Hải quân hai nước Hoa Kỳ và Philippines từ thứ Ba 28/06 bắt đầu cuộc tập trận chung kéo dài 11 ngày ở gần Biển Đông trong bối cảnh căng thẳng về chủ quyền lãnh thổ.

Một hôm trước đó, thứ Hai 27/06, một nhóm người Philippines tại Mỹ đã tổ chức biểu tình phản đối Trung Quốc bên ngoài đại sứ quán nước này ở Washington D.C.

Mỹ và Philippines đều tuyên bố rằng cuộc tập trận là hoạt động thường niên nhằm tăng cường quan hệ đồng minh, chứ không liên quan tới các tranh chấp chủ quyền cũng như quan ngại về Trung Quốc.

Chỉ huy trưởng cuộc tập trận của phía Mỹ, ông David Welch, nói: “Hải quân Hoa Kỳ và Philippines có quá trình hợp tác lâu dài và các cuộc diễn tập như thế này cho cơ hội tốt để chúng tôi thao dượt kỹ năng”.

Tuy nhiên, giới quan sát nói chung đánh giá đây là hành động biểu thị sự liên kết giữa hai quốc gia đồng minh trong tình hình mới.

Những tuần gần đây, Philippines cáo buộc Trung Quốc gây hấn với tàu khảo sát của Philippines và có nhiều hành động ‘vi phạm chủ quyền khác’ trong vùng kinh tế đặc quyền 200 hải lý của nước này. Manila nói ít nhất 9 vụ việc như vậy đã xảy ra trong thời gian từ tháng Hai tới nay.

Tổng thống Philippines Benigno Aquino thậm chí đã lên tiếng kêu gọi Mỹ giúp đỡ trong việc kiềm chế tham vọng của Trung Quốc.

Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario, trong chuyến thăm Mỹ tuần qua, cũng đề cập tới việc Hoa Kỳ có thể hỗ trợ cung cấp vũ khí – khí tài cho quân đội Philippines.

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton thì tuyên bố Washington “quyết tâm và cam kết giúp Philippines tự vệ”.

Người ta cũng nhắc tới khả năng Mỹ sẽ hỗ trợ Philippines tăng cường khả năng

Tuần tra biển

Trong 11 ngày, hai khu trục hạm mang hỏa tiễn tối tân của Hoa Kỳ cùng các tàu chiến khá cũ kỹ của nước chủ nhà sẽ thực hiện hoạt động tuần tra trong Biển Sulu của Philippines.

Biển này cách Biển Đông, mà nay Manila gọi tên là Biển Tây Philippine, bằng hòn đảo Palawan.

Cuộc tập trận chung có tên Cooperation Afloat Readiness and Training (CARAT), chính thức bắt đầu lúc 3 giờ chiều giờ địa phương ngày 28/06 với lễ khai trương tổ chức trên đảo Palawan.

Khu trục hạm USS Chung-Hoon của Mỹ đã tới cập cảng Puerto Princesa của đảo này vào buổi sáng, trong tiếng quân nhạc chào mừng.

Khu trục hạm thứ hai, USS Howard, tới sau. Tổng cộng 800 lính Mỹ và 450 lính Philippines tham gia cuộc tập trận CARAT lần này.

Việt Nam cho tới nay chưa tham dự các cuộc tập trận CARAT, dù chỉ với tư cách quan sát viên.

Tuy nhiên, tháng tới, hải quân Việt Nam và Hoa Kỳ cũng sẽ có cuộc diễn tập tìm kiếm cứu nạn ở ngoài khơi miền Trung Việt Nam. Hoạt động này cũng được Hà Nội giải thích là “thường kỳ và không liên quan” tới các diễn biến ở Biển Đông.