đề án tái cơ cấu Vinashin, theo đó chia tập đoàn ra làm ba phần. Hai phần chuyển giao cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) và Tổng công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines). Vinashin chỉ giữ lại các công ty con thuộc 3 lĩnh vực chính gồm công nghiệp đóng và sửa chữa tàu biển; công nghiệp phụ trợ phục vụ cho việc đóng và sửa chữa tàu biển; đào tạo nâng cao tay nghề cho cán bộ, công nhân công nghiệp tàu biển.[16]
Chính phủ thành lập Ban tái cơ cấu Vinashin, đứng đầu là Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng. PTT Nguyễn Sinh Hùng nói rằng “đến năm 2015 thì sẽ có một Vinashin mới”.
Ngoài ra, khi trở thành công ty TNHH một thành viên, Vinashin sẽ được Bộ Tài chính cấp bổ sung vốn điều lệ từ Quỹ hỗ trợ sắp xếp doanh nghiệp cũng như được Chính phủ hứa tiếp tục phát hành trái phiếu cho Vinashin vay để cơ cấu lại nợ đáo hạn và thực hiện một số dự án đang dở dang. Việc bơm thêm tiền vào Vinashin cũng nhằm cải thiện tỷ lệ nợ trên vốn quá cao, một biểu hiện của kinh doanh kém hiệu quả.
Chính phủ vừa phải lấy 300 triệu USD tiền thu được từ phát hành trái phiếu quốc tế để trả nợ thay cho Vinashin.
7.1 Các dự án chuyển giao cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam
– Khu công nghiệp Tàu thủy Lai Vu (Hải Dương) bao gồm cả Công ty Công nghiệp Tàu thủy Lai Vu
– Khu công nghiệp Tàu thủy Nghi Sơn (Thanh Hóa) bao gồm cả Ban quản lý dự án Khu công nghiệp Nghi Sơn
– Nhà máy Đóng tàu đặc chủng và Sản xuất trang thiết bị tàu thủy Nhơn Trạch (Đồng Nai)
– Nhà máy Đóng tàu Dung Quất
– Khu công nghiệp Tàu thủy Soài Rạp (Tiền Giang)
– Phần vốn góp của Vinashin trong Công ty cổ phần Công nghiệp Tàu thủy Hoàng Anh (Nam Định) và trong các dự án do công ty này làm chủ đầu tư
7.2 Các đơn vị chuyển giao cho Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam
– Khu công nghiệp Cảng biển Hải Hà (Quảng Ninh)
– Cảng Vinashin Đình Vũ (Hải Phòng)
– Khu công nghiệp và Nhà máy Đóng tàu Hậu Giang
– Cảng và Nhà máy Đóng tàu Năm Căn (Cà Mau)
– Công ty Vận tải Biển Đông
– Công ty TNHH Một thành viên Vận tải Viễn Dương Vinashin
– Và phần vốn góp của Vinashin trong các doanh nghiệp vận tải biển khác.[17]
8. Kết luận của Chính phủ và Đảng cộng sản Việt Nam
8.1 Kết luận của Chính phủ Việt Nam
Ngày 06 tháng 11 năm 2010, chính phủ Việt Nam đã họp phiên thường kỳ tháng 10 năm 2010 để thảo luận và quyết nghị một số vấn đề trong đó có vấn đề phát sinh, qua cuộc họp, Chính phủ đã ra Nghị quyết nêu rõ: “Về vấn đề Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin), căn cứ vào các văn bản pháp luật và chức năng, nhiệm vụ theo quy định, các thành viên Chính phủ có liên quan chỉ đạo kiểm điểm, làm rõ và đề xuất việc xử lý trách nhiệm của tổ chức, cá nhân một cách công khai, minh bạch, đúng quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước trước khi diễn ra Hội nghị Trung ương Đảng lần thứ 14, khóa X“[18]
8.2 Kết luận của Đảng cộng sản Việt Nam
Tại phiên họp ngày 31/7/2010, Bộ Chính trị Đảng cộng sản Việt Nam đã thảo luận và kết luận Tập đoàn Công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin) “đang gặp nhiều khó khăn rất lớn, bộc lộ nhiều yếu kém, sai phạm nghiêm trọng“:[19]
- Đầu tư mở rộng quá nhanh, quy mô lớn, dàn trải trên nhiều lĩnh vực, địa bàn trái với quy hoạch được phê duyệt. Trong đó có những lĩnh vực không liên quan đến công nghiệp đóng và sửa chữa tàu biển, nhiều lĩnh vực kém hiệu quả, có nhiều công ty, dự án thua lỗ nặng nề.
- Tình hình tài chính đứng trước bờ vực phá sản.
- Sản xuất, kinh doanh đình trệ; bị mất hoặc giảm nhiều đơn đặt hàng; nhiều dự án đầu tư dở dang, không hiệu quả.
- Tình hình nội bộ diễn biến phức tạp.
Cũng theo kết luận của Bộ chính trị, những yếu kém nêu trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan. Nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Trách nhiệm trực tiếp thuộc về Hội đồng Quản trị và Ban lãnh đạo Vinashin trong đó có Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tập đoàn. Một số cơ quan quản lý nhà nước có liên quan ở Trung ương và địa phương cũng có trách nhiệm. Các nguyên nhân cụ thể bao gồm:[19]
- Trình độ cán bộ lãnh đạo Công ty mẹ và các đơn vị thành viên của Vinashin chưa đáp ứng yêu cầu quản trị một tập đoàn kinh tế lớn.
- Lãnh đạo Vinashin, trước hết là Hội đồng Quản trị và người đứng đầu có nhiều khuyết điểm, sai lầm trong tổ chức, quản lý, điều hành, xác định lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, quản lý các công ty con, công ty liên kết, tiến hành các hoạt động đầu tư xây dựng, quản lý vốn, tài chính, vay và trả nợ.
- Vinashin trong một thời gian ngắn đã mở rộng quá nhanh quy mô tập đoàn, mở ra rất nhiều công ty con, công ty liên kết không phải là những chuyên ngành phục vụ cho nhiệm vụ chính của Vinashin.
- Người đứng đầu Vinashin có năng lực hạn chế, thiếu trách nhiệm, tuỳ tiện, báo cáo không trung thực, cố ý làm trái, vi phạm pháp luật trong việc chấp hành các quy định của Nhà nước, của Thủ tướng Chính phủ khi chỉ đạo các hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh, sử dụng vốn và bố trí cán bộ.
- Tập đoàn đã chậm xây dựng Điều lệ hoạt động và các quy định quản lý tài chính khác.
- Một số cơ quan tham mưu liên quan thuộc Chính phủ, một số địa phương và một số cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát ở Trung ương chưa giám sát, kiểm tra chặt chẽ và đánh giá đúng, kịp thời về công tác tổ chức, cán bộ và tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh, thực hiện định hướng chiến lược phát triển của Vinashin.
Đến ngày 21 tháng 3, 2011, tại phiên khai mạc kỳ họp Quốc hội thứ 9, Bộ chính trị đã ra tuyên bố không xử lý bất cứ cá nhân hay tập thể nào mà chỉ yêu cầu các cá nhân, tập thể liên quan “kiểm điểm, tự phê bình, rút kinh nghiệm” và tiếp tục chỉ đạo tái cơ cấu tập đoàn nợ nần chồng chất[20].
9. Dư luận
Nguyên chủ tịch quốc hội Nguyễn Văn An nói rằng vụ Vinashin “vừa là hậu quả của khủng hoảng kinh tế toàn cầu, vừa có căn nguyên sâu xa bắt nguồn từ lỗi của hệ thống, lỗi từ gốc, từ chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương và của Bộ Chính trị xuất phát từ quan điểm rằng: xã hội xã hội chủ nghĩa phải được xây dựng dựa trên … chế độ công hữu về tư liệu sản xuất chủ yếu. Mô hình này lại xuất phát từ một lý thuyết cực đoan cho rằng: tư hữu về tư liệu sản xuất là nguồn gốc của mọi sự bóc lột…Từ một lý thuyết cực đoan đi tới một mô hình kinh tế không có động lực mà thực tế cuộc sống đã bác bỏ. Chính phủ là người thực thi chủ trương đó của Đảng về mặt nhà nước. Ban Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị có quyền lớn như vậy thì có phải chịu trách nhiệm gì không?.”[21]
Cùng chung ý kiến, tổng giám đốc tập đoàn InvestConsult Group Nguyễn Trần Bạt[22] nhận định rằng “một cá nhân dù tài đến mấy, dù “độc ác” đến mấy cũng không có khả năng phá hoại đến 80.000 tỷ trong vòng vài ba năm…và đất nước của chúng ta không có nhiều 80.000 tỷ mà chỉ có độ vài ba chục lần 80.000 tỷ thôi… Chúng ta không có trong hệ thống nhà nước của mình một cơ chế báo động đủ nhạy cảm để có thể ngăn chặn tai họa ở một giai đoạn đầu tiên. Cho nên, dứt khoát phải khẳng định rằng không có lỗi cá nhân tuyệt đối trong sai lầm này, mà đây là một lỗi có chất lượng hệ thống, và lỗi hệ thống ấy chính là thiếu hệ thống báo động về các tai họa tài chính. Hiện tượng Vinashin bộc lộ cho Đảng, Chính phủ, Quốc hội của chúng ta hiểu rằng, nếu có những tên kẻ trộm thông minh hơn thì nó có thể khoắng hết tài sản quốc gia, bởi vì chúng ta không có hệ thống báo động như vậy.”
10. Tham khảo
- ^ Bộ máy lãnh đạo Vinashin truy cập 2/11/2010
- ^ Thay đổi nhân sự 13/10/2010
- ^ Các công ty con
- ^ Các công ty liên kết
- ^ 8 công ty, 2 nhà máy liên doanh
- ^ [1]
- ^ [2]
- ^ [3]
- ^ [4]
10.^ Vinashin lỗ, nợ nhiều hơn báo cáo, Nhật Minh, Vnexpress, Thứ sáu, 3/6/2011, 11:53 GMT+7
11.^ http://daidoanket.vn/index.aspx?Menu=1390&chitiet=16913&Style=1
12.^ http://daidoanket.vn/index.aspx?Menu=1390&chitiet=16913&Style=1
13.^ http://sgtt.vn/Goc-nhin/131551/Thanh-tra-da-biet-sai-pham-nhung-khong-the-chan-chinh.html
14.^ http://vietnamnet.vn/chinhtri/201010/uy-ban-Tu-phap-Co-dau-hieu-bao-che-cho-Vinashin-944324/
15.^ http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/387933/Vinashin-no-hon-80000-ti-dong.html
16.^ Duyệt đề án tái cơ cấu Vinashin, Hồng Anh, Vnexpress, 19/11/2010, 08:56 GMT+7
17.^ http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2010-07-08-tai-co-cau-hay-giai-cuu-vinashin-
18.^ Nghị quyết số 44/NQ-CP ngày 09 tháng 11 năm 2010 của Chính phủ về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10 năm 2010 (Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng ký)
19.^ a b Kết luận của Bộ Chính trị về Vinashin, Tuổi trẻ, Chủ Nhật, 08/08/2010, 19:13 (GMT+7)
20.^ http://vietnamnet.vn/vn/chinh-tri/13304/bo-chinh-tri–sai-pham-o-vinashin-chua-den-muc-ky-luat-ai.html
21.^ “Nguyên Chủ tịch Quốc hội khuyến nghị đổi mới hệ thống chính trị”, TuầnViệtNam.net, ra ngày 08/12/2010. Truy cập ngày 08/12/2010.
22.^ “Câu chuyện Vinashin là lỗi của cả hệ thống”, Tuần Việt Nam, 27 tháng 07, 2010. Truy cập 24 tháng 12, 2010. Bản chính được lưu trữ ngày 24 tháng 12, 2010.
11. Liên kết ngoài
- Trang chủ VINASHIN
- Mạng cộng đồng Hàng hải Việt Nam
- Báo cáo của Văn phòng Chính Phủ tháng 8.2010 về Về tình hình hoạt động và chủ trương, giải pháp để ổn định, phát triển Vinashin
- Vinashin chuyện bây giờ mới kể (phần 5) Bauxite Việt Nam
- Quyết định số 103/2006/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam phê duyệt Đề án thí điểm hình thành Tập đoàn VINASHIN.
- Ba bộ có trách nhiệm trong sai phạm của Vinashin
Trích nguồn từ :“http://vi.wikipedia.org/w/index.php?title=T%E1%BA%ADp_%C4%91o%C3%A0n_Kinh_t%E1%BA%BF_Vinashin&oldid=5018317”
______________________
VIII. Vụ án tướng Trần Văn Thanh
Nguồn: Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Vụ án tướng Trần Văn Thanh là vụ án khởi tố một viên Thiếu tướng, nguyên Chánh Thanh tra Bộ Công an Việt Nam phạm tội “Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân” – Tướng công an Trần Văn Thanh cùng một số người khác có hành vi phát tán Công văn số 73 và 77 của Viện KSND TP. Đà Nẵng ở nhiều địa điểm ngay trước bầu cử Quốc hội khóa XII; viết nhiều đơn thư khiếu nại, tố cáo sai sự thật đến các cơ quan, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, báo chí tập trung vào một số vụ án tại TP. Đà Nẵng có liên quan đến trách nhiệm của lãnh đạo địa phương này, nhưng chưa được giải quyết.
Mục lục vụ án: |
1. Khởi tố
Năm 2007, một vụ án “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân” (theo Khoản 1, Điều 258, Bộ luật hình sự Việt Nam) gây xôn xao dư luận Đà Nẵng. Cuối năm, Đinh Công Sắt, một người từng là thiếu tá công an, bị bắt vì tội “rải truyền đơn và tố cáo sai sự thật nhằm hạ uy tin lãnh đạo Đà Nẵng”.[1] Ngày 2 tháng 3 năm 2008, Công an thành phố Đà Nẵng đã bắt trung tá công an Dương Ngọc Tiến, trưởng đại diện Báo Công an Thành phố Hồ Chí Minh tại Hà Nội, với tội danh “lợi dụng các quyền tự do, dân chủ, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân“.[2] Cùng bị bắt với Dương Tiến còn có ông Nguyễn Phi Duy Linh. Theo các cơ quan điều tra của thành phố Đà Nẵng thì “tổng đạo diễn” của vụ tố cáo sai sự thật và rải truyền đơn để hạ uy tín lãnh đạo Đà Nẵng này là thiếu tướng Trần Văn Thanh, Chánh Thanh tra của Bộ Công an, và ông này cũng bị khởi tố. [1]
2. Xét xử
Ngày 20 tháng 7 năm 2009, mặc dù ông Trần Văn Thanh bị tai biến và có hai bệnh viện của công an đã xác nhận là tướng Thanh không đủ sức khỏe để dự phiên tòa. Thế nhưng vị thiếu tướng công an vẫn bị đưa đến tòa tại nhà hát Trưng Vương trên xe cứu thương trong tình trạng hôn mê, thở ôxy và phải truyền dịch, để kiểm tra sức khỏe trước khi đưa ra tòa,[1] – một việc mà tiến sĩ luật học Cù Huy Hà Vũ cho là “hành động vô cùng tàn bạo và man rợ, một phiên tòa chưa từng có trong lịch sử thế giới”.[3] Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 7 tháng 8 năm 2009, Luật sư Phạm Hồng Hải phản đối việc ông Nguyễn Thành đã đề nghị các cơ quan điều tra khởi tố tướng Trần Văn Thanh, nay chính ông Nguyễn Thành lại ngồi vào ghế chủ tọa thì “không khác nào vừa đá bóng vừa thổi còi”, thế nhưng ông Nguyễn Thành không chấp thuận các đề nghị trên của các luật sư vì “không có căn cứ, cơ sở”.[4] Tòa án Đà Nẵng đã xử vắng mặt ông Trần Văn Thanh 18 tháng tù treo, các ông Nguyễn Phi Duy Linh bị phạt 36 tháng tù, Đinh Công Sắt 12 tháng tù treo. Riêng ông Dương Tiến 17 tháng 5 ngày tù, ngang với thời gian bị tạm giam nên được trả tự do ngay tại Tòa. Theo Bản án hình sự sơ thẩm số 16/2009/HSST là đã “lợi dụng quyền tự do báo chí để viết bài không đúng sự thật về tình hình Đà Nẵng nhằm gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của cán bộ lãnh đạo cũng như chính quyền thành phố Đà Nẵng“. Tuy nhiên, “cán bộ lãnh đạo của Đà Nẵng” bị ảnh hưởng uy tín, bị tố cáo sai sự thật, chính xác là ai thì không được nhắc đến.[1][5]
3. Phúc thẩm
Cho đến khi vụ án được đưa ra xử phúc thẩm, nhân vật bí ẩn “có dấu hiệu bị xâm hại uy tín” mới được hé mở chính là ông Nguyễn Bá Thanh, Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, Ủy viên Trung ương, Đại biểu Quốc hội.[5] Trong phiên tòa phúc thẩm, luật sư của ông Dương Tiến, bà Nguyễn Thị Dương Hà, đại diện văn phòng luật sư Cù Huy Hà Vũ cũng xác định người bị Đinh Công Sắt tố cáo là Nguyễn Bá Thanh. Những tài liệu “truyền đơn” mà tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng kết luận là ông Dương Tiến đã đưa cho Đinh Công Sắt đem đi rải là Công văn số 73/KSĐT-KT (ngày 31/10/2000) và Công văn số 77/KSĐT/KT (ngày 01/11/2000) của Viện kiểm sát nhân dân thành phố Đà Nẵng gửi Lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân tối cao và ông Phan Diễn (lúc đó là Bí thư Thành ủy Đà Nẵng).[4] Theo RFA thì cả hai công văn số 73 và 77 nói trên đều đề cập đến việc ông Nguyễn Bá Thanh đã nhận hối lộ của Phạm Minh Thông 4,4 tỉ đồng trong các công trình xây dựng Cầu Sông Hàn và đường Bắc Nam ở Đà Nẵng.[5] Ngoài ra, Báo cáo số 73/BC-VPBCĐ (ngày 26/10/2007) và Báo cáo số 38/BC-VPBCĐ (ngày 07/4/2008) của Văn phòng Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng gửi Thủ tướng Chính phủ và Ban Bí thư Trung ương Đảng, xác nhận các đơn tố cáo về hành vi tham nhũng của ông Nguyễn Bá Thanh của một số công dân thành phố Đà Nẵng (trong đó có đơn tố cáo của Đinh Công Sắt) là có cơ sở. Và Kết luận thanh tra số 524/KLTT-BCA (V24) ngày 06/6/2008 của Bộ Công an xác định có đủ căn cứ để khởi tố vụ án và bị can, nhưng Công an thành phố Đà Nẵng không khởi tố ông Nguyễn Bá Thanh để điều tra.[5]
Luật sư Dương Hà đã đọc tại tòa rằng Công văn số 77/KSĐT/KT ghi rõ: “Thông khai có đưa cho ông Nguyễn Bá Thanh (Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng) nhiều lần số tiền là 4.425 triệu đồng theo yêu cầu của ông Thanh là Công ty muốn được thanh toán vốn nhanh phải trích lại cho ông 5% trên số vốn do công trình xây dựng bằng vốn ngân sách và 150.000đ/m² trên số mét vuông đất do Ủy ban nhân dân thanh toán bằng quỹ đất đường Bắc Nam… Chiều ngày 31/10/2000 sau khi phân tích một cách sâu sắc và có trách nhiệm, thì có 5/7 thành viên Ủy ban Kiểm sát thống nhất Phạm Minh Thông phạm tội: Đưa hối lộ, Nguyễn Bá Thanh phạm tội: Nhận hối lộ.” Theo lời của chồng của bà Dương Hà, ông Cù Huy Hà Vũ thì micro của luật sư đã bị tòa án tắt đi khi bà luật sư nhắc đến hành vi tham nhũng của ông Nguyễn Bá Thanh.[6] Được biết trong vụ án Phạm Minh Thông, Thông khai đã dùng tiền “tham ô” được để “đi quà biếu một số cá nhân và tập thể”, và đi “chúc tết” một số người nào đó, nhưng đó là những ai thì không bao giờ được làm sáng tỏ.[7][8] Cuối cùng chỉ mình Phạm Minh Thông bị tù, còn đối tượng nhận tiền và đòi hối lộ không được xác định.[9][10]
Tất cả các bị cáo đều kháng án lên tòa phúc thẩm trừ Đinh Công Sắt, người đã được thả trước phiên xử. Tại tòa, Dương Tiến khẳng định hoàn toàn không quen biết các ông Trần Văn Thanh và Nguyễn Duy Phi Linh. Ông nói đã bị điều tra viên ép viết lời khai, và theo lời trung tá công an này thì “Điều tra viên bảo tôi anh viết một bài báo gây chấn động Đà Nẵng nên anh phải ngồi tù bảy năm“.[11]
3.1 Bị cáo Trần Văn Thanh
Trước đó, Viện Thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử phúc thẩm tại Đà Nẵng (Viện Phúc thẩm II) thuộc Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã kháng nghị Tòa phúc thẩm Đà Nẵng tuyên ông Trần Văn Thanh không phạm tội và đình chỉ vụ án với bị cáo này.[12][11] Như vậy, ngay cả cơ quan buộc tội (Viện Kiểm Sát) cũng cho là bị cáo vô tội,[11] nhưng chánh án Trần Mẫn vẫn tuyên án thiếu tướng Trần Văn Thanh có tội,[1] dù không có bằng chứng nhưng vẫn nhất quyết cho rằng ông Trần Văn Thanh là “người cầm đầu, đã chủ động hướng dẫn các bị cáo”.[11] Thay vì tuyên vô tội như kháng nghị của Viện Phúc thẩm II, tòa chỉ giảm án xuống 12 tháng tù treo vì bị cáo có nhân thân tốt.[13]
3.2 Bị cáo Dương Ngọc Tiến
Thượng tá Đặng Xuân Dũng, Tổng Biên tập Báo Công an Thành phố Hồ Chí Minh cũng đề nghị xem xét lại bản án đối với ông Dương Tiến, cho rằng bản án sơ thẩm hình sự ghi: “bị cáo đã lợi dụng quyền tự do báo chí để viết bài không đúng sự thật về tình hình Đà Nẵng nhằm gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của cán bộ lãnh đạo cũng như chính quyền TP Đà Nẵng” là không đúng, bởi bài báo về Đà Nẵng tựa đề “Nguyên nhân nào một số công dân khiếu kiện gay gắt?” (đăng ngày 10-5-2007, nội dung phản ánh một số bức xúc của người dân Đà Nẵng trong đền bù, giải phóng mặt bằng) không hề bị một cơ quan hay cá nhân nào ở TP Đà Nẵng khiếu nại về nội dung, các cơ quan chức năng nhà nước có liên quan cũng không hề có ý kiến với bài báo.[14] Tuy nhiên, tòa phúc thẩm vẫn giữ nguyên mức án đối với trung tá Dương Ngọc Tiến.
3.2 Bị cáo Nguyễn Duy Phi Linh
Tương tự, bị cáo Nguyễn Duy Phi Linh cũng phủ nhận những lời khai tại cơ quan điều tra: “Khi lấy lời khai, điều tra viên bảo tôi nếu nhận tội sẽ được khoan hồng, chỉ xử lý hành chính thôi. Tôi nghĩ xử lý hành chính thì cũng được nên mới nhận.” Khi bị chủ tọa Trần Mẫn vặn hỏi: “Thế bị cáo lừa dối điều tra viên à?” thì bị cáo Linh trả lời: “Tôi không lừa dối mà do điều tra viên buộc tôi phải lừa”. Cuối cùng tòa cũng tuyên y án với ông Linh.[11]
4. Giám đốc thẩm
Hai ông Trần Văn Thanh (cựu tướng công an) và Dương Ngọc Tiến (cựu trung tá công an) đều đã gởi đơn lên giám đốc thẩm.
Ngày 29 tháng 12 năm 2010, Báo Quân đội Nhân dân Việt Nam đưa tin Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã ra kháng nghị giám đốc thẩm yêu cầu đình chỉ vụ án đối với ông Trần Văn Thanh và tuyên bố ông vô tội với lý do không đủ căn cứ kết luận ông Thanh phạm tội.[15]
Trước đó, trong phiên xử phúc thầm, Viện Phúc thẩm II thuộc Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao cũng đã từng kháng nghị tuyên ông Trần Văn Thanh không phạm tội và đình chỉ vụ án với bị cáo, tuy nhiên Tòa phúc thẩm Đà Nẵng đã không chấp nhận.[16]
5. Quan điểm của ông Cù Huy Hà Vũ
Ông Cù Huy Hà Vũ đã cho rằng phiên toà xử tướng công an Trần Văn Thanh “mang hàm ý đe dọa người dân, đe dọa những người chống tham nhũng.”[3] Theo ông Vũ, vụ án này “được tạo nên nhằm tiêu diệt tướng Thanh” vì ông Trần Văn Thanh “là viên tướng chống tham nhũng”. Cù Huy Hà Vũ nêu dẫn chứng là Thiếu tướng Trần Văn Thanh đã từng “chỉ đạo điều tra vụ án tham nhũng liên quan trực tiếp đến ông Nguyễn Bá Thanh lúc đó là chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng và hiện nay là bí thư thành ủy Đà Nẵng.” Ông Vũ cho rằng đây “là hành vi trả thù đối với việc chống tham nhũng.”[17] Theo tiến sĩ luật sư Cù Huy Hà Vũ thì “không có bất kỳ đơn tố cáo hay lời khai nào của người bị hại, mà theo pháp luật về hình sự của Việt Nam thì tội phạm được xác định bởi người bị hại, vậy, nếu không có người bị hại tức là không có tội phạm”.[6] Theo ông, chánh án Trần Mẫn đã tìm mọi cách để buộc tội khi tuyên bố là vụ án “không cần bị hại vẫn có thể xét xử những người được coi là tội phạm”, một tuyên bố mà ông Vũ cho là “tâm thần”.
Cù Huy Hà Vũ còn nói trong cuộc trả lời phỏng vấn rằng cho đến phút cuối cùng người ta đã “bí mật thay đổi Hội Đồng Xét Xử”, thay một chánh án tên Diệm bằng ông Trần Mẫn, ngay cả các luật sư cũng không được biết.[6] Theo ông Đỗ Xuân Hiền, nguyên Trưởng ban Kinh tế Đà Nẵng, huyện ủy thường vụ Đà Nẵng, một người có liên quan trong vụ án thì ” Ông Trần Mẫn, em ruột bà Trần Thị Thủy. Bà Trần Thị Thủy là vợ ông Nguyễn Văn Chi, ông Nguyễn Văn Chi là uỷ viên Bộ chính trị, kiêm Trưởng ban Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương Đảng là bạn thân của ông Nguyễn Bá Thanh”.[18] Ông cho biết nhiều người đến dự phiên tòa đều bị ức chế do công an không cho ai vào, đến chiều mới cho vào do nhân dân đấu tranh la lên. Ông Hiền cũng nói rằng “Nguyễn Bá Thanh lấy đất của dân, mỗi mét vuông đất đền bù cho dân có 19500 đ/m² trong khi bản thân ông Nguyễn Bá Thanh lấy của chủ nhà thầu đất là 150000 đ/m², thử hỏi là gấp bao nhiêu lần. Như vậy có phải là tham nhũng, hối lộ hay không?”. [19]
6. Chú thích
- ^ a b c d e Hai ông Thanh và chuyện chống tham nhũng (phần 1)
- ^ Bắt giam trung tá, nhà báo Dương Ngọc Tiến-Báo CATP.HCM
- ^ a b Chánh Án Toà Đà Nẵng học luật ở đâu?
- ^ a b Bị cáo Trần Văn Thanh vắng mặt, tòa vẫn xử
- ^ a b c d Hai ông Thanh và chuyện chống tham nhũng (phần 2)
- ^ a b c Phiên tòa phúc thẩm tướng công an Trần Văn Thanh
- ^ Công trình xây dựng cầu sông Hàn đã bị rút ruột như thế nào?
- ^ Hoãn phiên tòa xét xử Phạm Minh Thông
- ^ Sau 2 lần “tạm hoãn”, duy nhất Phạm Minh Thông bị đề nghị án tù giam
10.^ Bị sự cố ngừng quay ngay sau khi đưa vào hoạt động, sau đó lại gặp sự cố lần 2
11.^ a b c d e Xử phúc thẩm Thiếu tướng Trần Văn Thanh: VKS bảo vô tội, tòa bảo có tội!
12.^ Ông Trần Văn Thanh được kháng nghị vô tội
13.^ “Cựu tướng công an được kháng nghị vô tội”, BBC tiếng Việt, 30 tháng 12, 2010. Truy cập 30 tháng 12, 2010.
14.^ Báo Công An TP.HCM đề nghị xem xét lại bản án đối với ông Dương Tiến
15.^ http://qdnd.vn/QDNDSite/vi-VN/61/43/4/42/42/134137/Default.aspx
16.^ “Cựu tướng công an được kháng nghị vô tội”, BBC tiếng Việt, 30 tháng 12, 2010. Truy cập 30 tháng 12, 2010.
17.^ Phiên toà xử vắng mặt ông Trần Văn Thanh
18.^ Tham nhũng, tố tham nhũng ai có tội?
19.^ Vụ án Thiếu tướng Công an Trần Văn Thanh
________________________________
IX. Tham nhũng trong đất đai ở Việt Nam rất lớn?
GS Đặng Hùng Võ: “Cơ chế này mang trong nó nguy cơ tham nhũng cực kỳ lớn”
“Tại sao tham nhũng trong đất đai ở Việt Nam lại rất lớn? Tôi muốn bắt đầu bằng câu chuyện này vì nó là bản chất tại sao vấn đề đất đai nước ta vẫn cứ lủng củng”.
GS Đặng Hùng Võ, nguyên thứ trưởng Bộ TN&MT đã có cuộc trao đổi với PV xung quanh vấn đề này.
Cơ chế tạo nên nguy cơ tham nhũng
Thưa GS, tôi nghe nói ông cho rằng cơ chế quản lý đất đai hiện nay rất lủng củng?
Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai của nước ta đang cho phép cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận được phép thu hồi lại giấy chứng nhận nếu tự thấy mình cấp sai hoặc được cơ quan khác phát hiện là cấp sai. Nghị định đó cũng cho phép cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước được quyết định thu hồi đất của người đang có quyền sử dụng để giao cho nhà đầu tư thực hiện dự án vì mục tiêu lợi ích của nhà đầu tư, không vì mục tiêu lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng. Như vậy, nước ta đang vận hành một số quy định làm mất quyền của người sử dụng đất.
Cơ chế này mang trong nó nguy cơ tham nhũng cực kỳ lớn. Một cán bộ dù trong sạch đến đâu, được lựa chọn kỹ lưỡng đến đâu, có thể không muốn tham nhũng, nhưng cơ chế dễ dàng như vậy thì dục vọng dễ nổi cơn. Lòng người đâu có phải ai cũng giữ mãi là gỗ đá, dục vọng sẽ bào mòn để tan chẩy. Cần phải dẹp đi các cơ chế tạo nên nguy cơ tham nhũng.
Vậy các nhà quản lý ở đâu, luật pháp ở đâu mà lại “buông lỏng” cơ chế cho tham nhũng nó hoành hành vậy?
Ở nước ta, chưa có quy định chi tiết về ranh giới giữa cơ chế Nhà nước thu hồi đất với cơ chế nhà đầu tư phải thương thảo. Nhiều địa phương vận dụng thực tế còn buông thả hơn cả những điều mà luật pháp qui định. Ở hầu hết các địa phương đều đang có biểu hiện rõ là cơ quan Nhà nước các cấp đều đứng về phía nhà đầu tư, rất bực tức với dân không chịu giao đất. Người dân luôn cảm thấy cô đơn.
Nghịch lý
Nhưng nhiều người lại cho rằng, cơ chế thu hồi đất hiện nay chính là động lực rất lớn để chúng ta thu hút đầu tư, tạo ra một nguồn lực cho phát triển?
Có rất nhiều ý kiến muốn bảo vệ cơ chế này được tiếp tục, bằng cách bảo đảm về nguyên lý đất đai thuộc sở hữu toàn dân, Nhà nước giữ vai trò quyết định của chủ sở hữu. Nghe có vẻ rất đúng, nhưng thực ra cũng chứa đầy nghịch lý ở bên trong.
| “Các nhà nghiên cứu trên thế giới khái quát được phương trình tham nhũng là: “Tham nhũng = Độc quyền của cơ quan + Cửa quyền của người quản lý + Độ minh bạch của quản lý + Trách nhiệm giải trình của người quản lý”.
Cơ chế cơ quan hành chính quyết định thu hồi đất của một hay một số người rồi giao cho một người khác; giá đất trả cho những người bị thu hồi đất, giá đất thu của người được giao đất cũng do cơ quan hành chính đó tự quyết định. So với phương trình tham nhũng ở trên, chắc chắn tham nhũng sẽ xảy ra”. |
Cơ chế này nó cho phép các đại gia thu siêu lợi nhuận từ đất đai trong thị trường bất động sản, tạo nên bong bóng bất động sản, đóng góp phần quan trọng gây ra lạm phát trong vài năm nay. Cách thức thu hồi đất hiện nay cũng đang gây ra thiếu bền vững xã hội trong quá trình phái triển, người bị thu hồi đất bực tức, lòng tin mất mát dần, khoảng cách giàu – nghèo, nông thôn – đô thị ngày càng xa.
Cũng chính cơ chế này tạo nguy cơ tham nhũng rất lớn, làm cho tình trạng tham nhũng trong quản lý đất đai luôn đứng đầu.
Có bằng chứng gì minh chứng cho những điều ông vừa nói không?
Năm 2005, số liệu tổng kết sau khi tổng kiểm tra thi hành Luật Đất đai cho thấy, khiếu kiện của dân về đất đai chiếm 70% tổng khiếu kiện của dân. Đến nay, sau khi đi khảo sát các địa phương thì rất nhiều địa phương cho rằng con số 70% nói trên đã được thay bằng 90%. Nhưng với cơ chế quản lý như vậy thì tình hình khiếu kiện tăng cũng đúng quy luật, không có gì là lạ.
Ví dụ như ở Hà Nội, giá đất ở Hàng Ngang, Hàng Đào đã lên tới con số 800 triệu đồng/m2 nhưng giá đất do UBND TP Hà Nội quy định vẫn là 81 triệu đồng/m2. Người bị thu hồi đất sao chịu thấu.
Khoảng cách giữa văn bản và thực tế
Tức là chúng ta cần có những cơ chế tạo ra sự minh bạch hơn trong hệ thống quản lý, sử dụng đất?
Nếu đánh giá sòng phẳng, hiện nay chúng ta cũng đã đạt tiến bộ khá nhiều trong quản lý đất đai. Nguyên lý quản trị tốt trong cơ chế thị trường mà thế giới hiện nay dùng đặt trên 3 nền tảng: Tính minh bạch trong toàn bộ hệ thống quản lý và thực tế triển khai; Người quản lý phải có trách nhiệm giải trình cao nhất về mọi quyết định của mình, thu nhập riêng và mức sống hiện tại; Cộng đồng được tham gia nhiều nhất, chủ động nhất trong vai trò tác động tới thành công cũng như vai trò người giám sát thực thi pháp luật.
Người quản lý của chúng ta nhận thức được các nguyên lý này nhưng thực hiện vẫn đang còn nhiều ngần ngại. Nhà nước ta xác lập rất cao nguyên tắc vai trò làm chủ của nhân dân với nền tảng Nhà nước của dân, do dân, vì dân nhưng đối với người dân bị thu hồi đất thì có vẻ như bị vênh ở đâu đó. Khoảng cách giữa văn bản và thực tế như vẫn còn khá đáng kể.
Giáo sư nói rằng những phàn nàn của dân lớn nhất là về giá đất, nhưng thực ra chúng ta đã có quy định rất rõ giá đền bù phải ngang bằng giá thị trường?
Theo đúng quy định thì bảng giá đất do UBND cấp tỉnh quy định phải phù hợp với giá đất trên thị trường. Thế nhưng, thực tế điều này không được thực hiện ở hầu hết các địa phương.
Trên thực tế, đến 2011 thì giá đất do UBND cấp tỉnh quy định đều chưa đạt mức giá trên thị trường. Nơi cách nhau xa nhất có đến 90%. Nơi gần nhất khoảng cách đó cũng khoảng 30%. Sự lệch lạc giá trị như vậy gây thiệt hại nặng cho người bị thu hồi đất và ngân sách Nhà nước, làm lợi rất nhiều cho nhà đầu tư. Nhưng mọi việc vẫn cứ trôi đều chẳng ai vi phạm pháp luật cả. Hỏi chuyện nhiều nhà đầu tư, họ nói rằng nhà đầu tư cũng chẳng được lợi nhiều vậy đâu, rất nhiều chi phí “khó đọc tên”.
Nhưng trong khi giá đền bù chưa thỏa đáng, người dân nghèo đi vì bị thu hồi đất thì nhiều đại gia lại giàu lên nhanh chóng từ bất động sản?
Đây chính là một sự bất công rất lớn, trái với định hướng xã hội chủ nghĩa của đất nước ta. Các đại gia làm được như vậy là do cơ chế. Cơ chế nhiều nghịch lý như vậy mà vẫn sống khoẻ!
Theo Bảo Ngân
Bee.net
______________________________
X. Nạn phong bì nơi bệnh viện: Mất niềm tin, dân mới phải “lót tay”!
Nguồn Văn Hóa online (17/10/2011)
| Quy định được dán ở Bệnh viện K |
VH- Gần đây, dư luận dành nhiều sự quan tâm việc 5 bệnh viện cùng ký cam kết “nói không với phong bì”. Cam kết đó có thực sự đi vào cuộc sống, có giải quyết triệt để nạn phong bì bệnh viện hay không? Người dân kỳ vọng vào sự quyết liệt của ngành y, để đây không chỉ là những lời nói suông.
Khoảng 45% bệnh nhân, người nhà không hài lòng với nhân viên y tế, thủ tục hành chính. Trong đó, bị phê nhiều nhất là Bệnh viện K với hơn 63% ý kiến, ít nhất là Bệnh viện Phụ sản TƯ 7,3%.
Đây là kết quả khảo sát về giao tiếp ứng xử giữa nhân viên y tế với bệnh nhân, người nhà do Công đoàn Y tế Việt Nam cùng với Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ Y tế) thực hiện vừa qua tại 5 bệnh viện tuyến trên.
| Khoảng 45% bệnh nhân, người nhà không hài lòng với nhân viên y tế, thủ tục hành chính. Trong đó, bị phê nhiều nhất là Bệnh viện K với hơn 63% ý kiến, ít nhất là Bệnh viện Phụ sản TƯ 7,3%. (Khảo sát tại 5 bệnh viện lớn nhất Hà Nội do Bộ Y tế tổ chức) |
Nhằm bảo vệ hình ảnh của người thầy thuốc, Công đoàn ngành y đã thí điểm triển khai Quy tắc Ứng xử nâng cao y đức, trong đó có nội dung “Nói không với phong bì” tại 5 bệnh viện lớn nhất ở Hà Nội là Việt – Đức, Bạch Mai, K, E, Phụ sản TƯ.
Thực tế, Quy tắc Ứng xử này được Bộ Y tế ban hành từ năm 2008, trong đó quy định 5 điều cán bộ, nhân viên y tế không được làm. Nhưng hơn 3 năm qua, người dân vẫn ta thán về ứng xử của nhân viên y tế, đặc biệt là tệ phong bì nơi bệnh viện…
Là 1 trong 5 BV ký cam kết “Nói không với phong bì”, tại buổi triển khai thực hiện Quy tắc Ứng xử nâng cao y đức tại BV Việt – Đức, PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết, Giám đốc BV cho biết sẽ phạt nặng, cảnh cáo, thậm chí đuổi việc y, bác sĩ BV nhận phong bì. Đây là hành động kiên quyết của Ban giám đốc Bệnh viện Việt – Đức.
Theo bà Phan Thị Dung, điều dưỡng trưởng BV Việt – Đức, trước khi thực hiện chương trình này, BV đã triển khai nâng cao kỹ năng giao tiếp, ứng xử của cán bộ viên chức giai đoạn 2009-2013. Nhưng bà cũng thừa nhận việc thực hiện quy tắc ứng xử thông qua giao tiếp điện thoại vẫn chưa được bệnh nhân hài lòng. Vẫn còn tình trạng cáu gắt, quát tháo, trả lời cộc lốc, không đầy đủ khi nghe điện thoại…
Về vấn đề này, GS.TSKH Phạm Mạnh Hùng, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam khẳng định tại một cuộc hội thảo mới đây: “Quy tắc Ứng xử nâng cao y đức vừa thuộc phạm trù đạo đức vừa thuộc phạm trù pháp luật. Hành vi của người thầy thuốc ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh, chỉ có lương tâm và người cùng hành nghề mới có thể kiểm soát được y đức”.
Với những người đang mang trọng bệnh, đầy lo lắng và đau đớn, “lót tay” bác sĩ, y tá…là để giải quyết nỗi lo lắng của bệnh nhân, điều này có nghĩa là đã có sự mất niềm tin vào chất lượng dịch vụ từ bệnh viện. Nếu không đưa thì người nhà của mình bị bỏ mặc, đau đớn, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng; nếu không đưa thì mũi tiêm bị đau; bệnh nhân và người nhà bị mắng té tát vì những lý do cỏn con…
Không có cách nào tạo niềm tin cho họ ngoài việc phải đút phong bì. Phải có phong bì người nhà mình mới được chăm sóc chu đáo hoặc khỏi mất công chờ đợi. Hầu hết bệnh nhân đều đưa thêm tiền cho nhân viên y tế, từ khâu khám, xét nghiệm, đến lúc mổ, ra viện.
Nhiều chuyên gia cho rằng, gốc rễ của nạn phong bì chính là sự quá tải ở các bệnh viện tuyến TƯ. Khi nhu cầu quá lớn, mà ai cũng muốn được việc mình trước, sẽ sinh ra nạn phong bì. Mặt khác, lương nhân viên y tế còn thấp, trong khi họ phải mất nhiều thời gian đào tạo và công việc chịu sức ép rất lớn.
Ngoài ra, còn phải nói tới văn hóa ứng xử với bệnh nhân của y, bác sĩ…Việc đưa ra các cam kết để phục vụ bệnh nhân tốt hơn là cần thiết. Nhưng giải quyết triệt để vấn nạn bác sĩ vòi vĩnh, nhận phong bì của bệnh nhân, có lẽ ngành y cần thêm nhiều giải pháp đồng bộ.
Nếu bệnh viện có được một môi trường thân thiện, minh bạch, khoa học, bệnh nhân có cảm giác an toàn, không bị phân biệt đối xử, không bị bỏ mặc như một lời gợi ý, một sự đe dọa ngầm để buộc phải bồi dưỡng thì chắc chắn người dân sẽ không đưa phong bì. Thêm vào đó, không bao che, xử lý nghiêm với những vi phạm cũng là biện pháp tốt để xây dựng môi trường trong lành nơi bệnh viện.
Hạnh Trang
______________________________
XI. Rửa tiền tham nhũng tại thị trường chứng khoán Việt Nam?
|
24/04/2007 |
Mặc Lâm, phóng viên đài RFA
Rửa tiền là một danh từ còn rất mới mẻ tại Việt Nam tuy nhiên mới đây, Tiến Sĩ Phùng Khắc Kế, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho biết ông rất quan ngại vấn đề này khi nhận thấy số tiền đổ vào thị trường chứng khoán rất lớn và ông e rằng trong số tiền đó không thể không có nguồn tiền bất chánh từ tham nhũng. Mặc Lâm có bài tường trình về vấn đề này, mời quý vị theo dõi.– Bấm vào đây để nghe bài tường trìnhHợp pháp hóa tiền tham nhũng, chuyện đã có từ lâuTrước đây vài năm, mỗi lần người dân nghe thấy một quan chức làm việc trong chính quyền tung tin trúng số là hình như người ta nghĩ ngay đến vị quan chức này có ý đồ che dấu số tiền tham nhũng của mình bằng cách truy tìm những người trúng số độc đắc để mua lại với giá cao hơn, và những tờ vé số này trở thành bùa hộ mạng cho chủ nhân của chúng khi bị dân chúng tố cáo đương sự có hành vi tham nhũng sau này. Không ai có thể truy ra người nào là chủ của những tờ vé số này để kết tội kẻ mua nó, và cũng không ai nghĩ rằng có một dự luật nào đó cấm người ta được quyền trúng số nhiều lần. Tuy nhiên thời gian trôi qua cùng với đà tăng trưởng kinh tế, cũng là lúc những nguồn vốn FDI của ngoại quốc đổ vào càng ngày càng nhiều, số tiền lên đến hàng trăm triệu đô la cho Việt Nam vay để xây dựng hoặc thực hiện dự án công cộng nào đó. Và rồi số tiền khổng lồ này lần lượt bị bòn rút chảy vào túi các ông tham quan, điển hình là vụ MU18, khiến cho dân chúng uất ức vì những lộng hành quá đáng trong lúc ăn chơi gần như bại hoại của những quan chức chủ chốt. Bên cạnh những kẻ đã sa lưới, số còn lại chưa bị phát hiện là tham nhũng đang tìm cách tẩu tán tài sản của mình, dưới hình thức rửa tiền qua những cuộc mua bán trên thị trường chứng khoán. Chỉ có thị trường chứng khoán mới có đủ khả năng chứng minh nguồn thu nhập bất chánh khi bị hỏi. Trúng số không thể lên đến hàng triệu đô la nhưng trúng cổ phiếu thì điều đó hoàn toàn có thể xảy ra. Chứng khoán, phương tiện mới tẩy rửa tiền tham ôTrong một cuộc trao đổi với báo chí bên lề Diễn Đàn Đầu Tư Việt Nam, Tiến Sĩ Phùng Khắc Kế, Phó Thống Đốc Ngân Hàng Nhà Nước Việt Nam đã cho biết, ông rất quan tâm đến vấn đề rửa tiền từ các nguồn tiền có nguồn gốc tham nhũng. Ông Kế cho rằng ít nhất là 10% thất thoát trong nguồn vốn đầu tư nước ngoài thông qua FDI bị tham nhũng và nguồn tiền khổng lồ này đã tham gia vào thị trường chứng khóan gây cơn sốt chứng khóan trong thời gian gần đây. Chúng tôi liên lạc được với Tiến Sĩ Phùng Khắc Kế và câu hỏi đầu tiên có liên quan về vấn đề này được ông trả lời: “Vừa qua, trong những nguyên nhân mà thị trường chứng khoán sơ khai ở Việt Nam nóng lên là do cung thì nhiều mà cầu thì ít. Hay nói khác đi số lượng tiền đổ vào thị trường chứng khoán rất nhiều. Thực tế tình trạng vừa qua không những là chính phủ Việt Nam đánh giá mà các nhà quan sát quốc tế cũng đánh giá là ở Việt Nam có hiện tượng là thất thoát tiền từ những công trình đầu tư thông qua hiện tượng gọi là tham nhũng. Những số tiền này hiện nay bị thất thoát ra ngoài xã hội và đương nhiên nó nằm dưới dạng tiên mặt. Trong thời gian vừa qua người ta dùng số tiền này để mua bất động sản, hoặc để mua ngoại tệ hoặc để mua vàng, và đương nhiên một khi thị trường chứng khoán ra đời thì không loại trừ rằng người ta sẽ dùng số tiền đó để tham gia vào thị trường chứng khoán. Tôi nói có ý giải thích rằng thị trường chứng khóan vừa qua nó có nóng lên và chỉ số nó có lúc tăng lên nhanh chóng có phần do những nguồn tiền lớn từ những thất thoát do hiện tượng tham nhũng. Mặc Lâm Thưa Tiến Sĩ, làm sao nhà nước có thể kiểm soát được số lượng tiền đang lưu hành trên thị trường chứng khoán khi người mua kẻ bán đều không xử dụng tài khoản và làm sao ngân hàng hay những cơ quan chức năng theo dõi và điều tra những nguồn tiền bất hợp pháp này? Ô. Phùng Khắc Kế: Do đó tôi mới nói là vấn đề rất phức tạp không những trên những thị trường lâu đời rồi mà ngay ở Việt Nam lại càng khó khăn hơn vì hiện nay người ta vẫn gọi là thị trường tiền mặt, hay nói khác đi người dân không có tài khoản trong ngân hàng và chỉ xử dụng tiền mặt trong sinh hoạt hàng ngày, do đó toàn bộ thu nhập hay chi tiêu của người dân không thể biết được. Mặc Lâm Như vậy theo tiến sĩ hiện tượng rửa tiền qua hình thức mua bán trên thị trường chứng khóan là có thật? Ô. Phùng Khắc Kế: Tôi đồng tình rằng trong những nguồn tiền đầu cơ vào thị trường chứng khoán có nguồn tiền từ tham nhũng, từ hối lộ từ thất thoát nhưng việc kiểm soát để ngăn chặn và theo dõi những hoạt động này là một việc khác. Tôi cho rằng hai việc này hoàn toàn khác nhau. Nhà nước đang cố gắng thu hẹp hiện tượng này, mà muốn làm việc này thì phải tổ chức thông qua các tài khoản ngân hàng. Việc tìm hiểu và chống lại tình trạng rửa tiền là phần hành của các cơ quan pháp luật. Rửa tiền và Chống rửa tiềnVấn đề rửa tiền còn rất mới mẻ tại Việt Nam, khi việc mua bán của người dân đều được thanh toán bằng tiền mặt và vì vậy những thu nhập bất chánh tạm thời yên tâm một thời gian. Nhưng những kẻ này thừa bíêt rằng khi gia nhập WTO Việt Nam phải công khai mọi chi tiêu và qua sự giám định của ngân hàng. Cho tới lúc đó, chắn chắn sẽ có những hình thức rửa tiền khác xuất hiện. Để biết thêm chi tiết về những hệ thống kết nối của các nước trên thế giới trong vấn đề chống rửa tiền chúng tôi liên lạc với Chương Trình Chống Rửa Tiền Toàn Cầu của Liên Hiệp Quốc, được gọi là The Global Programme against Money Laundering (GPML) có trụ sở tại Bỉ. Chúng tôi nêu thắc mắc rằng không biết hiện nay Việt Nam đã ký những văn kiện nào hợp tác với Tổ Chức Liên Hiệp Quốc về vấn đề rửa tiền hay chưa? Và trong trường hợp phát hiện ra một vụ rửa tiền tại Việt Nam thì người dân có thể tố giác với tổ chức LHQ được hay không? Chúng tôi được ông Pat Celevan, Trưởng ban điều tra của tổ chức này cho biết: “Theo chỗ tôi biết mặc dù Việt Nam có tham dự nhiều hội nghị do LHQ tổ chức về vấn đề rửa tiền nhưng chưa có một hiệp định nào được chính thức ký giữa nước Việt Nam và Liên Hiệp Quốc cả. Riêng về việc nếu phát giác ra một vụ rửa tiền tại Việt Nam có báo cáo cho LHQ được hay không thì tôi xin trả lời là hiện nay chưa có một thỏa thuận nào giữa hai bên nên nếu có nhận được tố giác thì LHQ cũng chỉ dùng đến để theo dõi những sự kiện có liên quan mà thôi. Thông qua những sự kiện vừa nêu, hình thức rửa tiền đã bắt đầu ló dạng với một quy mô rất lớn tại Việt Nam hiện nay. Đúng như quan tâm của Tiến Sĩ Phùng Khắc Kế, Phó Thống Đốc Ngân Hàng Nhà Nước nhận xét thì việc chống lại những hình thức rửa tiền này là rất khó khăn và cần được nghiên cứu tỉ mỉ, và những phần vụ này phải được các cơ quan chức năng xem là khẩn trương trước mắt chứ không phải còn ở đâu xa. Đăng lại của: Tiếng Nói Dân Chủ http://www.ptdcvn.org/modules.php?name=News&file=article&sid=898 |
______________________
XII. Y SINH ĐỜI BỐ ĐỂ CỦNG CỐ ĐỜI CON
Ngày 26 tháng 2 năm 2005 ông Nguyễn Lai, cựu giám đốc cảng hàng không Miền Trung đã tự tử bằng cách tự thiêu. Trước đó vài ngày ông bị cách chức với lý do “sử dụng ngân sách đơn vị 23.7 tỉ đồng để mua đất sai mục đích, sai nguyên tắc”. Ông Lai, trong thời gian còn làm giám đốc đã chơi ngon xuất quỹ mua liền hai chiếc xe cao cấp, Mercedes và BMW với tổn phí hơn 125,000 mỹ kim chưa kể hàng loạt các sai phạm khác, nói trắng ra là tham nhũng.
Tham nhũng vô tội vạ, bất kể lãnh vực nào trong bộ máy nhà nước, bộ máy đảng chỉ là bình thường. Chuyện không bình thường chính là có chức quyền, có bỗng lộc mà không tham nhũng. Tuy nhiên, tham nhũng đầy bụng bị Đảng đưa ra tòa, giam vài năm rồi ân xá là chuyện nhỏ. Nhưng tẩm xăng đốt chết khi bị truy tố vẫn còn là chuyện tương đối mới ở Việt Nam.
Mới chứ không lạ, do Đảng lãnh đạo
Hồi năm ngoái, có hơn 1200 đảng viên đảng cộng sản Trung Quốc đã tự tử chết vì bị truy tố tội tham nhũng. Hơn 8400 đảng viên đã nhanh chân chạy ra nước ngoài trốn khi Đảng cộng sản Trung Quốc phát động chiến dịch tảo trừ tham nhũng. Số đảng viên tự tử chết cùng với số tiền khổng lồ tẩu táng ở Trung Quốc là kết quả của nổ lực rán cứu đảng cộng sản Trung Quốc trước tệ nạn tham nhũng mang tính toàn quốc. Con số thấy vậy mà chẳng to tát gì so với mức độ tham nhũng tàn khốc. Năm 2004 vừa qua, theo ước tính của báo chí ngoại quốc, trung bình mỗi tháng, một ủy viên trung ương đảng bị trừng phạt vì dính vào tệ nạn này, nhưng hầu hết đều phải cho chìm xuồng vì nhu cầu bảo vệ uy tín Đảng. Đó là chưa kể đến nạn xử án cho qua loa hoặc bị thủ tiêu để khỏi bị phanh phui đường dây tham nhũng.
Trong năm 2003, đã có 1252 đảng viên tự tử, 8371 đảng viên đang tìm cách trốn và 6528 đảng viên bị mất tích. Hàng ngàn đảng viên khác bị tuyên án và giam giữ trong các trại tập trung. Chỉ riêng ở tỉnh Quảng Đông đã có hơn 1240 cán bộ đảng chạy ra nước ngoài mang theo không biết bao nhiêu tiền. Đây là con cháu cũa những viên chức cao cấp nằm trong bộ máy chánh quyền đảng cộng sản Trung Quốc. Con trai của cựu bộ trưởng bộ Tư Pháp, ông Cai Xiaohong vừa bị bắt vì can tội bán tài sản bí mật quốc gia cho nước Anh. Ông Chủ Tịch Hồ Cẩm Đào tuyên bố chính phủ Trung Quốc sẽ tìm mọi cách để tịch biên các tài sản nằm ở ngoại quốc trực thuộc chủ quyền cũa những đảng viên tham nhũng, con số ước lượng chừng 3.8 tỷ mỹ kim (1)
Riêng ở Việt Nam, nhiều người vẫn cứ tự hỏi, tiền ở đâu mà đảng viên lãnh đạo đảng cộng sản Việt Nam có thể tham nhũng hàng tỷ mỹ kim. Biết họ tham nhũng, biết họ đục khoét của công, nhưng con số tỷ mỹ kim là một con số khổng lồ, không ai có thể tưởng tượng được một cá nhân có thể thủ đắc số tiền to như vậy. Nhất là trong xã hội được xếp hạng nghèo trên thế giới, bình quân đầu người chỉ có chừng $500 mỹ kim một năm. Mới đây, khi lượng định về mức độ tham nhũng của Việt Nam so với các nước trên thế giới, giới đầu tư quốc tế cho biết Việt Nam xếp hạng thứ hai, chỉ đứng sau có Nam Dương.
Trần Đức Lương lãnh $260 Mỹ kim một tháng nhưng tài sản khổng lồ
Ông Đặng Quốc Bảo, một “lão thành cách mạng”, đã chất vấn ông chủ tịch nước Việt Nam Trần Đức Lương, về các điểm sau đây:
1) Sở hữu 5 khách sạn năm sao nằm dọc từ Bắc tới Nam.
2) Sở hữu 6 hecta đất ở khu du lịch Đồng Mô, Hà Tây.
3) Sở hữu 2000 m2 đất ở khu du lịch Tuần Châu, Quảng Ninh.
4) Sở hữu hàng triệu USD đang gửi ngân hàng nước ngoài.
5) Sửa nhà hết 3 tỉ đồng.
Sau khi nghe chất vấn, ông Lương đã cười và nói: “Đảng ta khuyến khích đảng viên làm kinh tế, tôi cũng muốn trước khi về hưu, kiếm lấy một chút làm vốn cho vợ con sau này” (2)
Đánh giá mức độ tham nhũng ở Việt Nam để có một con số cụ thể là một điều khó. Dưới chế độ cộng sản, tin tức được giữ kín, nhiều thông tin không được phép loan báo và nếu tiết lộ có khả năng bị truy tố, cầm tù. Vì vậy, tin ông Ủy viên trung ương này sở hữu cả tỷ mỹ kim, ông Thủ tướng kia tham nhũng gửi vài trăm triệu ra nước ngoài đều dựa trên yếu tố ước lượng có cơ sở.
Sau 1975, hơn 16 tấn vàng đã được Hà Nội tung tin cựu TT Nguyễn Văn Thiệu đem ra nước ngoài sống lưu vong. Thực chất, số vàng này còn giữ lại trong tay các đảng viên lãnh đạo cộng sản và bị chia năm xẻ bảy, biến mất không dấu vết. Thời đó, Lê Duẫn nắm quyền sinh sát trong tay, suy luận có cơ sở, không ít thì nhiều, dòng họ Lê phải có chấm mút. Lê Ngọc Báu, con thứ năm của Lê Duẩn và vợ là Nguyễn Thị Nga sở hửu 40% sân chơi cầu Đồng Mô, thời giá hồi năm 2002 chừng 5 triệu mỹ kim. Ông Báu còn làm chủ 3 siêu thị, có phần hùn trong nhiều công ty vàng bạc đá quý và kể cả ngân hàng Á Châu. Riêng con gái Lê Thị An, năm 2002 đã đầu tư 700,000.00 mỹ kim trong công ty Đồng Mô, đồng thời làm chủ hàng loạt các khách sạn ở Hà Nội.
Cách đây vài năm, Đỗ Mười đã nhận 1 triệu mỹ kim từ một công ty đầu tư Hoa Kỳ. Số tiền này trao qua trung gian một vị giám đốc người Hàn Quốc. Con của Đổ Mười làm chủ khách sạn Bảo Sơn, công ty xe khách Việt Phương tại Hà Nội.
Trong khi đó thì Võ Văn Kiệt từ lâu đã dính líu đến vụ tham nhũng đường dây xây dựng hệ thống điện cao thế 500KVA. Vợ bé, bà Lương thị Cầm chuyên nhập khẩu xe hơi lậu vào Việt Nam. Gia đình Kiệt sở hữu Plaza Hotel, Ty-Top Beach và có 370 triệu mỹ kim bỏ ở các trương mục ngoại quốc. Con số này đuợc biết đến từ năm 2002. Đến nay đã 3 năm, tiền đẻ ra tiền, tham nhũng đẻ ra tham nhũng. Hồi 2002 tham nhũng còn ở mức độ trung bình, bây giờ dự án nào cũng tính con số hàng trăm triệu mỹ kim. Thử hỏi chương mục ngân hàng và tài sản của Võ Văn Kiệt tăng hay giảm ?
Để có chân trong bộ máy chánh quyền, để được nằm trong tỉnh ủy, thành ủy, đảng viên đã phải hối lộ, lo lót hàng tỷ đồng Việt Nam nhằm mua một ghế. Chạy được vô trung ương, nắm giữ vị trí béo bở, hoặc tay chân thân tín, hoặc phải có tiền hối lộ. Con số bao nhiêu chắc chắn là bí mật quốc gia. Đối với Lê Đức Anh, từ lâu đã được biết đến như nguời ban phát chức tước bổng lộc cho đàn em trong quân đội nếu có quan hệ trung thành hoặc biết cách chạy chọt.
Năm 2004, án tham nhũng ở tổng công ty dầu khí Việt Nam dính líu đến hơn 43 viên chức. Số tiền thất thoát chạy vô các trương mục nước ngoài hoặc trị giá qua tài sản cố định không biết bao nhiêu mà kể. Chỉ cần phù phép một tí với 2 dự án nhỏ, nhiều “đại gia” trong nghành này như Nguyễn Quang Thường, phó tổng giám đốc Tổng công ty Dầu khí VN, Dương Quốc Hà, phó tổng giám đốc phụ trách thương mại của Xí nghiệp liên doanh dầu khí Vietsovpetro đã bỏ túi 2.4 triệu mỹ kim, làm thất thoát hơn 3.5 triệu mỹ kim khác.
Ông Dương Quốc Hà giữ chức Phó tổng giám đốc phụ trách thương mại của Vietsovpetro (VSP) từ năm 1996, dư luận cho rằng ông Hà có lẽ nằm trong danh sách những người giàu có nhất Việt Nam. Những tài sản “nổi” của ông Hà mà người dân Vũng Tàu nhìn thấy rõ nhất là 4 căn nhà (trong đó có 3 biệt thự) và 6 mảnh đất rộng hàng nghìn mét vuông. Mỗi năm VSP có hơn 1.300 hợp đồng mua sắm trang thiết bị, vật tư… với tổng giá trị 300-500 triệu USD (4). Ông Hà đang ngồi trên mỏ dầu, hàng năm bao nhiêu phần trăm sẽ chuyển thẳng vô chương mục của ông trên tổng số 500 triệu mỹ kim từ hợp đồng mua bán trang thiết bị.
Tuy con số tham nhũng trên tương đối tầm cở nhưng chẳng thấm gì so với mức độ ăn chận tiền viện trợ và các nguồn tiền mang tính quốc tế. Nhiều dự án do ngoại quốc viện trợ cứ chảy vô ngân hàng nhà nước Việt Nam một cách hợp pháp. Dư án xây cầu Bắc Mỹ Thuận do Úc viện trợ ước tính đã chi hơn 90 triệu mỹ kim. Trước đây, hàng năm chương trình viện trợ phát triển do các quốc gia như Hoa Kỳ, Nhật, Pháp, Thụy Điển, Ngân Hàng Phát Triển Á Châu chuyển vào hệ thống ngân hàng Việt Nam chừng 1.7 tỷ mỷ kim. Tiền này chạy vào Việt Nam, qua tay các viên chức đảng và nhà nước trên danh nghĩa tiền mượn nợ lãi thấp. Năm 2003, chỉ riêng Ngân hàng phát triển Á Châu (ADB) cũng đã đổ vào Việt Nam 179 triệu mỹ kim, chưa kể Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cho mượn từ 400 đến 500 triệu mỹ kim hàng năm. Việt Kiều đổ vào Việt Nam chừng 3 tỷ mỹ kim mỗi năm, con số không chính thức có thể lên đến 4 tỷ mỹ kim. Nếu tính từ 1990 đến 2005, Việt Nam đã nhận trên dưới 30 tỷ mỹ kim từ khối người Việt hải ngoại.
Củng Cố Đời Con
Năm 2004, các quốc gia như Hoa Kỳ, Nhật, Pháp, Khối Âu Châu đã viện trợ cho Việt Nam 2.8 tỷ mỹ kim. Đầu năm 2005, số tiền tăng lên 3.4 tỷ mỹ kim, trong đó 2.14 tỷ do các quốc gia nêu trên, phần còn lại, hơn 1.2 tỷ do ngân hàng thế giới viện trợ. Khi được hỏi Việt Nam dự phóng sẽ phân phối số tiền này như thế nào cho có hiệu quả, ông Võ Hưng Phú, Bộ Trưởng Bộ Kế Hoạch và Phát triển từ chối trả lời. (3)
Làm một con tính nhẩm sơ sơ, hàng năm chỉ mới có các đầu vô nêu trên đã có hơn 10 tỷ mỹ kim chạy vào Việt Nam bằng nhiều ngỏ ngách, bao nhiêu phần trăm trên tổng số tiền này rớt vào đường dây tham nhũng chằng chịt, dính líu trực tiếp, gián tiếp đến các ủy viên Chính trị bộ.
Cấp thấp cở như Phó chủ nhiệm ủy ban thể dục thể thao quốc gia, Lương Quốc Dũng được các cơ quan điều tra ước tính tài sản là 150 tỉ đồng, gần 10 triệu mỹ kim. Con số này không chính xác vì mới khởi tố, điều tra, còn nhiều tài sản của chìm, của nổi khác chưa tiết lộ. Ông Dương Quốc Hà, Phó tổng giám đốc của Vietsovpetro (VSP) nằm trong danh sách những người giàu có nhất Việt Nam. Tuy nhiên, so với Võ Văn Kiệt, Trần Đức Lương, Đỗ Mười, Lê Đức Anh…. thì Lương Quốc Dũng, Dương Quốc Hà, chỉ là cá con, giữ chức thấp trong Đảng và chính quyền mà đã giàu như vậy, nắm giữ vị trí cao nhất nước, ngồi trên mỏ vàng, mỏ kim cương thì giàu cở nào? Như vậy, từ hơn 20 chục năm nay, hàng năm bao nhiêu tiền rút từ hơn 10 tỷ mỹ kim này chảy vào chương mục của Võ Văn Kiệt, Lê Đức Anh, Trần Đức Lương, Đỗ Mười, Phan Văn Khải?
Ở Hà Nội người ta thường nói, “hy sinh đời bố để củng cố đời con”. Ông Nguyễn Lai, cựu giám đốc hàng không Miền Trung đã hy sinh đời bố rồi. Riêng những ông bố ủy viên Chính Trị Bộ như Võ Văn Kiệt, Đỗ Mười, Lê Đức Anh, Trần Đức Lương thì chưa hy sinh sớm vì còn phải sống để vơ vét thêm.
Đảng cộng sản tự nhận quyền sở hửu chủ đất nước Việt nam. Tất cả tài nguyên quốc gia, sức góp của cải vật chất hơn 80 triệu người, tổng sản lượng mậu dịch, kinh tế cả nước và luôn cả khối Việt kiều đang sống ở hải ngoại, tất cả đều thuộc qui trình kinh tế đơn giản là đầu thu chảy vô guồng máy đảng, cụ thể là lãnh đạo Bộ chính trị. Đầu ra thế nào cũng được, nhưng chia chác và phân bổ phần trăm cho lãnh đạo Đảng hợp lý thì ai nấy cứ tiếp tục vô tư hưởng.
– Đảng là tao và tao cũng chính là đảng. Lê Đức Thọ đã từng tuyên bố như vậy.
Vợ chồng nhà lãnh đạo độc tài Lỗ Ma Ni trước giờ bị bắn chắc không còn hồn để nhớ có bao nhiêu chương mục gửi ngân hàng nước ngoài. Sadam Hussen khi bị lôi ra khỏi hang chuột tâm trí thất thần, quên trước đó mình từng sở hữu hàng chục tỷ mỹ kim. Ponpot khi trên lưng voi đã giết hàng triệu dân Khơme, lúc xuống chó bị án tù chung thân, chết ở xó rừng như kẻ vô danh, tiểu tốt. Số phận những nhà lãnh đạo cộng sản Việt Nam cũng vậy, sẽ phải kết thúc bi thảm khi sóng gió chính trị trong nội bộ đang mỗi lúc một căng thẳng, bên cạnh sự kiện Đảng đã đánh mất bản chất độc lập dân tộc, cộng thêm nạn tham nhũng, bất công hoành hành trầm trọng. Cả nước bị đè nén, âm ỉ chờ ngày nổ tung. Việt Nam khó lòng thoát ra khỏi một cuộc cách mạng đẫm máu để chấm dứt sinh mạng chính trị của đảng.
Nhân dân Việt Nam sẽ dành quyền ban phát ân huệ cuối cùng bằng sợi dây thòng lọng hoặc thùng xăng để Đảng hy sinh. Lúc đó cả nước không ai nói “hy sinh đời bố để củng cố đời con” mà chắc sẽ nói “hy sinh đời bố để khủng bố đời con”.
Nguyễn Sơn
(1) The Guardian – 1/30/04
(2) Điện thư Câu Lạc Bộ Dân Chủ
(3) Forbe magazine
(4) VNexpress
_______________________________
Hết phần I
Phụ bản
| Mổ xẻ “câu truyện” Vinashin: Đóng tàu để ra nước ngoài… sửa chữa (06/09/2010)
|
||||
|
Tàu Hoa Sen – con tàu tai tiếng có thể bị cưa ra bán sắt vụn
Tư duy đóng tàu thời… chiến!
Cuối năm 2004, tại một cuộc họp với lãnh đạo chủ chốt của tập đoàn Vinashin tại Hà Nội, ông Phạm Thanh Bình đưa ra dự án đóng mới tàu Lash mẹ và hàng trăm sà lan Lash con để phục vụ việc chuyên chở hàng hóa trên tuyến biển Bắc Nam. Nhiều người phản đối, can ngăn vì việc dùng tàu Lash mẹ rồi thả các sà lan Lash con, dùng tàu kéo đưa vào bờ là phương án vận chuyển hàng hóa được dùng từ thời thế chiến II, chỉ phù hợp điều kiện thời chiến.
Thế nhưng, bỏ ngoài tai những cảnh báo, can ngăn, phương án tàu sà lan Lash Sông Gianh theo mô hình Lash mẹ Lash con vẫn được thực hiện. Người được giao đóng mới chính là Công ty công nghiệp tàu thủy Nam Triệu khi đó do ông Trần Quang Vũ làm Tổng giám đốc. Con tàu được đóng xong và bàn giao cho Công ty vận tải viễn dương Vinashin ngày 10-2-2008 với giá xuất xưởng cao ngất trời: trên 400 tỷ đồng. Theo đánh giá của một số chuyên gia sành sỏi về tàu biển: giá trị thực của một con tàu như Lash Sông Gianh không quá 150 tỷ đồng.
Điều khôi hài hơn: tàu Lash Sông Gianh chỉ chạy thử 1 chuyến đầu tiên (và cũng là chuyến cuối cùng) chở than từ Quảng Ninh vào Sài Gòn. Tổng tiền thu được từ chuyến hàng này chưa tới 1,8 tỷ, nhưng tiền bỏ ra để chi phí phục vụ cho việc chở đã tới hơn 4 tỷ đồng (bao gồm tiền dầu, phí bảo đảm hàng hải, tàu lai, vật tư, phí tàu kéo lash con, lương thủy thủ, phí hoa tiêu…). Thời gian hoàn thành chuyến hàng đầu tiên này cũng đạt mức kỷ lục: gần 2 tháng. Từ đó đến nay, nó được đắp chiếu nằm tại Nhà Bè- Sài Gòn.
Theo các chuyên gia hàng đầu về hàng hải và môi giới tàu, phương án tối ưu nhất cho tàu Lash Sông Gianh hiện nay là: cưa bán sắt vụn. Giá sắt vụn cao nhất trên thị trường thế giới hiện 395 USD/tấn trọng lượng tàu. Với giá này, cưa bán Lash Sông Gianh thu được khoảng 50 tỷ đồng.
Dấu hỏi lớn về chiến lược phát triển nền công nghiệp đóng tàu Việt Nam
Với chất lượng những con tàu đóng mới như của Vinashin, đóng xong chạy không ra tới đại dương, thì làm sao cạnh tranh nổi với các đối thủ đóng tàu của công nghệ Hàn Quốc, Trung Quốc, Nhật Bản?
Vì vậy, đã nảy sinh một câu hỏi lớn về chiến lược phát triển ngành công nghiệp đóng tàu Việt Nam, qua nhà sản xuất Vinashin.
| Bắt tạm giam Trần Quang Vũ và 3 quan chức tập đoàn Vinashin Ngày 3-9, Cơ quan an ninh điều tra Bộ Công an đã tiến hành khám xét nhà riêng, phòng làm việc và bắt tạm giam các ông: Trần Quang Vũ, nguyên Tổng giám đốc Vinashin; Trần Văn Liêm, nguyên Trưởng ban Kiểm soát tập đoàn Vinashin; Nguyễn Tuấn Dương, Chủ tịch HĐQT Công ty CP thép Cửu Long Vinashin kiêm Tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên thép Cái Lân Vinashin; Nguyễn Văn Tuyên, Giám đốc công ty cổ phần công nghiệp tàu thủy Hoàng Anh (2 đơn vị thành viên của tập đoàn Vinashin). |
Một vấn đề trước mắt sẽ khó gỡ ngay trong thời gian tới: Số tiền trên 104.000 tỷ đồng tổng… tài sản của Vinashin, chủ yếu là mua máy móc, trang thiết bị lạc hậu, được chỉ định thầu sẽ trở thành một đống sắt vụn sau năm 2010, nếu không có đầu ra cho sản phẩm.
Chất lượng những tàu đóng mới dán mác Vinashin đã ở mức báo động. Vậy như, qua khảo sát sơ bộ cho thấy: Vinashin tập trung quá nhiều vào lĩnh vực đóng mới, mà bỏ qua, xem nhẹ khâu sửa chữa tàu thủy. Tàu đóng mới chất lượng kém, ế thừa tàu, không bán được. Trong khi gần 100% tàu tải trọng trên 2 vạn tấn phải sửa chữa, lên ụ tại nước ngoài. Cả nước hiện chỉ có một liên doanh Hyundai Vinashin là đơn vị có thể sửa chữa được tàu tải trọng lớn, nhưng lại dừng ở công nghệ bẩn (dùng xỉ đồng làm sạch vỏ tàu), gây ô nhiễm nên cũng đã phải ngừng hoạt động.
Trước thực tế tréo ngoe này, nhiều chuyên gia gợi mở: Phải chăng đã đến lúc Vinashin nên hạn chế đóng mới, tập trung chủ yếu vào khâu sửa chữa tàu biển với qui trình công nghệ làm sạch vỏ tàu bằng cát như ở Thái Lan, Trung Quốc, Hàn Quốc…
Vẫn chưa thể thống kê đủ và hết những hậu quả nặng nề về kinh tế- xã hội do những con tàu Vinashin để lại. Tuy nhiên, các thống kê ban đầu cho thấy với hơn 4 tỷ USD thất thoát của Vinashin đã gấp 4 lần gói kích cầu của Chính phủ trong nỗ lực phục hồi kinh tế trong cơn khủng hoảng suy thoái vừa qua, gấp 3 lần tổng mức đầu tư cho chương trình xóa đói giảm nghèo cả nước.
TỔ PHÓNG VIÊN ĐIỀU TRA